«Η Ιταλία είναι
ήδη εκτός
ευρώ»
Του Γιώργου Δελαστίκ
http://www.politiko-kafeneio.gr/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=4817
Του Γιώργου Δελαστίκ
http://www.politiko-kafeneio.gr/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=4817
Σύντροφοι και επισκέπτες(όχι όλοι),πότε θα
σταματήσουμε να αντιμετωπίζουμε οπαδικά όλα
τα ζητήματα;Πότε θα
κάνουμε ανάλυση
στα γεγονότα;Πότε θα
σταματήσουμε να φωνάζουμε το σύνθημα
από την
κερκίδα και
θα αρχίσουμε
να σκεφθόμαστε
πάνω στα
ζητήματα;
Μερικές παρατηρήσεις:
-κατ΄ αρχήν ο ορισμός του λαϊκιστή:δεν είναι αυτός που δίνει ο σύντροφος αλλά λαϊκιστής είναι αυτός που λέει αύτο που ο λαός θέλει να ακούσει ή υιοθετεί άκριτα λαϊκά αιτήματα.Δεν είναι όλα τα λαϊκά αιτήματα σωστά ή δίκαια,ούτε όλα είναι αποτέλεσμα συνειδητής επιλογής:υπάρχει παραπληροφόρηση,κοινωνική μηχανική,προπαγάνδα. Κτλ
-αντιμετωπίζουμε το ποσοστό που πήρε ο γκρίλο σαν αυτοί που τον ψήφισαν να είναι ιδεολογικοί οπαδοί του ή να είναι πεπεισμένοι ότι ο γκρίλο είναι ο ηγέτης.Αυτό δεν ισχύει,το ποσοστό που πήρε είναι πιο πολύ ψήφος διαμαρτυρίας.Το κίνημα του γκρίλο μάζεψε πολλούς αγανακτισμένους.Πολλοί φίλοι ιταλοί,ανεξαρτήτως ιδεολογικού προσανατολισμού ψήφισαν γκρίλο για να κατεδαφίσουν το πολιτικό σύστημα
-δεν είδα να σχολιάστηκε το πολύ υψηλό ποσοστό συμμετοχής στις εκλογές για ένα τελείως απαξιωμένο πολιτικό σύστημα:πάνω από 70% πήγε να ψηφίσει!
-δεν σχολιάστηκε το γεγονός ότι ενώ η ιταλία έχει παραδοσιακά δυνατούς φασίστες,τα τρία φασιστικά κόμματα πάτωσαν!Ο ίδιος ο γκρίλο είχε δηλωσει πως αν δεν υπήρχε ο ίδιος μεγάλο μέρος της ψήφου διαμαρτυρίας μπορεί να πήγαινε σε αυτά τα κόμματα!
-στις εκλογές συμμετείχαν και άλλοι κομμουνιστικοί σχηματισμοί εκτός από αυτους που αναφέρει ο σύντροφος Gagarin,αν δεν κάνω λάθος.Με απογοητευτηκα αποτελέσματα δυστυχώς....Το πιο ενδιαφέρον θα ήταν να παρακολουθήσουμε την απολογιστική συζήτηση/αυτοκριτική/ανάλυση που διεξάγεται στις ιστοσελίδες
(αυτό θα μπορούσαμε οι ιταλομαθείς του φόρουμ,εγώ ο Gagarin ktl) να προσπαθήσουμε να το μεταφέρουμε/μεταφράσουμε,αν αυτό ενδιέφερε τους άλλους συντρόφους)
-το ότι οι ιταλοί δεν ψήφισαν ιδεολογικά γκρίλο φαίνεται από το γεγονός ότι ενώ ο γκρίλο είναι υπέρ εξόδου από ευρωζώνη ή/και εε οι ιταλοί παραδοσιακά και διαχρονικάείναι υπέρ της παραμονής!Φάνηκε και από δημοσκοπήσεις αμέσως μετά-στην ιταλία γίνονται με πιο επιστημονική μέθοδο από ότι στη ελλάδα
-πιο ενδιαφέρον μου φαίνεται αν σχολιάζαμε το πρόγραμμα του γκρίλο,τις ομοιότητες/διαφορές με ελλάδα
-κοινωνιολογικά πάντα μου προκαλούσε απορία το γεγονός ότι κάποιοι εκφράζουν γνώμη για κάτι που δεν ξέρουν(π.χ. ο επισκέπτης που παραλληλίζει καμάνο με γκρίλο)
-δεν αναφέραμε τα αρνητικά της υπόθεσης γκρίλο(η υπόθεση του δήμου της Πάρμας,η έλλειψη εσωτερικής δημοκρατίας στο κίνημα,το πως διαχειρίστηκε υο ζήτημα με μέλη του κινήματος που δεν συμφωνούσαν(βλέπε στελέχη στην Μπολόνια),την χρήση στρατηγικών μάρκετινγκ)
-δεν αναφέρθήκαμε στα καμένα χαρτιά που ήταν αντίπαλοι του γκρίλο:μόντι,μπερσάνι,μπερλουσκίνι
-δεν αναφερθήκαμε στην ιστορία του γκρίλο:ποιος είναι,πότε εμφανίζεται στο προσκήνιο,ποιες οι απόψεις του διαχρονικά
Μερικές παρατηρήσεις:
-κατ΄ αρχήν ο ορισμός του λαϊκιστή:δεν είναι αυτός που δίνει ο σύντροφος αλλά λαϊκιστής είναι αυτός που λέει αύτο που ο λαός θέλει να ακούσει ή υιοθετεί άκριτα λαϊκά αιτήματα.Δεν είναι όλα τα λαϊκά αιτήματα σωστά ή δίκαια,ούτε όλα είναι αποτέλεσμα συνειδητής επιλογής:υπάρχει παραπληροφόρηση,κοινωνική μηχανική,προπαγάνδα. Κτλ
-αντιμετωπίζουμε το ποσοστό που πήρε ο γκρίλο σαν αυτοί που τον ψήφισαν να είναι ιδεολογικοί οπαδοί του ή να είναι πεπεισμένοι ότι ο γκρίλο είναι ο ηγέτης.Αυτό δεν ισχύει,το ποσοστό που πήρε είναι πιο πολύ ψήφος διαμαρτυρίας.Το κίνημα του γκρίλο μάζεψε πολλούς αγανακτισμένους.Πολλοί φίλοι ιταλοί,ανεξαρτήτως ιδεολογικού προσανατολισμού ψήφισαν γκρίλο για να κατεδαφίσουν το πολιτικό σύστημα
-δεν είδα να σχολιάστηκε το πολύ υψηλό ποσοστό συμμετοχής στις εκλογές για ένα τελείως απαξιωμένο πολιτικό σύστημα:πάνω από 70% πήγε να ψηφίσει!
-δεν σχολιάστηκε το γεγονός ότι ενώ η ιταλία έχει παραδοσιακά δυνατούς φασίστες,τα τρία φασιστικά κόμματα πάτωσαν!Ο ίδιος ο γκρίλο είχε δηλωσει πως αν δεν υπήρχε ο ίδιος μεγάλο μέρος της ψήφου διαμαρτυρίας μπορεί να πήγαινε σε αυτά τα κόμματα!
-στις εκλογές συμμετείχαν και άλλοι κομμουνιστικοί σχηματισμοί εκτός από αυτους που αναφέρει ο σύντροφος Gagarin,αν δεν κάνω λάθος.Με απογοητευτηκα αποτελέσματα δυστυχώς....Το πιο ενδιαφέρον θα ήταν να παρακολουθήσουμε την απολογιστική συζήτηση/αυτοκριτική/ανάλυση που διεξάγεται στις ιστοσελίδες
(αυτό θα μπορούσαμε οι ιταλομαθείς του φόρουμ,εγώ ο Gagarin ktl) να προσπαθήσουμε να το μεταφέρουμε/μεταφράσουμε,αν αυτό ενδιέφερε τους άλλους συντρόφους)
-το ότι οι ιταλοί δεν ψήφισαν ιδεολογικά γκρίλο φαίνεται από το γεγονός ότι ενώ ο γκρίλο είναι υπέρ εξόδου από ευρωζώνη ή/και εε οι ιταλοί παραδοσιακά και διαχρονικάείναι υπέρ της παραμονής!Φάνηκε και από δημοσκοπήσεις αμέσως μετά-στην ιταλία γίνονται με πιο επιστημονική μέθοδο από ότι στη ελλάδα
-πιο ενδιαφέρον μου φαίνεται αν σχολιάζαμε το πρόγραμμα του γκρίλο,τις ομοιότητες/διαφορές με ελλάδα
-κοινωνιολογικά πάντα μου προκαλούσε απορία το γεγονός ότι κάποιοι εκφράζουν γνώμη για κάτι που δεν ξέρουν(π.χ. ο επισκέπτης που παραλληλίζει καμάνο με γκρίλο)
-δεν αναφέραμε τα αρνητικά της υπόθεσης γκρίλο(η υπόθεση του δήμου της Πάρμας,η έλλειψη εσωτερικής δημοκρατίας στο κίνημα,το πως διαχειρίστηκε υο ζήτημα με μέλη του κινήματος που δεν συμφωνούσαν(βλέπε στελέχη στην Μπολόνια),την χρήση στρατηγικών μάρκετινγκ)
-δεν αναφέρθήκαμε στα καμένα χαρτιά που ήταν αντίπαλοι του γκρίλο:μόντι,μπερσάνι,μπερλουσκίνι
-δεν αναφερθήκαμε στην ιστορία του γκρίλο:ποιος είναι,πότε εμφανίζεται στο προσκήνιο,ποιες οι απόψεις του διαχρονικά
οπτήρας
Επισκέπτης
Επισκέπτης
Πολύ ενδιαφέρουσες οι
απόψεις σου
σύντροφε. Μακάρι να βρεθούν εκείνοι
που θα
μας πληροφορήσουν
γι αυτά
που αναφέρεις
και θα
συνεισφέρουν στον προβληματισμό.
