Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ): Μια απάτη της στατιστικής που κρύβει την πραγματικότητα.

Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ):

Μια απάτη της στατιστικής που κρύβει την πραγματικότητα.

Ο Disraeli (Άγγλος Πρωθυπουργός) είπε: "Υπάρχουν 3 ειδών ψέματα: τα συνηθισμένα, τα καταστροφικά και η στατιστική".

Κατά τη γνώμη μου, η στατιστική χωρίς να λέει ψέματα, μπορεί να διαστρεβλώσει την πραγματικότητα σε τέτοιο βαθμό, που να αποτελέσει ένα τρομερό μέσο εξαπάτησης γι αυτούς που θα θελήσουν να τη χρησιμοποιήσουν σαν τέτοιο.

Ένα παράδειγμα: Όταν το Πανεπιστήμιο John Hopkins είχε αρχίσει να δέχεται για πρώτη φορά γυναίκες, κάποιος επισήμανε κάτι πραγματικά "συγκλονιστικό": το 33% των φοιτητριών του Hopkins είχαν παντρευτεί καθηγητές του πανεπιστημίου τους. "Η αλήθεια είναι" ότι υπήρχαν τότε 3 μόνο εγγεγραμμένες γυναίκες και μία απ αυτές τύχαινε να είναι παντρεμένη με καθηγητή...

Ένα άλλο παράδειγμα: Μια εταιρεία ανακοίνωσε ότι το μετοχικό της κεφάλαιο μοιράζονταν σε 3.003 ανθρώπους μ έναν μέσο όρο 660 μετοχών ο καθένας. Αυτό ήταν αλήθεια. Αλλά ήταν επίσης αλήθεια ότι απ τα 2.000.000 μερίδια του μετοχικού κεφαλαίου, 3 άνθρωποι κατείχαν τα 3/4 και οι υπόλοιποι 3.000 μοιράζονταν το 1/3 που απέμενε.

Σήμερα ο δείκτης που χρησιμοποιείται για να δείξει το "επίπεδο ανάπτυξης", την "πρόοδο" και την "ευημερία" των λαών, είναι το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ). ΑΕΠ είναι η συνολική αξία σε χρηματικές μονάδες όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μια χώρα και διακινούνται μέσω της αγοράς, στη διάρκεια ενός χρόνου.

Κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε μια χώρα, είναι ο μέσος όρος εισοδήματος των κατοίκων (το ΑΕΠ της χώρας διαιρούμενο με τον συνολικό πληθυσμό της).

Συνολικό εισόδημα, μέσος άνθρωπος, μέσο εισόδημα: Που υπάρχουν αυτά; Μόνο στα νούμερα και στη φαντασία των ανθρώπων. Πρόκειται για τον ορισμό της ταχυδακτυλουργίας: κρύβει την κατανομή του πλούτου, εξαφανίζει τις ανισότητες και τους εξαθλιωμένους. Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα πχ, όπου το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού κατέχει το 42% του καθαρού πλούτου (έρευνα του ΣΕΒ, 2020), τι μπορεί να παριστά το ΑΕΠ; Ένα φανταστικό "μερίδιο" για τους μη έχοντες. Και τι να πει κανείς για τις ΗΠΑ, όπου το 10% του πληθυσμού κατέχει το 78% του πλούτου!... Κι όμως, μόνο το 42% των αμερικανών πιστεύει ότι η ανισότητα έχει αυξηθεί την τελευταία δεκαετία (όταν στην πραγματικότητα η αύξηση είναι τεραστίου μεγέθους).

Με την επιβολή και χρήση δεικτών όπως το ΑΕΠ, οι ελίτ πείθουν τη μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου, ότι έχουν κοινά συμφέροντα. Η στρατηγική αυτή απαιτεί εντυπωσιακές ταχυδακτυλουργικές ικανότητες. Το ΑΕΠ δεν κάνει μόνο μια "δουλειά". Είναι "πολυεργαλείο".

