ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ: Τα δικαιώματα της κοινωνίας και η μονοπώληση των κοινωνικών κατακτήσεων απ τους ιδιώτες.

Τα δικαιώματα της κοινωνίας και η μονοπώληση των κοινωνικών κατακτήσεων απ τους ιδιώτες. Τα δικά μας, δικά τους, και τα "δικά τους" ΚΑΤΑδικά τους...,

άρθρο του Γιώργου Παπανικολάου

Διάβασα στον τοπικό τύπο κάποιο άρθρο, που, αναλύει το θέμα του πλούτου (και των πλουσίων) της οικονομίας, μ έναν απίστευτα απλό τρόπο, που θυμίζει παραμύθι. Πως δηλ οι πλούσιοι με τις ανακαλύψεις τους, προσθέτουν πλούτο στην οικονομία και επομένως εισπράττουν το δίκαιο ποσοστό τους. Και πως χάρη σ αυτούς οι φτωχοί γίνονται λιγότερο φτωχοί, αν και η απόστασή τους απ τους πλούσιους μεγαλώνει (δίκαια σύμφωνα με τα παραπάνω). Όσο κι αν προσπάθησα ν αποφύγω τον πειρασμό ν απαντήσω, δεν τα κατάφερα, γιατί ένοιωσα θιγμένος απ την κατηγορία που μου απευθύνεται: ότι δηλ φθονώ και εποφθαλμιώ τον πλούτο των πλουσιότερων ανθρώπων του κόσμου, που τους "ανήκει", γιατί είναι καινούργιος πλούτος, που παράγεται εξ αιτίας "ανακαλύψεών τους".

Στην αρχή, το ομολογώ, με κατέλαβαν οι τύψεις, κι αναρωτήθηκα μήπως αδίκως φθονώ κι εποφθαλμιώ τα κέρδη και τις περιουσίες ανθρώπων για τους οποίους μόνο ευγνωμοσύνη θάπρεπε να αισθάνομαι. Αλλά αισθάνθηκα και συγχυσμένος, κι αναρωτήθηκα αν είμαι ξύπνιος ή ονειρεύομαι. Ποιος είναι ο πραγματικός και ποιος ο παραμυθένιος κόσμος;

Άρχισα λοιπόν να τσιμπιέμαι, και ω του θαύματος, σε κάθε τσίμπημα, μούρχονταν στο νου και κάποια πλευρά της πραγματικότητας.

Στο πρώτο τσίμπημα σκέφτηκα την ανθρωπότητα με τις γλώσσες της και τους πολιτισμούς της. Όσο και να το τραβήξεις, η οποιαδήποτε γλώσσα ποτέ δεν προκύπτει σαν αποτέλεσμα της έμπνευσης κάποιων ιδιωτών, αλλά είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας, της επικοινωνίας, της εργασίας και των αγώνων κάθε κοινωνίας. Και είναι η γλώσσα και οι εγγράμματοι και εκπαιδευμένοι άνθρωποι/φορείς της (το σύνολο δηλ των μελών της κοινωνίας) που αποτελούν το θεμελιώδες εργαλείο (ή καλύτερα εργοστάσιο), που πάνω του πατάει και χτίζει ο κάθε ιδιώτης την έμπνευσή του, την παραγωγή και την περιουσία του. Κι αν είναι έτσι, ποια είναι τα δικαιώματα, το μερίδιο ή και η ιδιοκτησία της κοινωνίας, απ τα κάθε είδους επιτεύγματα των ιδιωτών; Τα διεκδίκησε κανείς, ή μήπως τα απέδωσε κάποια κυβέρνηση;