Μπέπε Γκρίλο: «Ντάριο
Φο για
Πρόεδρος»
http://www.zougla.gr/kosmos/article/grilo-ntario-fo-gia-proedros
http://www.zougla.gr/kosmos/article/grilo-ntario-fo-gia-proedros
Μπέπε Γκρίλο: O αντισυστημικός
κωμικός που
φέρνει τα
πάνω-κάτω
στην πολιτική
σκηνή της
Ιταλίας
http://www.axortagos.gr/mpepe-gkrilo-antisistimikos-komikos-pou-fernei-pano-kato-stin-pol.html
http://www.axortagos.gr/mpepe-gkrilo-antisistimikos-komikos-pou-fernei-pano-kato-stin-pol.html
Μήνυμα του Μπέπε
Γκρίλο προς
τους Έλληνες!
(Video)
http://www.axortagos.gr/minima-tou-mpepe-gkrilo-pros-tous-ellines-video.html
http://www.axortagos.gr/minima-tou-mpepe-gkrilo-pros-tous-ellines-video.html
Μπέπε Γκρίλο: Μετά
τη νίκη...
ανάπαυλα για
το ρυθμιστή
των εκλογών
http://www.axortagos.gr/mpepe-gkrilo-meta-niki-anapavla-gia-rithmisti-ton-eklogon.html
http://www.axortagos.gr/mpepe-gkrilo-meta-niki-anapavla-gia-rithmisti-ton-eklogon.html
Κυβέρνηση «5 αστέρων» ζητά
ο Γκρίλο
http://www.dimokratianews.gr/content/14489/%CE%BA%CF%85%CE%B2%CE%AD%CF%81%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B7-%C2%AB5-%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%81%CF%89%CE%BD%C2%BB-%CE%B6%CE%B7%CF%84%CE%AC-%CE%BF-%CE%B3%CE%BA%CF%81%CE%AF%CE%BB%CE%BF
http://www.dimokratianews.gr/content/14489/%CE%BA%CF%85%CE%B2%CE%AD%CF%81%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B7-%C2%AB5-%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%81%CF%89%CE%BD%C2%BB-%CE%B6%CE%B7%CF%84%CE%AC-%CE%BF-%CE%B3%CE%BA%CF%81%CE%AF%CE%BB%CE%BF
ΓΡΑΜΜΑ ΑΠ ΤΗΝ
ΙΤΑΛΙΑ
ΤΟ ΚΟΛΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΜΠΕΠΕ
Ο πόλεμος ενός κωμικού εναντίον των ανέντιμων πολιτικών.
THE NEW YORKER/Του TOM MUELLER
4 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2008
Blogs, μπλόγκερς.
Στις 8 Σεπτεμβρίου, 2 εκατομμύρια άνθρωποι σε 220 πόλεις σε όλη την Ιταλία γιόρτασαν την ημέρα V, μια ανεπίσημη νέα εθνική γιορτή, όπου το V σημαίνει νίκη, αντεκδίκηση και ιδιαίτερα, «Vaffanculo» («άντε γαμήσου»). Η εκδήλωση είχε οργανωθεί απ τον Μπέπε Γκρίλο, τον πιο δημοφιλή κωμικό στην Ιταλία, για διαμαρτυρία στην ενδημική διαφθορά στην εθνική κυβέρνηση. Ο Γκρίλο, ένας αρκουδόμορφος, με φωνή σαν τρομπέτα, 59 χρονών, με γκρίζες μπούκλες, είναι ξακάθαρα ένας ιταλικός συνδυασμός του Μάϊκλ Μουρ και του Στέφεν Κόλμπερτ: ένας ακτιβιστής και χυδαίος με επιδέξιο αυτί για πολιτική σάτιρα. Ο Γκρίλο οδήγησε την διαδήλωση στην Μπολόνια, εμφανιζόμενος στην πλατεία Maggiore, το μεγαλύτερο δημόσιο χώρο της πόλης, μπροστά σ ένα πλήθος περίπου 100.000 περισσότερων απ όσων είχαν συγκεντρωθεί εκεί όταν η ποδοσφαιρική ομάδα της ιταλίας είχε κερδίσει το παγκόσμιο κύπελο πριν ένα χρόνο. Αυτός φοράει τζιν, αθλητικά παπούτσια και ένα μακρυμάνικο μαύρο πουκάμισο και στέκεται σε μια σκηνή με μεγάλα ταμπλώ διακοσμημένα με μπλε-κόκκινα V πίσω του, απέναντι σ έναν καθαρό ουρανό. Υπήρχε μια μεγάλη οθόνη, που πρόβαλε τα ονόματα των 24 καταδικασμένων ποινικών που τώρα υπηρετούν σαν γερουσιαστές και εκπρόσωποι στο ιταλικό κοινοβούλιο ή σαν ιταλοί εκπρόσωποι στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Ο Γκρίλο διάβασε τα ονόματα δυνατά, με αλφαβητική σειρά, μαζί με τα εγκλήματά τους που κυμαίνονταν από διαφθορά, ψευδορκία και φοροδιαφυγή μέχρι περισσότερο επινοητικές παραβάσεις, όπως παραποίηση εκρηκτικού υλικού και υποβοήθηση και υπόθαλψη εγκληματία. Το πλήθος αποδοκίμαζε και γιουχάριζε, υψώνοντας το δείκτη τους και τα μεσαία δάχτυλα σ ένα V, για τη νίκη ή όταν ο Γκρίλο φώναξε «Vaffanculo τα μεσαία τους δάχτυλα μόνο.
«Paolo Cirino Pomicino! φώναξε ο Γκρίλο, μνημονεύοντας έναν εκπρόσωπο απ τη Νάπολη. «Διαφθορά και παράνομη χρηματοδότηση εκλογικής καμπάνιας για την οποία προωθήθηκε στην κοινοβουλευτική υπηρεσία αντιμαφίας! Μια μέρα, ο Cirino Pomicino μούγραψε ένα γράμμα και εγώ του τηλεφώνησα. Είπε, «κ Γκρίλο, κάνεις ένα βασικό λάθος. Μπερδεύεις τη δικαιοσύνη με την πολιτική». (Ο Cirino Pomicino αρνήθηκε ότι έγινε αυτή η συζήτηση). Ο Γκρίλο σταμάτησε. Το πρόσωπό του πήρε μια έκφραση έκπληξης που σταδιακά υποχώρησε σε μια μάσκα έκπληξης και λύπης και μετά συνοφριώθηκε σε μια έκφραση αποστροφής. «Και γω του είπα: «Αϊ γαμήσου!».
Ο Γκρίλο κοίταξε στην πλατεία. «Είμαστε μέρος ενός νέου Γούντστοκ», είπε. Για μερικές ώρες ο Γκρίλο και μια διαδοχική σειρά διασημοτήτων εξωθούσαν και διασκέδαζαν το ακροατήριο. Μεταξύ των ομιλιών, εμφανίζονταν στον πίνακα εκδηλώσεις της V-day από άλλα μέρη της Ιταλίας και ο Leo Pari, ένας κιθαρίστας της Ρώμης, τραγούδησε τον ύμνο της V-day, ένα τραγούδι ραπ που είχε συνθέσει για την περίσταση:
Τώρα δεν υπάρχει γιατρικό,
Χρειαζόμαστε μια ειρηνική πολιορκία,
Αυτό είναι πρόσκληση, όλοι σας σηκώστε
Το μεσαίο σας δάχτυλο
Όταν ο τελευταίος καλεσμένος τελείωσε την ομιλία του, είχε σκοτεινιάσει. Ο Γκρίλο, φαίνονταν κουρασμένος. Ανέβηκε πάλι στη σκηνή. «Εκείνο που θέλω να σας πω, απ την καρδιά μου, είναι ότι δεν φτάσαμε ακόμη στον προορισμό μας, αυτό είναι μόνο η αρχή. Καταφέραμε να κάνουμε κάτι που θα μείνει στην ιστορία». Το πλήθος κραύγασε και έψαλε το όνομα του Γκρίλο.
Αφού διαλύθηκε το πλήθος, περπάτησα με τον Γκρίλο απ την πλατεία μέχρι ένα κοντινό εστιατόριο. Στην πορεία, μια ομάδα έφηβων κοριτσιών φώναξε «Μπέπε, άγιε Μπέπε, σώσε μας!».