Το ΑΕΠ δεν διακρίνει ανάμεσα στις επιζήμιες και βλαβερές δραστηριότητες και τις επωφελείς. Μια μεγάλη οικολογική καταστροφή αποτελεί πλήγμα στο φυσικό πλούτο μιας χώρας. Τα χρήματα όμως που διατίθενται για την αποκατάσταση της καταστροφής,  αυξάνουν σημαντικά το ΑΕΠ, μέσω των δαπανών αποκατάστασης. Δηλαδή, αυξάνεται το ΑΕΠ, την ίδια στιγμή που ο φυσικός πλούτος της χώρας, μειώνεται. Με το μέγεθος του ΑΕΠ δηλαδή, η φυσική καταστροφή του πλανήτη, μοιάζει ν αντιμετωπίζεται σαν κάτι θετικό (...).

Το ΑΕΠ αυξάνεται (με ταυτόχρονη μείωση της ευημερίας), όταν:

·       Μια οικογένεια παίρνει διαζύγιο (γιατί δημιουργούνται αμειβόμενες υπηρεσίες/έξοδα δικηγόρων κλπ).

·       Οι άνθρωποι αρρωσταίνουν πιο συχνά και πιο βαριά (γιατί αυξάνουν τα έξοδα σε γιατρούς, φάρμακα κλπ).

·       Πολλαπλασιάζεται η εγκληματικότητα (αυξάνουν οι δαπάνες για ασφάλεια, φυλακές, αποκατάσταση ζημιών).

·       Αυξάνονται τα δάνεια των νοικοκυριών (μεγαλώνει ο κύκλος εργασιών των τραπεζών).

Η φροντίδα ενός βρέφους από τους γονείς του δεν αυξάνει το ΑΕΠ, ενώ η φροντίδα από τροφό το αυξάνει.

Ο ελεύθερος χρόνος αυξάνει την ευημερία, δραστηριότητες που διεξάγονται εκτός αγορών (όπως εθελοντική εργασία, ανατροφή παιδιών, οικιακές εργασίες), συμβάλλουν στην ευημερία, αλλά δεν περιλαμβάνονται στο ΑΕΠ.

Συχνά παρατηρούμε τα ίδια επίπεδα ευημερίας, πχ προσδόκιμο ζωής, κοινωνική συνοχή κλπ σε χώρες με πολύ μικρότερο οικονομικό πλούτο.

Μπορεί το κατά κεφαλήν ΑΕΠ ν αυξάνεται, αλλά οι περισσότεροι πολίτες σε μια χώρα να βρίσκονται σε στάσιμη ή ακόμα και σε χειρότερη θέση, χρόνο με τον χρόνο.

["Επί χρόνια η κοινώς αποδεκτή μονάδα μέτρησης οικονομικών επιδόσεων ήταν το ΑΕθνΠ, το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν, που χοντρικά ισούται με το ακαθάριστο εισόδημα των πολιτών μιας χώρας. Όμως γύρω στο 1990 έγινε η στροφή στο ΑΕΠ, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, την αξία των αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται στο εσωτερικό μιας χώρας. Στην περίπτωση χωρών που βρίσκονται σε απομόνωση, που δεν συναλλάσσονται με άλλες χώρες, ούτε δέχονται εισερχόμενες επενδύσεις, τα δύο νούμερα είναι ταυτόσημα. Όμως η στροφή έγινε ακριβώς τη στιγμή που αυξανόταν ο ρυθμός της παγκοσμιοποίησης. Το γεγονός αυτό είχε βαθιές επιπτώσεις: αν το εισόδημα που σχετίζεται με τα αγαθά που παράγονται στο εσωτερικό της χώρας κατέληγε αλλού, το ΑΕΠ θα αυξανόταν, αλλά το ΑΕθνΠ θα μειωνόταν. Και δεν επρόκειτο μόνο για θεωρητική λεπτομέρεια. Τα χρυσορυχεία της Παπούα Νέας Γουϊνέας (ΠΝΓ) τα εκμεταλλεύονταν ξένες εταιρείες, από την Αυστραλία, τον Καναδά και αλλού. Το μεγαλύτερο μέρος της αξίας της παραγωγής τους πιστωνόταν στις ξένες εταιρείες. Η ΠΝΓ εισέπραττε ψίχουλα -που δεν αρκούσαν ούτε για να αποζημιωθεί για την καταστροφή του περιβάλλοντός της ή άλλες δυσμενείς επιπτώσεις στην οικονομία της και την υγεία του λαού της. Η επικέντρωση στο ΑΕΠ παρότρυνε τις χώρες να αναλαμβάνουν τέτοιου είδους εγχειρήματα -το μέτρο της επιτυχίας τους είχε βελτιωθεί. Όμως αν η προσοχή είχε επικεντρωθεί στην παλιά μονάδα μέτρησης, το ΑΕθνΠ, τέτοιου είδους εγχειρήματα ίσως να είχαν απορριφθεί".