Αλλά κατά τους οπαδούς του καπιταλισμού, αυτό δεν εγείρει δικαιώματα, αλλά είναι απλώς "το πλαίσιο" για την ανάδειξη των ταλέντων (Γι αυτό και αφήνουν τη μισή ανθρωπότητα στην πείνα και την κακομοιριά, "στα όρια" του θανάτου-ανά 36΄΄ και θάνατος από έλλειψη τροφίμων, ένα παιδί πεθαίνει κάθε 3΄΄). Τι ταλέντα μπορεί αναδειχθούν από 3 δισεκατομμύρια εγκεφάλους (που εγώ είχα την εντύπωση ότι αποτελούν τον πραγματικό πλούτο και την ελπίδα της ανθρωπότητας), που βουτηγμένοι στη φτώχεια και την αμάθεια, το μόνο που κάνουν είναι να εκλιπαρούν για βοήθεια; Μ αυτούς (τους εγκεφάλους) θ ασχολούμαστε;

Το δεύτερο τσίμπημα, μούφερε στο νου τους φορολογικούς παραδείσους, όπου λέγεται πως κάποιοι παρκάρουν αμέτρητες περιουσίες, για να μην αποδώσουν στις κοινωνίες έστω εκείνους τους φόρους που τους αναλογούν, σύμφωνα με την καπιταλιστική "λογική" (που υπόψη βαίνουν μειούμενοι με το χρόνο).

Τρίτο τσίμπημα και στο νου μου ήρθαν οι αποικιοκρατικές πρακτικές κάποιων εκπροσώπων των "εμπνευσμένων", που αρπάζουν τις πρώτες ύλες και τον πλούτο καθυστερημένων εθνών, με όχι και τόσο εμπνευσμένο τρόπο.

Τέταρτο τσίμπημα και θυμήθηκα τις χρηματιστηριακές εμπνεύσεις που οδήγησαν στη φούσκα του 2008 και την κατάρρευση του συστήματος, και τη διάσωσή του με τα χρήματα του δημοσίου και των πολιτών. Φτωχαδάκια θα μου πείτε οι χρηματιστές...

Αλλά με το πέμπτο τσίμπημα θυμήθηκα τους μεγιστάνες απ τη Ρωσία, που απ τη μια νύχτα στην άλλη, με μερικά ψωροδολάρια, απέκτησαν επιχειρήσεις αξίας δισεκατομμυρίων. Εκεί να δεις έμπνευση κι εκτίναξη στην κορυφή.

Θα συνέχιζα να τσιμπιέμαι, αλλά τα γονίδιά μου άρχισαν να διαμαρτύρονται ότι δεν τους έχω πλέον εμπιστοσύνη και κινδύνευα να χάσω την αυτοπεποίθησή μου. Και σταμάτησα.

Λάρισα 21 Γενάρη 2017

Γιώργος Παπανικολάου

Η έννοια αριθμός είναι μια "επινόηση" κάποιου σοφού, μόνο αν τη δούμε ξεκομμένη απ την κοινωνία και την εξέλιξή της. Αλλά για να μπορέσει ο σοφός να μετρήσει χρειάστηκε μια ικανότητα αφαίρεσης απ όλες τις άλλες ιδιότητες των πραγμάτων, και συγκράτησης μόνο του ποσοτικού στοιχείου τους.

Αυτή την ικανότητα την απέκτησε η ανθρωπότητα μέσα σε μια μακριά σειρά χιλιετιών δράσης και αντίδρασης με τη φύση, εμπειρίας. Αν το δούμε έτσι, τότε η έννοια αριθμός προβάλλει σαν αφομοίωση και άντληση της λογικής της φύσης, με την πράξη του ανθρώπου.

(Ένγκελς).

Η τεχνολογία συνεργάζεται με την επιστήμη και η επιστήμη με την τεχνολογία για να προχωρήσουν, άρα είναι αλληλένδετες.
Για μια τεχνολογική ανακάλυψη είναι απαραίτητες οι θεωρητικές γνώσεις από διάφορες επιστήμες. Για την επιστημονική ανακάλυψη είναι απαραίτητος ο τεχνολογικός εξοπλισμός.