Ο Γκρίλο κούνησε το χέρι του προς αυτές σχηματίζοντας το σήμα V.
«Μπέπε, είσαι μεγάλος (σπουδαίος) άνθρωπος!» είπε κάποιος άλλος.
«Όχι, είμαι απλώς μεγάλος (σωματώδης)», απάντησε ο Γκρίλο χαϊδεύοντας ελαφρά την κοιλιά του.
Μερικοί ηλικιωμένοι μας προσπέρασαν, χαιρετώντας τον Γκρίλο μ ένα ευγενικό καταφατικό νεύμα. Στο πεζοδρόμιο μπροστά μας δυο κορίτσια έπαιζαν κουτσό κρατώντας στα χέρια πλακάκια επίστρωσης, κάνοντας βήμα σημειωτόν φωνάζοντας την απαγορευμένη φράση που τους επιτρέπονταν γι αυτή μόνο τη βραδιά να πουν: «Γααααμηηηθείτεεεεε!».
Στους περασμένους 18 μήνες, η ιταλική πολιτική τάξη έφτασε σε μια κατώτατη υποχώρηση της δημοτικότητάς της. Το μη πεζογραφικό βιβλίο μπεστ σέλερ της περασμένης χρονιάς, που πούλησε περισσότερα από 1 εκατομμύριο αντίτυπα απ την έκδοσή του, τον Μάη, είναι το Η κάστα», των δημοσιογράφων Gian Antonio Stella και Sergio Rizzo. Ο τίτλος του βιβλίου έχει μπει σε καθημερινή χρήση, αποκρυσταλλώνοντας την πλατειά διαδεδομένη αντίληψη ότι οι ιταλοί πολιτικοί έχουν γίνει, όπως γράφουν οι συγγραφείς, μια ολιγαρχία αχόρταγων Βραμίνων (μέλη της ανώτατης κάστας των ινδουϊστών), «γεννημένοι όχι στην Μπράμααλλά σ ένα καθεστώς στο οποίο κυριαρχούν τα πολιτικά κόμματα και που πλήττεται από ελεφαντίαση». Ο ετήσιος προϋπολογισμός της ιταλικής προεδρίας είναι περίπου 4 φορές εκείνου του παλατιού του Μπάκινχαμ και οι ομοσπονδιακοί νομοθέτες κερδίζουν περισσότερα από 2 φορές απ ότι στη Γαλλία και κοντά 4 φορές περισσότερο απ ότι στην Ισπανία. Έχουν ψηφίσει με νόμους μια σειρά πρόσθετων απολαβών, περιλαμβανομένων οδηγών λιμουζίνων, δωρεάν αεροπορικά ταξίδια, ιδιωτικά μαθήματα τένις, κουρέματα και συντάξεις, τις οποίες δικαιούνται μετά από 30 μήνες υπηρέτησης στο αξίωμα. Οι Stella και Rizzo καταγράφουν τις συζύγους, τους γιούς, τις θυγατέρες, τους ανηψιούς, τις ανηψιές και τα εγγόνια των νομοθετών που έχουν αποκτήσει μέσω του νεποτισμού θέσεις στο κοινοβούλιο, «αφήνοντάς τους κληρονομιά σπίτια και κομοδίνα», καθώς και τις δεκαετίες διατήρησης αξιωμάτων διαπρεπών γερουσιαστών και εκπροσώπων. Ο Clemente Mastella, που παραιτήθηκε από υπουργός δικαιοσύνης στις 16 Ιανουαρίου, αφού είχε αποκαλυφθεί ότι ήταν υπό διερεύνηση για διάφορα εγκλήματα, περιλαμβανομένου του εκβιασμού, υπηρέτησε στο κοινοβούλιο για 31 χρόνια, σαν μέλος 4 διαφορετικών κομμάτων. Ο Mastella έχει αρνηθεί οποιοδήποτε αδίκημα. Την τελευταία εβδομάδα, αποχώρησε απ το κόμμα του, απ τον κυβερνητικό συνασπισμό του πρωθυπουργού Ρομάνο Πρόντι, μια κίνηση που στις 24 Ιανουαρίου, μετά από μια ψηφοφορία στη Γερουσία που οδήγησε στην πτώση της κυβέρνησης. «Παρακολουθούσα στην τηλεόραση και είδα γερουσιαστές να φτύνουν ο ένας τον άλλον και κάποιος φώναξε «αδελφή» μου είπε ο Γκρίλο. Έχουμε ξεφύγει από κάθε ευπρέπεια».
Το «κολαστήριο του Μπέπε» συνεχίζεται.
Όπως εξήγησε ο Paul Ginsborg ένας ιστορικός στο πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας και ένας ειδικός στη μεταπολεμική ιστορία της Ιταλίας, «η δημόσια διαχείριση και η τοπική και η εθνική, ποτέ δεν ανέπτυξε μια κουλτούρα δική της, ένα ομαδικό πνεύμα, όπως στα μεγάλα γαλλικά υπουργεία ή στο Λευκό Οίκο. Έχεις κόμματα να εισβάλλουν στο κράτος, καταλαμβάνοντας τράπεζες, υπουργεία, διοικήσεις οπερών, του επικεφαλής της τοπικής πυροσβεστικής, της διαχείρισης του δημόσιου νερού. Η αφοσίωση στο κόμμα, όχι η τιμιότητα ή η ικανότητα, γίνεται το πρώτο κριτήριο και ο ύψιστος σκοπός όλων των κομμάτων είναι η κατοχή με κάθε κόστος, με πιστά και δουλοπρεπή μέλη του κόμματος». Επιπρόσθετα των 24 καταδικασμένων νομοθετών που είναι στη λίστα του Γκρίλο, άλλοι 57 έχουν καταφύγει κατά της καταδικαστικής ετιμηγορίας των ενόρκων, έχουν αμνηστευτεί, έχουν διαφύγει της καταδίκης κατέχοντας μια κρατική θέση ή είναι υπό διερεύνηση. Αυτοί περιλαμβάνουν μερικούς απ τους πιο ισχυρούς ανδρες στην ιταλική πολιτική, μεταξύ αυτών του Τζούλιο Αντρεότι, που ήταν πρωθυπουργός 7 φορές μεταξύ 1972 και 1992 και του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, του πρώην πρωθυπουργού, που είναι πιθανόν ο πιο μπλεγμένος σε έρευνες επικεφαλής του κράτους στη μεταπολεμική ευρωπαϊκή ιστορία. «Η Ιταλία είναι μια σκληρή χώρα, για ν ανεχθεί έναν κωμικό - δεν μπορώ να επινοήσω κάτι σαν κι αυτό» είπε ο Γκρίλο την V-DAY. «Σχεδόν 80 απατεώνες στο κοινοβούλιο δηλαδή ένας απατεώνας κάθε 12 εκπροσώπους. Είναι χειρότερο απ τη Σκάμπια, την πιο επικίνδυνη φτωχογειτονιά της Νάπολης, που μαστίζεται απ την Καμόρα, τη ναπολιτάνικη μαφία. Εκεί οι εγκληματίες είναι μόνο ένας στους 15».
Ο Γκρίλο έχει ξεσηκώσει τους ιταλούς μιλώντας για τη διαφθορά με αμεσότητα και χιούμορ πράγματι, μιλώντας γι αυτό σε κάθε περίπτωση. Ο τύπος στη χώρα ελέγχεται ή κατέχεται ολοκληρωτικά, από πολιτικά κόμματα και επιχειρήσεις, που τα εγκλήματά τους τείνουν να παρασιωπούνται ή να αγνοούνται στην τηλεόραση και τις εφημερίδες. (Ο Γκρίλο οργανώνει μια ακόμη V-DAY, στις 25 Απρίλη, για να διαμαρτυρηθεί για τη δουλικότητα του τύπου). Οι δημοσιογράφοι που γράφουν για τη διαφθορά αντιμετωπίζουν το συνεχή κίνδυνο των αγωγών των φιλελευθέρων. Ο Γκρίλο έχει κερδίσει μια ντουζίνα από τέτοιες αγωγές και αντιμετωπίζει τουλάχιστον 4 ακόμη, περιλαμβανομένης μιας για περίπου 15 εκατομμύρια δολάρια σε ζημιές, που κινήθηκε εναντίον του από τον Biagio Agnes, τον προηγούμενο διευθυντή του Stet, έπειτα της εταιρείας εθνικών τηλεπικοινωνιών. (ο Γκρίλο επέκρινε τον Agnes κατά τη διάρκεια ενός σόου το 1993, για ανέντιμες επιχειρηματικές πρακτικές). Απ το 2005 ωστόσο, αυτός απευθύνεται στο κοινό κυρίως μέσω του blog του, το οποίο σύμφωνα με το Technorati, την κύρια μηχανή ψαξίματος για blog, είναι το 8ο πιο δημοφιλές στον κόσμο. Εδώ ο Γκρίλο όχι μόνο ανακοινώνει πολιτικά αδικήματα, αλλά λειτουργεί μια παράλληλη κυβέρνηση, που συμπληρώνεται μ ένα συμβούλιο εθελοντών συμβούλων πολιτικής, περιλαμβανομένων του αρχιτέκτονα Renzo Piano, του ηθοποιού και συγγραφέα Ντάριο Φο και του οικονομολόγου Τζόζεφ Τσίγκλιτς, που έγραψε τον πρόλογο σ ένα βιβλίο του Γκρίλο για την ιταλική εργατική νομοθεσία, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο διαδίκτυο. (Ο Γκρίλο που κέρδισε δεκάδες εκατομμύρια δολάρια από παραστάσεις κωμωδίας, βιβλία και DVD, χρηματοδοτεί το website του και τον πολιτικό του ακτιβισμό με τα κέρδη του).