(Από το βιβλίο "Το τίμημα της Ανισότητας", του Γιόζεφ Στίγκλιτς, τ.1, σελ. 246)].

[Σε διαφορετικές ομιλίες ο βραβευμένος με Νόμπελ οικονομολόγος Joseph Stiglitz καθώς και ο καθηγητής του ΜΙΤ Erik Brynjolfsson διατύπωσαν την άποψη πως όπως ο κόσμος αλλάζει, έτσι πρέπει να αλλάζουν και οι τρόποι μέτρησης της ευημερίας και της προόδου. Ο Brynjolfsson πιο συγκεκριμένα ανέφερε: «Το ΑΕΠ αποτελεί μια προσέγγιση των συνολικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μια χώρα. Όμως όταν κατασκευάστηκε σαν δείκτης στο τέλος της δεκαετίας του 1930, ακόμα και ο ίδιος ο άνθρωπος που κατασκεύασε τον δείκτη, ο Simon Kuznets, προειδοποίησε πως ο εν λόγω δείκτης δεν είναι κατάλληλος για την μέτρηση της οικονομικής ανάπτυξης. Είχε καταλάβει πως το ΑΕΠ δεν αποτελεί έναν δείκτη ευημερίας και σε καμία περίπτωση δεν δείχνει το πόσο καλά περνάει ο πληθυσμός και αρκετές φορές μπορεί να πηγαίνει σε αντίθετη κατεύθυνση απ’ την ευημερία». Τέλος συμπλήρωσε πως όπως γίνεται ένας επαναπροσδιορισμός στις επιχειρήσεις, έτσι πρέπει να πραγματοποιηθεί και ένας επαναπροσδιορισμός του τρόπου μέτρησης της οικονομικής προόδου. Ο Joseph Stiglitz σημείωσε: «To AEΠ στις ΗΠΑ αυξανόταν συνεχώς μέχρι το 2009. Παρ όλ αυτά, η ευημερία των Αμερικανών πολιτών ήταν σε χειρότερη κατάσταση απ’ ότι ήταν 30 χρόνια πριν.»

(Απ τη Διπλωματική Εργασία του Α. Πετράκη " Κριτική Ανάλυση του ΑΕΠ και Ανάπτυξη Καινοτόμου Υγειοκεντρικού Δείκτη Ευημερίας")].

Στη Γαλλία, με νόμο του 2015, προβλέπεται η δυνατότητα θέσπισης νέων δεικτών πλούτου, συμπληρωματικών του ΑΕΠ (απ την επιτροπή προβλέπονται 10, περιβαλλοντικοί και κοινωνικοί), που θα καθοδηγούν τις δημόσιες πολιτικές.

Άλλοι δείκτες κοινωνικής ευημερίας:

Δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (λαμβάνει υπόψη εισόδημα, προσδόκιμο επιβίωσης, βαθμό αλφαβητισμού, επίπεδο κατάρτισης).

Δείκτης Κοινωνικής ευημερίας, Social Progress Index (SPI) (λαμβάνει υπόψη βασικές ανθρώπινες ανάγκες, υποδομές για ευημερία, ευκαιρίες).