Ας πάρουμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, την ιστορία του iphone, που αντιστοιχεί περίπου στη μισή αγορά των smartphones, από τα πλέον εμβληματικά προϊόντα της λεγόμενης “Νέας Οικονομίας”. Το iphone είναι προϊόν της Apple, της μεγαλύτερης πολυεθνικής στον τομέα της Πληροφορικής. Η εταιρεία έχει τα κεντρικά της γραφεία και το τμήμα έρευνας και ανάπτυξης στην Κοιλάδα του Πυριτίου (Silicon Valley), στην Καλιφόρνια, όπου σχεδιάζονται και ελέγχονται τα νέα προϊόντα.

Η συναρμολόγηση- παραγωγή του iphone γίνεται στην Κίνα, κυρίως από τη βιομηχανίαFoxconn, που έχει την έδρα της στην Ταϊβάν. Οι άθλιες συνθήκες υπερεκμετάλλευσης της εργασίας στην Foxconn, αντίστοιχες της εποχής “πρωταρχικής συσσώρευσης του κεφαλαίου” στην Ευρώπη, ήρθαν στο φως το 2010, με τις 14 αυτοκτονίες Κινέζων εργατών που κατασκεύαζαν τα iphones στο Σεντζέν της “κομμουνιστικής” Κίνας. Η Apple καρπώνεται το μεγαλύτερο μέρος της υπεραξίας που παράγουν οι Κινέζοι εργάτες, αφήνοντας μόνο ένα μικρό μέρος στους Κινέζους καπιταλιστές. Το ποσοστό κέρδους (προ φόρων) του iphoneφτάνει το εξωφρενικό 40%, έναντι 10-15% περίπου των ανταγωνιστών της. Μέσω των θυγατρικών της σε φορολογικούς παραδείσους σε Ιρλανδία, Ολλανδία, Λουξεμβούργο και τις βρετανικές Νήσους της Παρθένου, απαλλάσσεται από το μεγαλύτερο μέρος των φορολογικών της υποχρεώσεων.

Υπό αυτό το πρίσμα το iphone, αυτή η μικρή, κομψή και πολυδύναμη συσκευή που στάζει αόρατο αίμα, συμπυκνώνει τις βασικές κοινωνικές και διεθνείς σχέσεις της λεγόμενης “παγκοσμιοποίησης”. Φαντάζεται κανείς ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα εκβιάσει την Apple να αποσυρθεί από την Κίνα και να ανοίξει κατασκευαστικές βιομηχανίες στις ΗΠΑ ή ότι θα της απαγορέψει να λειτουργεί θυγατρικές της σε φορολογικούς παραδείσους (ένας από τους οποίους είναι και η αμερικανική Πολιτεία του Ντελαγουέαρ); Μα αυτό θα σήμαινε, με τα σημερινά δεδομένα, ότι μέσα σε λίγους μήνες η Apple θα έχανε τεράστιο μέρος του μεριδίου της στην παγκόσμια αγορά σε βάρος των ανταγωνιστών της, όπως η Samsung, η LG και η Motorola.

Το Ίντερνετ αντιπροσωπεύει την πρώτη, πραγματικά παγκόσμια παραγωγική δύναμη (και τί δύναμη!) στην ιστορία της ανθρωπότητας, έξω από τον έλεγχο οποιουδήποτε έθνους- κράτους, ακόμη και των ισχυρότερων. Η διεθνοποίηση της ίδιας της παραγωγής έχει ξεπεράσει ποιοτικά το πλαίσιο των εξαγωγών κεφαλαίων ή την απλή ύπαρξη πολυεθνικών εταιρειών. Το κεντρικό χαρακτηριστικό της σήμερα είναι η διαμόρφωση πολυεθνικών παραγωγικών αλυσίδων, όπου η παραγωγή του προϊόντος (δηλαδή, της αξίας και της υπεραξίας) συνίσταται σε μια τεμαχισμένη, διεθνή διαδικασία, που μπορεί να ξεκινάει από τη Σίλικον Βάλεϊ για να φτάσει στο Σεντζέν, έχοντας περάσει από καμιά εικοσαριά χώρες.

(Απ το άρθρο του Π.Παπακωνσταντίνου "Ο Τραμπ, η παγκοσμιοποίηση και η αριστερά").