Μια δημοσκόπηση που έγινε τον Δεκέμβρη απ τον Renato Mannheimer, έναν ιταλό δημοσκόπο, βρήκε ότι ο Γκρίλο ήταν το δεύτερο πιο δημοφιλές πολιτικό πρόσωπο στην Ιταλία, μετά τον Walter Veltroni, τον δήμαρχο της Ρώμης και τον νεοεκλεγμένο ηγέτη του κεντροαριστερού Δημοκρατικού Κόμματος. Αλλά η καμπάνια του Γκρίλο έχει διχάσει τους διανοούμενους. Πολλά απ τις επιθέσεις του κατά των πολιτικών είναι ανεπεξέργαστα και γενικά και ότι αυτός προσφέρει λίγες πρακτικές λύσεις στις καταχρήσεις που κριτικάρει. Στις 19 Σεπτεμβρίου, σ ένα άρθρο στην πρώτη σελίδα της Corriere della Sera, ο πολιτικός επιστήμονας Giovanni Sartori σύγκρινε την έφοδο του Γκρίλο στους «άρχοντες της δύναμης» με την κατάληψη της Βαστίλης. Μια βδομάδα αργότερα, ωστόσο, στην πρώτη σελίδα της La Repubblica, κάτω απ τον τίτλο «η βαρβαρική εισβολή του Γκρίλο», ο Eugenio Scalfari, ο ιδρυτής της εφημερίδας, υποστήριξε ότι η V-DAY ήταν μια μαζική κίνηση που οδηγήθηκε από έναν δημαγωγό και μπορούσε να είναι το πρελούδιο μιας δεξιάς δικτατορίας. Δύο μέρες αργότερα, ο Umberto Eco, έγραψε επίσης στην Repubblica, δηλώνοντας ότι η καμπάνια του Γκρίλο σηματοδότησε «μια εναρκτήρια αρρώστεια του πολιτικού σώματος».
Ο Γκρίλο μεγάλωσε στο San Fruttuoso, μια συνοικία της μικρομεσαίας τάξης κοντά στο λιμάνι της Γένοας. «Όλοι στο λιμάνι ήταν στο κυνήγι» μου είπε. «Υπήρχαν λαθρέμποροι, που ήταν ντυμένοι με στολή καραμπινιέρων για να κλέβουν τα φορτία των ανταγωνιστών τους, τσιγάρα, καφές, μπανάνες. Η Guardia di Finanza η αστυνομική δύναμη του οικονομικού υπουργείου- έπαιρνε 5% και άλλο 5% πήγαινε στους λιμενεργάτες, που έκλεβαν απ τα σακιά. Τα σφραγισμένα κοντέϊνερ δεν είχαν ανακαλυφθεί ακόμη και το εμπόριο διεξάγονταν με σακιά, έτσι μπορούσες να πάρεις το 5%. Μπορούσεςε να πας εκεί και να δεις κάθε τι το νοητό εμπόρους ναρκωτικών, λαθρέμπορους, πόρνες, τραβεστί, τα πάντα».
Η μητέρα του Γκρίλο, η Πιέρα, ήταν μια προικισμένη καλλιτέχνης και πιανίστας, που έπασχε από Αλτσχάϊμερ όταν ο Μπέπε ήταν 23 χρονών. (Αυτός την φρόντιζε μέχρι το θάνατό της, 15 χρόνια αργότερα). Ο πατέρας του, ο Ενρίκο, είχε μια μικρή εταιρεία που κατασκεύαζε δαυλούς ασετυλίνης. Ήταν 50 όταν ο Γκρίλο γεννήθηκε και είχε επιζήσει 2 παγκοσμίων πολέμων. «Ήταν παράξενος, είχε την ικανότητα να επικοινωνεί χωρίς να μιλάει» μου είπε ο Γκρίλο. «Είχα γυρίσει στο σπίτι ένα βράδυ αργά και βρήκα μια σειρά από όμορφες μικρές σημειώσεις κοντά στην πόρτα. Η πρώτη έλεγε «είναι μεσάνυχτα και συ δεν γύρισες ακόμη. Είναι λίγο αργά». Το επόμενο έλεγε «είναι 2 η ώρα και συ δεν γύρισες ακόμη στο σπίτι. Ανησυχώ και συ έχεις άυριο σχολείο». Μετά «είναι 3 και τέταρτο. Μην το πεις στη μητέρα σου γιατί θα γίνει εκτός εαυτού». Και μετά, «είναι 4 η ώρα και συ δεν ήρθες ακόμη. Είμαι απελπισμένος». Δεν κοιμήθηκε, απλώς μου έγραφε σημειώματα. Όταν γύρισα στο σπίτι, είδα τα σημειώματα, πήγα στο δωμάτιό μου και ανέβηκα στο κρεβάτι. Την ώρα που ήμουν εκεί άνοιξε η πόρτα, με κοίταξε λίγο και έκλεισε και πάλι την πόρτα. Το επόμενο πρωϊ, δεν είπε τίποτε για ό,τι συνέβη».
Σαν παιδί, ο Γκρίλο έπαιζε μουσική και κωμωδίες για την οικογένειά του. «Ο Μπέπε τραγουδάει και παίζει την κιθάρα του και ουρλιάζει σαν τον Τζέ¨μς Μπράουν» είπε ο αδελφός του Αντρέα, που πρόσφατα έχει συνταξιοδοτηθεί σαν διαχειριστής της οικογενειακής επιχείρησης. «Και ο πατέρας μας έλεγε: ακούγεται σαν τέρας». Μερικές φορές ερχόταν στο τραπέζι τραγουδώντας σαν τον Ρέϊ Τσάρλς, φορώντας μεγάλα σκοτεινά γυαλιά ή προσποιούνταν ότι κάπνιζε ένα τερ’αστιο τσιγαριλίκι μαριχουάνας. Ο πατέρας του έλεγε στη μητέρα του «ο γιός σου είναι βλάκας. Κοίτα τα φτηνά κόλπα που κάνει ενώ υποτίθεται ότι σπουδάζει». Χρόνια αργότερα, ο Γκρίλο έμαθε ότι ο πατέρας του θυμόνταν τα καλύτερά του ανέκδοτα και τα έλεγε στους δικούς του φίλους στο μπαρ μετά τη δουλειά. Ο Γκρίλο άρχισε να δίνει παραστάσεις σε έφηβους στα τοπικά νυχτερινά κλαμπ. Στην αρχή τραγουδούσε και έπαιζε την κιθάρα, αλλά σταδιακά πρόσθεσε και απαγγελίες, μέχρι που άφτασε να κάνει κωμωδία αντίστασης. Με έβαζαν να περιμένω στην κουζίνα, και στεκόμουνα εκεί με την κιθάρα μου μέχρι τα μεσάνυχτα, έπειτα σταματούσαν τη μουσική έσβηναν τα φώτα και έβγαινα στη ντίσκο, όπου όλοι αναρωτιόνταν τι στο διάολο συνέβαινε, γιατί σταμάτησε η μουσική. Είχα στη διάθεσή μου 2 λεπτά να μπω μέσα, ν αρχίσω, να φέρω το ακροατήριο με το μέρος μου ή αλλιώς θα με πετούσαν έξω απ την πόρτα». Η εκτέλεση του Γκρίλο περιλάμβανε ταχείας βολής ανέκδοτα μαζί με τις λέξεις που αργότερα θα γίνονταν το σήμα κατατεθέν του: «Είναι τρελό! Είναι το πιο τρελό πράγμα!». Αυτός σατίριζε τις κινήσεις των ανθρώπων στο χορό και κορόϊδευε το προσωπικό του κλαμπ.