Δείκτης Ευτυχισμένου Πλανήτη (HPI). O Δείκτης χρησιμοποιεί δεδομένα όπως το προσδόκιμο ζωής, η ευημερία, και το οικολογικό αποτύπωμα. 

Το ΑΕΠ μπορεί να μετράει τις επιτυχίες των ελίτ, αλλά με την ευημερία των κοινωνιών δεν έχει καμιά σχέση. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ κάθε άλλο παρά αποτελεί δείκτη ευημερίας και προόδου μιας χώρας.

Η προώθηση και καθιέρωση δεικτών όπως το ΑΕΠ, δημιουργεί τα "πρίσματα" εκείνα, μέσα απ τα οποία η μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου βλέπει τα πράγματα και υποτάσσεται στην επιρροή των ελίτ. Χρειάζεται μια επίθεση στα "πρίσματα", για να σπάσουμε την επιρροή των ελίτ και των πολιτικών τους στον κόσμο.

["Η έρευνα έχει τονίσει το πόσο επηρεάζονται οι αντιλήψεις μας από το πλαίσιο μέσα στο οποίο τοποθετείται η ανάλυση... Οι αντιλήψεις και οι πεποιθήσεις είναι εύπλαστες... Τα πλαίσια της προοπτικής, άρα και οι αντιλήψεις και η συμπεριφορά, μπορούν να χειραγωγηθούν... Οι ισχυροί προσπαθούν να πλαισιώσουν τη συζήτηση, έτσι ώστε να ευνοούνται τα συμφέροντά τους, καθώς αντιλαμβάνονται ότι σε μια δημοκρατία δεν μπορούν απλώς να επιβάλλουν την κυριαρχία τους στους άλλους... Οι εύποροι διαθέτουν τα μέσα, τους πόρους και τα κίνητρα για να διαμορφώνουν τις πεποιθήσεις με τρόπους που εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους...".

(Από το βιβλίο "Το τίμημα της Ανισότητας", του Γιόζεφ Στίγκλιτς)].

Ρόμπερτ Κένεντυ (Γερουσιαστής των ΗΠΑ που δολοφονήθηκε το 1968):

"Το ΑΕΠ μετρά τα πάντα, εκτός από εκείνα που κάνουν τη ζωή ν αξίζει να τη ζεις".

19 Μάη 2020

Γιώργος Παπανικολάου

Πάνω απ το 60% του ΑΕΠ της χώρας παράγεται σε Αττική και Κεντρική Μακεδονία, ενώ τεράστιες είναι οι ανισότητες στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ μεταξύ των Περιφερειών της χώρας. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Αττική είναι διπλάσιο σχεδόν απ την Περιφέρεια που είναι στην τελευταία θέση (Ανατολική Μακεδονία).

(Από το βιβλίο "Το τίμημα της Ανισότητας", του Γιόζεφ Στίγκλιτς, τ.1, σελ. 246-247):

Επί χρόνια η κοινώς αποδεκτή μονάδα μέτρησης οικονομικών επιδόσεων ήταν το ΑΕθνΠ, το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν, που χοντρικά ισούται με το ακαθάριστο εισόδημα των πολιτών μιας χώρας. Όμως γύρω στο 1990 έγινε η στροφή στο ΑΕΠ, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, την αξία των αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται στο εσωτερικό μιας χώρας. Στην περίπτωση χωρών που βρίσκονται σε απομόνωση, που δεν συναλλάσσονται με άλλες χώρες, ούτε δέχονται εισερχόμενες επενδύσεις, τα δύο νούμερα είναι ταυτόσημα. Όμως η στροφή έγινε ακριβώς τη στιγμή που αυξανόταν ο ρυθμός της παγκοσμιοποίησης. Το γεγονός αυτό είχε βαθιές επιπτώσεις: αν το εισόδημα που σχετίζεται με τα αγαθά που παράγονται στο εσωτερικό της χώρας κατέληγε αλλού, το ΑΕΠ θα αυξανόταν, αλλά το ΑΕθνΠ θα μειωνόταν. Και δεν επρόκειτο μόνο για θεωρητική λεπτομέρεια. Τα χρυσορυχεία της Παπούα Νέας Γουϊνέας (ΠΝΓ) τα εκμεταλλεύονταν ξένες εταιρείες, από την Αυστραλία, τον Καναδά και αλλού. Το μεγαλύτερο μέρος της αξίας της παραγωγής τους πιστωνόταν στις ξένες εταιρείες. Η ΠΝΓ εισέπραττε ψίχουλα -που δεν αρκούσαν ούτε για να αποζημιωθεί για την καταστροφή του περιβάλλοντός της ή άλλες δυσμενείς επιπτώσεις στην οικονομία της και την υγεία του λαού της. Η επικέντρωση στο ΑΕΠ παρότρυνε τις χώρες να αναλαμβάνουν τέτοιου είδους εγχειρήματα -το μέτρο της επιτυχίας τους είχε βελτιωθεί. Όμως αν η προσοχή είχε επικεντρωθεί στην παλιά μονάδα μέτρησης, το ΑΕθνΠ, τέτοιου είδους εγχειρήματα ίσως νάχαν απορριφθεί.

...Σήμερα αναγνωρίζεται σχεδόν καθολικά ότι πρέπει ν αλλάξουμε τις μονάδες μετρήσεών μας. Ο Γάλλος Πρόεδρος Σαρκοζί σύστησε τη Διεθνή Επιτροπή για τη Μέτρηση των Οικονομικών Επιδόσεων και της Κοινωνικής Προόδου, της οποίας προήδρευσα. Επιστρατεύτηκαν ειδικοί από την στατιστική, την οικονομική και την πολιτική επιστήμη, ενώ η ομάδα περιελάμβανε 3 νομπελίστες. Συμφωνήσαμε ομόφωνα ότι το ΑΕΠ δεν ήταν απλώς μια κακή, ενδεχομένως ιδιαίτερα παραπλανητική, μονάδα μέτρησης, αλλά κι ότι μπορούσε να βελτιωθεί. Αυτή τη στιγμή δεν μπορώ να πω ότι έχουμε κερδίσει ολοκληρωτικά τη μάχη, αλλά η πλάστιγγα έχει γύρει. Ακόμα και οι ΗΠΑ έχουν αρχίσει την προσπάθεια να διευρύνουν τις μονάδες μέτρησης που χρησιμοποιούν. Η λέσχη G-20 ενέκρινε τις εργασίες για την επινόηση καλύτερων μεθόδων μέτρησης. Ο ΟΟΣΑ, ο οργανισμός των προηγμένων βιομηχανικών χωρών, έχει αναλάβει ένα μεγάλο πρόγραμμα συνέχισης του έργου μας. Και χώρες απ όλο τον κόσμο έχουν αναλάβει ανάλογες πρωτοβουλίες. Στις δημοκρατικές κοινωνίες, ακόμα και με δεδομένη τη δύναμη των πλουσίων να ελέγχουν τα μέσα ενημέρωσης και να διαμορφώνουν τις αντιλήψεις, είναι αδύνατον να καταπνιγούν εντελώς οι ιδέες. Και όταν αυτές οι ιδέες έχουν απήχηση σε τόσο πολλούς πολίτες, μπορούν να αποκτήσουν δική τους ζωή.

Στη Γαλλία, με νόμο του 2015, προβλέπεται η δυνατότητα θέσπισης νέων δεικτών πλούτου, συμπληρωματικών του ΑΕΠ (απ την επιτροπή προβλέπονται 10, περιβαλλοντικοί και κοινωνικοί), που θα καθοδηγούν τις δημόσιες πολιτικές.

Άλλοι δείκτες κοινωνικής ευημερίας:

Δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (λαμβάνει υπόψη εισόδημα, προσδόκιμο επιβίωσης, βαθμό αλφαβητισμού, επίπεδο κατάρτισης).