Ο πατέρας του Γκρίλο ήλπιζε ότι θα έμπαινε στην οικογενειακή επιχείρηση και τον έπεισε να πάρει ένα πτυχείο λογιστή απ το τοπικό τεχνικό κολλέγιο. Ο Γκρίλο μπήκε στην επιχείρηση το 1968, όταν ήταν 20, αλλά είχε προβλήματα με τους πελάτες του πατέρα του. «Άρχισα να λέωότι ήρθα να ζητήσω το μικρό εκκρεμές χρέος που έχετε και αυτοί ωρύονταν «vaffanculo, Γκρίλο, γνωρίζουμε ποιος είσαι!». Και γω είπα από μέσα μου, «Τι στο διάολο κάνω εδώ, παίζοντας τον λογιστή;». το 1971, άφησε την επιχείρηση και μη μπορώντας να ζήσει μόνο με την κωμωδία, έπιασε μια πάρτ-τάϊμ δουλιά σαν πωλητής για την Parfin, τη μετέπειτα μεγαλύτερη βιομηχανία τζινς στην Ιταλία. Το 1975, κατά τη διάρκεια μιας αργίας σε εταιρία στην Τοσκάνη, οι συνάδελφοί του του βρήκαν μια κιθάρα και του πρότειναν να παίξει. Το αφεντικό του Γκρίλο τον επαίνεσε και τον προσκάλεσε στο τραπέζι του. Μετά από μερικές μέρες έφτασε ένα γράμμα και ο Γκρίλο μάζεψε τους γονείς του και τον αδελφό του στο τραπέζι πριν το ανοίξει. «Τους είπα πόσο το αφεντικό μου με αγαπούσε, πόσο ήμουν σίγουρος ότι θα μούδινε μια σειρά από τζιν να πουλήσω, πόσα εκατομμύρια θα κέρδιζα. Άνοιξα τον φάκελο αργά και έβγαλα το γράμμα. Έλεγε: «Απολύεσαι». Το αφεντικό μου είχε δει πόσο σπαταλούσα τα βράδια και πίστευε ότι δεν θα γινόμουν ποτέ καλός πωλητής, ξυπνώντας στις 8 το επόμενο πρωί. Έτσι πήρα το μεγάλο κουτί με τα τζιν και το πέταξα απ το παράθυρο. Απ τον 7ο όροφο χτύπησε στο δρόμο και έσκασε σαν βόμβα».
Την επόμενη μέρα ο Γκρίλο ανέβηκε σ ένα τρένο για το Μιλάνο. Για 2 χρόνια, έδινε παραστάσεις σε μικρά κλαμπ, μέχρι που κατάφερε να πετύχει μια οντισιόν με έναν διευθυντή του RAI, του ιταλικού εθνικού δικτύου τηλεόρασης και ραδιοφώνου. 3 μήνες αργότερα, ο Γκρίλο προσλήφθηκε στην τηλεόραση. Ο πρώτος του ρόλος ήταν σαν κωμικός στο «Secondo Voi (σύμφωνα με σένα»), ένα σόου με ποικίλη ύλη. «Εμφανιζόμασταν με 4 μικρές βαλίτσες και κάναμε νούμερα με τραγούδι και χορό και γω έλεγα από μέσα μου «παιδιά είστε βλάκες!». Σύντομα άρχισε ν αυτοσχεδιάζει κωμικούς μονολόγους. Σατίριζε πολιτικούς, αθλητές σταρ, και τον Πάπα, πιανόμενος απ το ασυμβίβαστο μεταξύ του δημόσιου αξιώματός τους και της συμπεριφοράς τους. αργότερα τη δεκαετία του 70, ο Γκρίλο ήταν μια εθνικής εμβέλειας διασημότητα.
Το 1981 ενώ οδηγούσε με φίλους στις Άλπεις κοντά στα Γαλλικά σύνορα, ο Γκρίλο χτύπησε σ ένα κομμάτι πάγο και έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου του, που γλίστρησε εκτός δρόμου και έπεσε σε μια ρεματιά. Εκείνος μπόρεσε να πηδήξει εκτός του αυτοκινήτου πριν αυτό χτυπήσει, αλλά 3 απ τους επιβάτες του, ένα ζευγάρι και ο γιός τους σκοτώθηκαν (ένας 4ος επιβάτης τραυματίστηκε βαρειά). Έγινε έρευνα και ο Γκρίλο αθωώθηκε, αλλά οι δικηγόροι των συγγενών του ζευγαριού, άσκησαν έφεση στην απόφαση. Ο Γκρίλο καταδικάστηκε για φόνο από αμέλεια, με το επιχείρημα ότι ο δρόμος όπου συνέβηκε το ατύχημα, χρησιμοποιούνταν απ τους ντόπιους και ήταν τεχνικά κλειστός για κυκλοφορία αυτοκινήτων. Ορίστηκε να βοηθήσει το κορίτσι και υπό την πίεση των δικηγόρων, αγόρασε την περισσότερη απ την περιουσία της, περιλαμβανομένου του σπιτιού της και πλήρωσε σ αυτή και τους κηδεμόνες της περίπου 600 χιλιάδες δολάρια.
Το ατύχημα άλλαξε τον Μπέπε είπε ο Αντρέας Γκρίλο. Από τότε, είναι λιγότερο ευτυχισμένος, ελαφρά σκοτεινότερο πρόσωπο. Συνέχισε να δίνει παραστάσεις, σε ζωντανά σόου και στην τηλεόραση, και σε μια εμφάνιση το 1984 συνάντησε τον Marco Morosini, έναν περιβαλλοντολόγο που δίδασκε στο πανεπιστήμιο του Ulm, στη Γερμανία. Αυτός ο τύπος μου έδειξε φορώντας γυαλιά ασφαλείας και ένα σακίδιο στην πλάτη τον κύκλο της οδοντόβουρτσας. Όταν πετάς την οδοντόβουρτσα από PVC αυτή αποτεφρώνεται και η χλωρίνη της γίνεται διοξίνη και μπαίνει στον αέρα. Ο αέρας τη μεταφέρει στη θάλασσα. Βρέχει και η διοξίνη πηγαίνει στο πλαγκτόν. Τα ψάρια τρώνε το πλαγκτόν και εσύ πηγαίνεις σ ένα εστιατόριο και παραγγέλνεις μια ωραία πέρκα για 50 ευρώ, αλλά μόλις έφαγες την οδοντόβουρτσά σου. Ήταν όμορφο, αυτή η εικόνα που τα πάντα που πετάς γυρίζουν σε σένα! Ήταν μια παγκόσμια ματιά στην οικονομία και την κοινωνία, που μου είχε διαφύγει μέχρι τότε.
Η κωμωδία του Γκρίλο γίνονταν ήδη περισσότερο επικριτική πολιτική και το RAI προσπάθησε με λίγη επιτυχία να τον χαλιναγωγήσει. Η λογοκρισία τότε δεν ήταν σκληρή και απειλητική, με τον τρόπο που είναι σήμερα, λέει ο Γκρίλο. Εάν ήταν απόλυτα απαγορευμένο να πεις κάτι, έβρισκες ένα τρόπο να το πεις έτσι ώστε οι άνθρωποι να το «πιάσουν» αργότερα. Το 1981, οι ιταλοί κατώτεροι δικαστικοί είχαν ανακαλύψει την ύπαρξη μιας μασονικής στοάς που ονομάζονταν P2 όπου το P ήταν για την προπαγάνδα- της οποίας τα μέλη περιλάμβαναν εξέχοντες πολιτικούς, δικαστές, βιομήχανους και αξιωματούχος μυστικών υπηρεσιών. Μερικοί αργότερα κατηγορήθηκαν για χρηματικές απάτες, για εγκλήματα σχετικά με τη μαφία ή για τοποθέτηση βομβών από δεξιούς. Η ανακάλυψη της P2 ήταν ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα της μεταπολεμικής ιταλίας και τα ανώτερα στελέχη της RAI προειδοποίησαν ΤΟΝ Γκρίλο να μην μιλάει γι αυτό στην τηλεόραση. Έτσι αυτός αναγκάστηκε να γράψει γι αυτό. Το 1983, αυτός έφερε έναν μαυροπίνακα και ένα κομμάτι κιμωλία και συνέθεσε το «θεώρημα της P2, το οποίο αποδείκνυε την ύπαρξη της στοάς και τη συμμετοχή του Pietro Lango, ενός εξέχοντα πολιτικού. Το 1986, ο Μπετίνο Κράξι, ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός της ιταλίας, επισκέφθηκε επίσημα την Κίνα και στην τηλεόραση ο Γκρίλο υπέθεσε έναν βοηθό που ρώτησε τον πρωθυπουργό, «εάν όλοι είναι σοσιαλιστές εδώ, από πού θα κλέψουν αυτοί;». ο Κράξι διαμαρτυρήθηκε στο RAI και ο Γκρίλο απαγορεύτηκε απ την τηλεόραση μέχρι που ο Κράξι παραιτήθηκε από αρχηγός του σοσιαλιστικού κόμματος, το 1993. (Ο Κράξι κατηγορήθηκε για διαφθορά και καταγγέλθηκε ότι πήρε δισεκατομμύρια λίρες από δωροληψίες. Διέφυγε την ποινική δίωξη καταφεύγοντας στην Τυνησία, όπου πέθανε στην εξορία το 2000).
Αφού ο Γκρίλο έχασε τη δουλειά του στην τηλεόραση, δημιούργησε ένα σόου κωμωδίας και άρχισε περιοδείες δίνοντας παραστάσεις σε μικρές πόλεις όπου σπάνια εμφανίζονταν φημισμένοι καλλιτέχνες πριν. Αντί να στέκεται στη σκηνή, βάδιζε μεταξύ των ακροατών του, συνοδευόμενος από μια βιντεοκάμερα που προέβαλε την εικόνα του σε μια οθόνη στο μπρος μέρος του θεάτρου, μια τεχνική που ακόμη εφαρμόζει. «τους αγγίζω, τους κάνω να με μυρίζουν, θέλω να μπω στο μυαλό τους φυσικά» μου είπε ο Γκρίλο.