Δείκτης Κοινωνικής ευημερίας, Social Progress Index (SPI) (λαμβάνει υπόψη βασικές ανθρώπινες ανάγκες, υποδομές για ευημερία, ευκαιρίες).
Δείκτης Ευτυχισμένου Πλανήτη (HPI) O Δείκτης δείχνει σε ποιες χώρες οι κάτοικοι μακροημερεύουν, είναι χαρούμενοι και έχουν μια καλή ζωή. Αυτό γίνεται χρησιμοποιώντας δεδομένα όπως το προσδόκιμο ζωής, η ευημερία, και το οικολογικό αποτύπωμα. 

"Η οικονομική μεγέθυνση πρέπει να είναι δευτερεύον ή παρεπόμενο στοιχείο και όχι στόχος στον οποίο θ αποσκοπεί κάποιος, ούτε αυτοσκοπός" (Διακήρυξη της 1ης Παγκόσμιας Διάσκεψης του ΟΗΕ για το ανθρώπινο περιβάλλον στη Στοκχόλμη, το 1972).

Ρόμπερτ Κένεντυ (Γερουσιαστής των ΗΠΑ που δολοφονήθηκε το 1964):

"Το ΑΕΠ μετρά τα πάντα, εκτός από εκείνα που κάνουν τη ζωή ν αξίζει να τη ζεις".

Σε διαφορετικές ομιλίες η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Christine Lagarde, ο βραβευμένος με Νόμπελ οικονομολόγος Joseph Stiglitz καθώς και ο καθηγητής του ΜΙΤ Erik Brynjolfsson διατύπωσαν την άποψη πως όπως ο κόσμος αλλάζει, έτσι πρέπει να αλλάζουν και οι τρόποι μέτρησης της ευημερίας και της προόδου. Ο Brynjolfsson πιο συγκεκριμένα ανέφερε: «Το ΑΕΠ αποτελεί μια προσέγγιση των συνολικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μια χώρα. Όμως όταν κατασκευάστηκε σαν δείκτης στο τέλος της δεκαετίας του 1930, ακόμα και ο ίδιος ο άνθρωπος που κατασκεύασε τον δείκτη, ο Simon Kuznets, προειδοποίησε πως ο εν λόγω δείκτης δεν είναι κατάλληλος για την μέτρηση της οικονομικής ανάπτυξης. Είχε καταλάβει πως το ΑΕΠ δεν αποτελεί έναν δείκτη ευημερίας και σε καμία περίπτωση δεν δείχνει το πόσο καλά περνάει ο πλυθησμός και αρκετές φορές μπορεί να πηγαίνει σε αντίθετη κατεύθυνση απ’ την ευημερία». Τέλος συμπλήρωσε πως όπως γίνεται ένας επαναπροσδιορισμός στις επιχειρήσεις, έτσι πρέπει να πραγματοποιηθεί και ένας επαναπροσδιορισμός του τρόπου μέτρησης της οικονομικής προόδου. Μιλώντας σε μια άλλα ημερίδα η Christine Lagarde πραγματοποίησε μια παρόμοια δήλωση λέγωντας το εξής: «Πρέπει να δούμε το ΑΕΠ από τη βάση του, τη μέτρηση της παραγωγικότητας, την αξία των πραγμάτων, ίσως και το τρόπο που βλέπουμε και προσεγγίζουμε την οικονομία.» Τέλος ο Joseph Stiglitz σημείωσε: «To AEΠ στις ΗΠΑ αυξανόταν συνεχώς μέχρι το 2009. Παρόλαυτα, η ευημερία των Αμερικανών πολιτών ήταν σε χειρότερη κατάσταση απ’ ότι ήταν 30 χρόνια πριν.»

(Απ τη Διπλωματική Εργασία του Α. Πετράκη " Κριτική Ανάλυση του ΑΕΠ και Ανάπτυξη Καινοτόμου Υγειοκεντρικού Δείκτη Ευημερίας").

Σύνοψη κριτικής για το ΑΕΠ  

• δεν μετρά επίπεδο υγείας, βρεφική θνησιμότητα και νοσηρότητα.
• δεν μετρά ποσοστά αυτοκτονιών και εγκλημάτων.  
• δεν υπολογίζει το επίπεδο υποδομών (δρόμοι, γέφυρες κλπ).
• δεν λαμβάνει υπόψιν την αμισθή εργασία και συνεισφορά, όπως η φροντίδα παιδιών και η εθελοντική εργασία.  
• δεν έχει σχεδιαστεί για να μετράει περιβαντολογικές αλλαγές και καταστροφές.
• δεν λαμβάνει υπόψιν αν η οικονομική δραστηριότητα είναι αποτέλεσμα δραστηριοτήτων που έχουν βλάψει το κοινωνικό σύνολο, εγκληματικών ενεργειών κλπ.

 (Απ τη Διπλωματική Εργασία του Α. Πετράκη " Κριτική Ανάλυση του ΑΕΠ και Ανάπτυξη Καινοτόμου Υγειοκεντρικού Δείκτη Ευημερίας").

Ζήσης Αργυρόπουλος

1 ώρα  · 

Παγκόσμια μέρα της μέλισσας, σήμερα. Και νομίζω πως είναι ώρα να σκεφτούμε τι υπηρεσίες προσφέρει αυτό το μικρό πλασματακι στην Ανθρωπότητα! Οι πολλοί από μας την έχουμε συνδέσει μόνο με την παραγωγή μελιού. Κι όχι μόνο εμείς. Το παγκόσμιο ΑΕΠ εκτιμά αυτή του τη συνεισφορά σε 32 δις ευρώ, ετησίως! Είναι, όμως, μόνον αυτά; Όχι, βέβαια! Η συνεισφορά της στην επικονίαση των παραγωγικών φυτών εκτιμάται στα 158 δις ευρώ ανά έτος! Εκτιμάται αλλά δεν εισάγεται στο παγκόσμιο ΑΕΠ! Η συνεισφορά της στην επικονιαση της άγριας χλωρίδας, άρα και της βιοποικιλοτητας, ανυπολογιστη! Ούτε εκτιμάται, ούτε φυσικά υπεισερχεται ως αξία στο ΑΕΠ! Απεναντίας, σ' αυτό, υπεισερχονται με θετικό πρόσημο και η παραγωγή και διακίνηση των νεονικοτινοειδων σκευασματων, που θεωρούνται ύποπτα για το φαινόμενο της κατάρρευσης του μελισσιου αλλά και όλες οι δραστηριότητες που παράγουν τα φονικά μικροσωματιδια, τα οποία παρεμποδιζουν τη μεταφορά της γυρης!

Στρεβλωση, θα αναρωτηθείτε; Όχι, αλλά αυτές οι οικονομικες παράμετροι μετράνε ως δείκτες προόδου άρα και ως δείκτες ευημερίας μιας κοινωνίας! Και οι δραστηριότητες που μπορούν να καταστρέφουν το Περιβαλλον και να υπονομεύουν την υγεία, είτε των ανθρώπων είτε των φυσικών οικοσυστηματων, να προσμετρωνται θετικά στο ΑΕΠ!

Στρεβλωση, λοιπόν, θα πω! Έως και διαστροφή, πολλές φορες η καταστροφή να λογίζεται ως πρόοδος! Η λογική του απερχόμενου βιομηχανικού μοντελου, έχει ακόμα γερά ερείσματα! Κι όπως απλοποιεί τη λογιστική της, ομοίως απλοποιεί, πιο σωστά απλοϊκοποιεί τον κόσμο, τον κάνει ευάλωτο κι επικινδυνα αρρωστημένο!