Το 1989, κατά τη διάρκεια μιας σπάνιας τηλεοπτικής εμφάνισης αφού εγκατέλειψε τη RAI, ο Γκρίλο ανακάλυψε ότι μπορούσε να επικοινωνεί με το ακροατήριό του χωρίς να καταφύγει στην κωμωδία. Στο φεστιβάλ του Σαν Ρέμο, το πιο φημισμένο μουσικό φεστιβάλ στην ιταλία, αυτός απάγγειλε έναν σύντομο μονόλογο που είδαν 22 εκατομμύρια άνθρωποι. Επιχειρηματολογώντας ότι οι δημοσιογράφοι της τηλεόρασης έχουν χάσει την αξιοπιστία τους, ο Γκρίλο επικαλέστηκε ένα γεγονός, στις ειδήσεις, που αφορούσε μια απαγωγή ενός παιδιού, που αφού απελευθερώθηκε, έδωσε συνέντευξη στην τηλεόραση στον δημοσιογράφο Sandro Mayer, που τον ρώτησε τι νοστάλγησε περισσότερο, τη μητέρα του ή το αγαπημένο του παιχνίδι. «Είπα ότι ένας δημοσιογράφος απλά δεν μπορούσε να κάνει σ ένα παιδί μια ερώτηση σαν αυτή». «Αντίθετα, εάν είχαν απαγάγει τον ίδιο, όταν ελευθερώθηκε, θάπρεπε να τον ρωτήσουν, «άκου κουτεντέ, τι νοστάλγησες περισσότερο, τη μητέρα σου ή την εφημερίδα σου;». «Για πρώτη φορά δεν είχα πει ανέκδοτο, αλλά είχα εκφράσει μια σοβαρή κρίση πάνω σε κάτι».
«Και σκέφτηκα από μέσα μου, σκατά, είπα μόνο κάτι σημαντικό εκεί το βλέπετε;. Και είδα τους ακροατές να νεύουν καταφατικά τα κεφάλια τους. έτσι είπα σ αυτούς, «προχωρήστε, δώστε ένα σήμα και σεις. Έχω σταθεί μακρυά απ την τηλεόραση, έχω τα προβλήματά μου, είμαι πάντα μόνος, έτσι αν θέλετε να δείξετε την αλληλεγγύη σας, σηκωθείτε για ένα λεπτό. Και όλοι σηκώθηκαν. Και είπα μέσα μου, «Μπορώ να επιβιώσω μετά απ όλα όσα πέρασα, ακόμη κι αν δεν λέω ένα τυπικό ανέκδοτο!».
Τον Ιανουάριο του 1994 δύο στελέχη της Guardia di Finanaza χτύπησαν το κουδούνι του σπιτιού του Γκρίλο στη Γένοα και του ζήτησαν να τους συνοδεύσει στη Νάπολη, για ανάκριση από τον Agostino Cordova, ένα διαβόητο άτεγκτο δημόσιο κατήγορο. «Σκέφτηκα ότι ήμουν ύποπτος» μου είπε ο Γκρίλο. «Αυτοί οι δύο τύποι με οδήγησαν σ όλη τη διαδρομή χωρίς να μου πουν τίποτε, κλείνοντάς με σ ένα δωμάτιο με υπολογιστή, με ρώτησαν πρώτα το μικρό μου όνομα, μετά το επώνυμο. Δεν θυμόμουν ούτε την ημερομηνία γέννησής μου- δεν μπορείς να σκεφτείς ορθολογικά όταν είσαι εκεί. Έπειτα ήρθε αυτός ο τρομερός Cordova, με τα μοναδικά φρύδια του και το μουσκεμένο τσιγάρο του και είπα «κοίτα, είμαι πλήρως συνεργάσιμος. Θα σου πω τα πάντα. Απλώς πες μου τι έκανα και εγώ θα ομολογήσω».
Ο Cordova είχε κλητεύσει τον Γκρίλο στη Νάπολη όχι σαν ύποπτο αλλά σαν έναν ειδικό μάρτυρα. Σε μια τηλεοπτική εμφάνιση το 1993 ο Γκρίλο είχε αποκαλύψει ότι η τότε εθνική τηλεφωνική εταιρεία χρησιμοποιούσε ερωτικές και αστρολογικές γραμμές συζήτησης για να δημιουργεί παράνομα αφορολόγητα έσοδα απ το πλατύ κοινό. Αμέσως μετά ο CORDOVA ξεκίνησε μια διερεύνηση και συνέλαβε 22 ανθρώπους που είχαν χορηγήσει άδειες. Τώρα ο Cordova ήθελε να μάθει πως ο Γκρίλο ανακάλυψε το σχήμα και εάν είχε περισσότερες πληροφορίες για το θέμα. «Είπα στον Cordova καλώς, τα βρήκα επειδή οι εταιρείες που εμπλέκονται συναλλάσσονται δημόσια και τα έγγραφά τους είναι στη δημόσια αρμοδιότητα. Δεν χρειάζεται να κάνεις κάτι το σκανδαλώδες για να τα πάρεις». Ο Γκρίλο είχε ειδοποιηθεί για την απάτη από οπαδούς του που του έστειλαν τους τηλεφωνικούς λογαριασμούς τους, όπου υπήρχαν χρεώσεις για κλήσεις σε γραμμές συζητήσεων που αυτοί δεν είχαν κάνει. Με τη βοήθεια του Vincenzo Dona, ενός επικεφαλής μιας ένωσης προστασίας καταναλωτών, ο Γκρίλο συνέθεσε το πολύπλοκο δίκτυο των μετοχικών εταιρειών που εμπλέκονταν στην απάτη και αποκάλυψε τον μηχανισμό με τον οποίο οι τηλεφωνικές κλήσεις που γίνονταν εμφανίζονταν σαν διεθνείς ενώ είχαν δρομολογηθεί σε μια τοποθεσία στην Ιταλία.
Ο Γκρίλο ανέλαβε και άλλες έρευνες, ενεργώντας από υποδείξεις οπαδών του και από τη δική του διαίσθηση και βασιζόμενος στις συμβουλές μιας εκτεταμένης ομάδας συμβούλων. Τον Ιανουάριο του 2004, ένας συνταγματάρχης στη Guardia di Finanza ανέκρινε τον Γκρίλο για την κατάρρευση της Parmalat, της κοινοπραξίας γάλακτος, που είχε δηλώσει χρεωκοπία τον προηγούμενο μήνα. Η πτώση της εταιρείας εξέπληξε δημοσιογράφους, πολιτικούς και τη Στάνταρντ εντ Πούουλς, επιπλέον ο Γκρίλο είχε χλευάσει τα εύθραυστα οικονομικά της στα κωμικά σόου του για δύο χρόνια. Πάλι ο Γκρίλο είπε οι μαρτυρίες είναι στη δημόσια αρμοδιότητα όπως πάντα. «Είπα στον συνταγματάρχη ότι εκείνο που έχεις να κάνεις είναι να κοιτάξεις στις οικονομικές δηλώσεις. Ενώ βρισκόμουν εκεί, του έφερα μερικά έγγραφα για τη Fiat, την Telecom και την Fininvest» - τρεις απ τις μεγαλύτερες δημόσια εμπορευόμενες εταιρείες στην Ιταλία «έτσι αυτός μπορούσε να προχωρήσει στη δουλειά του».
Οι Ιταλοί εντυπωσιάστηκαν απ τις οικονομικές γνώσεις του Γκρίλο και την επιθυμία του να καταγγείλει τις ατιμίες, ακόμη και αν αντιμετώπιζε αγωγές φιλελεύθερων και οστρακισμό απ τα μίντια, φάνηκαν αυξανόμενα ενθουσιώδεις να επιδιώξουν τη βοήθειά του. Τον Οκτώβρη, τον επισκέφτηκα στο σπίτι του, μια ευρύχωρη ροδοκίτρινη βίλα ψηλά σ ένα λόφο στις ανατολικές παρυφές της Γένοα, όπου μένει με τη γυναίκα του, την Parvin Tadjk, τους δυο γιούς τους και τα δυο παιδιά της γυναίκας του από προηγούμενο γάμο (ο Γκρίλο έχει επίσης 2 παιδιά από προηγούμενη σχέση). Καθώς καθίσαμε στο σαλόνι, το τηλέφωνο χτυπούσε συνεχώς. Μια γυναίκα που οργάνωνε μια αντι-ραπ εκδήλωση στην Ρώμη προσκάλεσε τον Γκρίλο να πάρει μέρος και εκείνος συμφώνησε («Κανένας δεν δίνει την οποιαδήποτε προσοχή σ αυτούς τους ανθρώπους», μου είπε μετά. «Που στο διάολο έχουν πάει όλοι οι φεμινιστές;»). Ο Mauro Gaallegati , ένας καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Ανκόνα, που συμβουλεύει τον Γκρίλο σε οικονομικά θέματα, τηλεφώνησε για να ρυθμίσει μια συνάντηση μεταξύ του Γκρίλο και του Στίγκλιτς. Ο Gianroberto Casaleggio, ο ειδήμων στο ίντερνετ σύμβουλος του Γκρίλο, τηλεφώνησε για να συζητήσει το χάλι των χιλιάδων Σαρδίνιων καλλιεργητών που επρόκειτο να χάσουν τη γη τους γιατί οι υποθήκες είχαν αυξηθεί δραματικά και είχαν αθετήσει τις πληρωμές τους. ο Γκρίλο αποφάσισε να επισκεφτεί τους καλλιεργητές.