Αυτο το μικρό πλάσμα, που έρχεται να ζήσει στον κόσμο μας μόνο για λίγες μέρες, φτιάχνει την κοινωνία της κυψέλης, με απαράμιλλη οργάνωση και ακρίβεια. Κι είναι ένα, ίσως όμως το κορυφαίο, από τα παμπολλα παραδείγματα στη Φύση, που δείχνουν το πόσες δραστηριότητες της μας διαφεύγουν η δεν είμαστε σε θέση να εκτιμήσουμε! Γιατί; Γιατί ορίσαμε την άμεση οικονομική απόδοση, ως το μοναδικό δείκτη προόδου, όχι όμως της κοινωνικής ισορροπίας! Μήπως ήρθε η ώρα να αναζητήσουμε τις ισορροπίες, που θα μας κάνουν όχι πλουσιότερους αλλ' ισως πιο αυτάρκεις; Μήπως ήρθε η ώρα να μετατραπουμε σε κοινωνία της γυρης;

Ζήσης Αργυρόπουλος

Γιώργος Παπανικολάου μια απ' τις πολλές απάτες του ΑΕΠ. Δύο μητέρες έχουν από δύο παιδιά κι η καθεμία κρατάει τα παιδιά της άλλης. Ενώ το άθροισμα των συναλλαγων ισούται με το μηδεν(α-α=0),στο ΑΕΠ λογίζεται ως α+α=2α!

Για παράδειγμα, για να μετρηθεί το ΑΕΠ πρέπει να έχει πραγματοποιηθεί κάποια συναλλαγή μέσω της αγοράς. Αρκετά όμως αγαθά και υπηρεσίες παράγονται και καταναλώνονται χωρίς να ανταλλαχθούν με χρήματα, είτε γιατί παράγονται για ίδια κατανάλωση είτε γιατί ανταλλάσσονται με άλλα προϊόντα είτε γιατί προσφέρονται χωρίς αμοιβή (καλλιέργεια κήπων για οικογενειακή χρήση, εργασία των γυναικών στο σπίτι, ανατροφή των παιδιών από τους γονείς, συντήρηση και επισκευή σπιτιών από τους ιδιοκτήτες τους, μη αμειβόμενη προσφορά ιατρικών υπηρεσιών σ’ ένα κοινωνικό ιατρείο, εθελοντική εργασία για δράσεις προστασίας του περιβάλλοντος κ.λπ.).

(“Το ΑΕΠ ως δείκτης ψευδούς ευημερίας”, του Χάρη Ναξάκη).

Emeric Sillo

20 Ιουλίου 2021  · 

«Το ποδήλατο είναι ο αργός θάνατος του πλανήτη. "

Ένας τραπεζίτης έκανε τους οικονομολόγους να το σκεφτούν αυτό όταν είπε: «Ένας ποδηλάτης είναι καταστροφή για την οικονομία της χώρας: δεν αγοράζει αυτοκίνητα και δεν δανείζεται χρήματα για να αγοράσει. Δεν πληρώνει ασφαλιστήρια συμβόλαια. Δεν αγοράζει καύσιμα, δεν πληρώνει για να έχει το αυτοκίνητο σέρβις και χρειάζονται επισκευές. Δεν χρησιμοποιεί πληρωμένο πάρκινγκ. Δεν προκαλεί σοβαρά ατυχήματα. Δεν χρειάζονται αυτοκινητόδρομοι πολλαπλών λωρίδων. Δεν παχύσαρκοι

Οι υγιείς άνθρωποι δεν είναι απαραίτητοι ή χρήσιμοι για την οικονομία. Δεν αγοράζουν το φάρμακο. Δεν πηγαίνουν σε νοσοκομεία ή γιατρούς. Δεν προσθέτουν τίποτα στο ΑΕΠ της χώρας.

"Αντιθέτως, κάθε νέο κατάστημα McDonald’s δημιουργεί τουλάχιστον 30 θέσεις εργασίας-στην πραγματικότητα 10 καρδιολόγους, 10 οδοντίατροι, 10 διαιτολόγους και διατροφολόγους- προφανώς καθώς και τους ανθρώπους που εργάζονται στο ίδιο το κατάστημα. "

Επιλέξτε σοφά: ποδήλατο ή McDonald's; Είναι κάτι για να σκεφτείς.

ΥΓ: το περπάτημα είναι ακόμα χειρότερο. Οι πεζοί δεν αγοράζουν ούτε ποδήλατο!