Το Δεκέμβρη ο Δαλάϊ Λάμα ήρθε στην Ιταλία και αφού ο πάπας και ο πρωθυπουργός αρνήθηκαν να συναντηθούν μαζί του, αυτός συναντήθηκε με τον Γκρίλο. «Όταν η Κίνα ήταν κομμουνιστική, όλοι υποδέχονταν τον Δαλάϊ Λάμα, αλλά τώρα που η Κίνα είναι υπέρκαπιταλιστικη αυτός έχει μπει στη μαύρη λίστα» έγραψε ο Γκρίλο στο μπλογκ του. Το μπλογκ λαμβάνει 250.000 χτυπήματα και 2.000 σχόλια κάθε μέρα. Τα δημοσιεύματά του εμφανίζονται στα ιταλικά και στα αγγλικά. Απ το Νοέμβρη, δημοσιεύειο επίσης μερικά στα γιαπωνέζικα. (σε ένα, αυτός παρατήρησε ότι στην Ιαπωνία οι πολιτικοί που κατηγορούνται για διαφθορά είναι γνωστό ότι αυτοκτονούν και ζήτησε απ τους Γιαπωνέζους να δεχθούν έναν αριθμό ιταλών πολιτικών σ ένα πρόγραμμα ανταλλαγής, με την ελπίδα να τους πείσουν να κάνουν το ίδιο). Το 2006, ο Γκρίλο άρχισε εκείνο που αποκάλεσε «ανάληψη της διαχείρισης αλά γενοβέζικα», εναντίον της Telecom της Ιταλίας τώρα μεγαλύτερη τηλεφωνική εταιρεία της ιταλίας- κατηγορώντας τη για ανεπαρκή διαχείριση και βιομηχανική κατασκοπεία. Στο μπλόγκ του, παρότρυνε τους μετόχους να του στείλουν την εξουσιοδότησή τους για την επόμενη συνάντηση των γενικών μετόχων. Ο Γκρίλο έλαβε 1705 εξουσιοδοτήσεις για 4,8 εκατομμύρια μετοχές, κάνοντάς τον τον μεγαλύτερο με δικαίωμα ψήφου μέτοχο, αν και η Consob, η ρυθμιστική αρχή της ιταλικής χρηματαγοράς, αποφάνθηκε ότι ότι η μεταβίβαση δεν έγινε κανονικά και ήταν άκυρη. Παρόλα αυτά, ο Γκρίλο μίλησε στη συνάντηση, τον προηγούμενο Απρίλιο και ζήτησε την παραίτηση της επιτροπής των διευθυντών, που είπε «είχαν αφαιρέσει απ την εταιρεία δισεκατομμύρια ευρώ εσόδων» και «δεκάδες χιλιάδες δουλιές». (οι διευθυντές της Telecom έμειναν ασυγκίνητοι απ την ανάλυση του Γκρίλο).
Η V-DAY πήγασε από άλλη μια καμπάνια του Γκρίλο, το Καθαρό Κοινοβούλιο, που άρχισε το 2005, όταν δημοσίευσε στο μπλόγκ του τα ονόματα των καταδικασμένων εγκληματιών που υπηρετούν στο κοινοβούλιο. Ο Γκρίλο είπε ότι «είναι προφανώς ανήθικο σ αυτούς τους καταδικασμένους εγκληματίες να τους επιτρέπεται να κάθονται στο κοινοβούλιο» και συμπέρανε «εάν ο νόμος το επιτρέπει, τότε θα πρέπει ν αλλάξει ο νόμος». Καμιά απ τις ιταλικές εφημερίδες που ήρθε σε επαφή δεν επιθυμούσε να δημοσιεύσει είτε τα ονόματα είτε τις καταγγελίες του, έτσι ο Γκρίλο σήκωσε μια συλλογή στο μπλόγκ του, μαζεύοντας 60.000 ευρώ και πλήρωσε μια ολοσέλιδη διαφήμηση στην International Herald Tribune. Σ αυτή, καλούσε κάθε χώρα που είχε κάποιον αριθμό καταδίκων στο κοινοβούλιο να σχηματίσουν μια σχέση αδελφού-έθνους με την Ιταλία. «Πήρα ένα γράμμα από το Ίδρυμα Γκάντι για την Ειρήνη, στην Ινδία, που με ευχαριστούσε για την πρωτοβουλία μου και έλεγε ότι αυτοί είχαν 11 εγκληματίες στο κοινοβούλιο τους και όλοι τους εκδιώχθηκαν κλωτσηδόν» μου είπε ο Γκρίλο. Αυτός πρόσθεσε αστειευόμενος, «η κυβέρνηση του Ουζμπεκιστάν μου έγραψε λέγοντας ότι λυπούνταν γιατί αυτοί είχαν μόνο 18 καταδικασμένους εγκληματίες και δεν ήταν πράγματι στο συνασπισμό μας».
Ο Γκρίλο αποφάσισε να προτείνει έναν «λαϊκό νόμο», ένα σπάνια χρησιμοποιούμενο μέσο για τους ιταλούς πολίτες για να φέρουν νέα νομοθεσία στο κοινοβούλιο. Τον Ιούλη, κατέθεσε στο Ιταλικό Ανώτατο Δικαστήριο στη Ρώμη ένα σχέδιο νόμου που θα απαγόρευε καταδικασμένους εγκληματίες απ το να υπηρετούν στο κοινοβούλιο, περιορίζοντας τη θητεία για τους νομοθέτες σε 10 χρόνια και αλλάζοντας το εκλογικό σύστημα για να διασφαλίσει την άμεση λαϊκή εκλογή όλων των μελών του κοινοβουλίου. (Υπό την τρέχουσα νομοθεσία, οι περισσότεροι νομοθέτες επιλέγονται απ τους γραμματείς των κομμάτων). «Όταν το υπόβαλλα, συνέβη κάτι όμορφο» μου είπε ο Γκρίλο, ενθυμούμενος την επίσκεψή του στο δικαστήριο. «Ένας κομψά ντυμένος κύριος με ζύγωσε πολύ προσεκτικά και επιφυλακτικά και σκέφτηκα ότι θα ήταν κάποιος έμπορος. Αυτός έγειρε και μου ψιθύρισε στο αυτί «κ Γκρίλο συμφωνώ πλήρως με όλα όσα κάνεις». Έπειτα απομακρύνθηκε γρήγορα. Ρώτησα τους ανθρώπους εκεί «ποιος ήταν αυτός ο κύριος; Ήταν άρρωστος;». Και μου είπαν ότι είναι ο Αρχιδικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου. (Ο Αρχιδικαστής Vincenzo Carbone, είπε ότι θυμόταν την επίσκεψη του Γκρίλο αλλά δεν θυμόταν να έχει κάνει ένα τέτοιο σχόλιο).
Οι ιταλοί νομοθέτες κατανοώντας ότι ο πειθήνιος τύπος δεν ήταν ικανός να τους προστατεύσει απ τον βασισμένο στο web ακτιβισμό του Γκρίλο, άρχισαν τα αντίποινα. Τον Οκτώβρη, το υπουργικό συμβούλιο του Πρόντι πρότεινε ένα νόμο για να υποτάξει τις ιστοσελίδες και τα μπλογκ στο ίντερνετ στους ίδιους κανόνες περί συκοφαντικής δυσφήμησης με των εφημερίδων και να τους υποχρεώσει να μισθώσουν και εκδότη και έναν αδειούχο δημοσιογράφο. «Εάν αυτός ο νόμος περάσει, θα είναι το τέλος του web στην Ιταλία» έγραψε ο Γκρίλο στο μπλογκ του λίγες μέρες μετά. «Το μπλόγκ μου δεν θα κλείσει. Είναι αναγκαίο. Θα μετακινήσω τα κλειδιά, τις μετοχές και τον διακομιστή σ ένα δημοκρατικό έθνος». (ο νόμος εκκρεμεί για να περάσει στο κοινοβούλιο). Το Νοέμβρη, ο υπουργός δικαιοσύνης, Clemente Mastella, ανακοίνωσε ότι κατέθεσε αγωγή κατά του Γκρίλο για συκοφαντική δυσφήμηση για μια ομιλία που είχε κάνει εκείνο τον μήνα στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. (ο Γκρίλο αναφερόμενος σε μια έρευνα διαφθοράς που ο Μαστέλα είχε μπλοκάρει και στην οποία ο ίδιος ο Μαστέλα ήταν ύποπτος- είχε πει ότι αν κάποτε ο δυναμίτης ήταν απαραίτητος για να σταματήσει τους κατώτερους δικαστικούς απ τη διερεύνηση ισχυρών ανθρώπων, σήμερα ο υπουργός της δικαιοσύνης απλά τις σταματάει ο ίδιος). Όταν ο Γκρίλο έμαθε ότι του έγινε αγωγή, προσκάλεσε τους αναγνώστες του μπλόγκ του να υπογράψουν μια δήλωση ότι συμφωνούν με τις παρατηρήσεις του, απονέμοντάς τους τον τιμητικό τίτλο των «Μαστελομένων». Μέχρι σήμερα, 70.000 άνθρωποι έχουν γίνει Μαστελομένοι.
Το Νοέμβρη, ο Γκρίλο πέταξε στη Σαρδινία, για να συμμετάσχει σε μια διαδήλωση καλλιεργητών στην πόλη Decimoputzu, κοντά στη νότια ακτή της Ισλανδίας, όχι μακρυά απ το Κάγκλιαρι. Τα χωράφια των καλλιεργητών επρόκειτο να κατασχεθούν και μερικές εκατοντάδες είχαν καταλάβει το δημαρχείο και έκαναν απεργία πείνας. Ο Γκρίλο είπε ότι ήθελε να στρέψει την προσοχή στη δοκιμασία των καλλιεργητών για να μπλοκάρει τις κατασχέσεις. «Επιπλέον υπάρχει μια απεργία πείνας σε εξέλιξη και ο θεός ξέρει ότι τη χρειάζομαι».
Στο αεροδρόμιο της Ρώμης, οι ξένοι τον χτυπούσαν φιλικά στην πλάτη και του ανακάτωναν τα μαλλιά. Μερικοί τον αγκάλιαζαν και έπαιρναν φωτογραφίες με τα κινητά τους. Στην πύλη για την πτήση, ο Γκρίλο έστησε μια γιορτή, κάνοντας αστεία για τους υπόλοιπους επιβάτες για τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα τετράγωνες ντομάτες που στοιβάζονται σαν τα τούβλα, καπνός με λαμπιρίζοντα γονίδια ώστε να μπορείς να βρεις το τσιγάρο σου στο σκοτάδι. Σε μια γυναίκα που περίμενε για την πτήση, μίλησε δυνατά, στη σαρδινική διάλεκτο «zaganauu uzzauu tu porceddu μέχρι που η γυναίκα άρχισε να γελά μαζί του. Καθώς οι επιβάτες άρχισαν να επιβιβάζονται, τον πλησίασε ένας κρατώντας μια στοίβα χαρτιά. Εξήγησε ότι ήταν ένας ντόπιος αξιωματούχος γεωργίας και ότι τα έγγραφα ήταν μια έκκληση για απαγόρευση εισαγωγής γενετικά τροποποιημένων τροφίμων. Έβαλε τα έγγραφα στα χέρια του Γκρίλο, ζητώντας του να τα δημοσιεύσει και συνέχισε να μιλά με έξαψη πιάνοντάς τον απ το χέρι, μέχρι που οι τελευταίοι επιβάτες επιβιβάστηκαν. Καθώς ο Γκρίλο αποσπάστηκε απ το κράτημα του άντρα, είπε κοφτά, «άνθρωποι δεν μπορείτε να με φορτώνετε με όλα αυτά. Δεν μπορώ να τα σηκώσω όλα στους ώμους μου. Άνθρωποι πρέπει να κάνετε μερικά πράγματα από μόνοι σας!».
Το αεροπλάνο προσγειώθηκε στο Κάγκλιαρι, όπου ο Γκρίλο συναντήθηκε με μερικούς οπαδούς του. Η ομάδα τον οδήγησε στο Decimoputzu, ένα βρώμικο χωριό κυκλωμένο από σκουρόχρωμα χωράφια αγκινάρας. Το αυτοκίνητο σταμάτησε κοντά στο δημαρχείο, όπου ο δρόμος είχε μπλοκαριστεί από ένα πλήθος καλλιεργητών: κοντοί, λεπτοί, άντρες και γυναίκες, με χέρια με χοντρά δάχτυλα που φάνταζαν πολύ μεγάλα για τα σώματά τους. τα παιδιά τους ήταν επίσης εκεί, ντυμένα με καθαρά, φθαρμένα ρούχα, πουκάμισα κουμπωμένα μέχρι το πιγούνι,και τα μαλλιά τους σκληρά από προσεχτικό χτένισμα. «Όταν μιλάμε για σημαντικά πράγματα, το κάνουμε σαν μια οικογένεια», μου είπε ο Giulio Simbula, ένας καλλιεργητής. Αυτός είπε ότι είχε αφήσει τη δουλειά του, μια επιχείρηση λουλουδιών στην Ολλανδία, για να γυρίσει στην πατρίδα του τη Σαρδηνία, όταν έμαθε για μια προσφορά υποθηκών χαμηλού τόκου και τώρα αυτός επρόκειτο να χάσει τη γη του και τις αποταμιεύσεις μιας ζωής. «Αλλά δεν χρειάζεται να μιλάμε τώρα. Χρειαζόμαστε δράση» είπε.
Καθώς ο Γκρίλο κατέβηκε απ το αυτοκίνητο, περικυκλώθηκε από ρεπόρτερς και καμεραμάν τηλεόρασης. «Καταλαβαίνω ότι οι καλλιεργητικές επιχειρήσεις πουλιούνται φτηνά σ αυτά τα μέρη και ήρθα για να αγοράσω μερικές» άρχισε ο Γκρίλο. Οι δημοσιογράφοι γέλασαν, αλλά οι καλλιεργητές απλώς κοιτούσαν. Μπήκαμε στο δημαρχείο, μια στενή αίθουσα που οι τοίχοι της ήταν καλυμμένοι με φωτογραφίες των ντόπιων δημογερόντων με μαύρα καπέλα και μακριά παλτά. Οι καλλιεργητές είχαν καταλάβει το δημαρχείο για τριάντα εννιά μέρες, αν και είχαν σταματήσει την απεργία πείνας μετά από μια εβδομάδα, όταν η σύζυγος του Simbula, η Maria Bonaria, που υποφέρει από πάθηση στα νεφρά, έπαθε σοκ και πήγε στο νοσοκομείο. «Δεν μπορούμε να πεθάνουμε εδώ» είπε ο Simbula. Το πλήθος συνωστίστηκε στην αίθουσα, μέχρι που ο αέρας έγινε πυκνός με μυρωδιά χνώτων και υγρού μαλλιού. Περισσότεροι άνθρωποι συνωστίζονταν στα παράθυρα. Ο Γκρίλο κάθησε στην κορυφή της αίθουσας, σ ένα τραπέζι συσκέψεων με μικρόφωνα, με τον δήμαρχο του DECIMOPUTZU, μερικούς επικεφαλής αγροσυνδικαλιστές και 3 καλλιεργητές (2 άντρες και 1 γυναίκα).
«Κάτι συμβαίνει σ αυτή τη μικρή πόλη» είπε ο Γκρίλο προς το πλήθος. Οι άνθρωποι δεν ήξεραν τι συνέβαινε, έπειτα άρχισαν να μπαίνουν στο νόημα και κινητοποιήθηκαν. Οι δήμαρχοι και οι ντόπιοι πολιτικοί κινητοποιήθηκαν επίσης και «η δεξιά πτέρυγα» και «η αριστερά πτέρυγα» εξαφανίστηκαν, γιατί αυτή είναι μια ιερή μάχη και όλοι είναι στην ίδια πλευρά». Σκιαγράφησε το σχέδιό του να απειλήσει την τράπεζα της Σαρδηνίας με μποϊκοτάζ. Είπε ότι είχε πείσει μια ανταγωνίστρια τράπεζα να προσφέρει υψηλότερο τόκο σε όλους τους πελάτες που μετέφεραν τους λογαριασμούς τους σ αυτή, εάν η τράπεζα της Σαρδηνίας αρνούνταν να σταματήσει τις κατασχέσεις. Ο δήμαρχος χειροκρότησε δυνατά μπροστά στο μικρόφωνο του.
«Αλλά αφήστε τους καλλιεργητές να μιλήσουν» είπε ο Γκρίλο. «Αυτή είναι δική τους εκδήλωση». Η Maria Pau, μια εύσωμη καλλιεργήτρια στα εξήντα της, αφηγήθηκε πως ο άντρας της παραφρόνησε σιγά-σιγά καθώς τα χρέη του αυξάνονταν. Αντί να της πει πόσο τραγική ήταν η κατάστασή τους, αυτός ζήτησε διαζύγιο και ακόμη την ανέφερε στην αστυνομία για απόπειρα δηλητηρίασης. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας της, αυτή γύρισε 2 φορές προς τον σύζυγό της, που είχε πάθει συμφόρηση και κάθονταν σ ένα καροτσάκι. «Μην κλαις Σαλβατόρε» του είπε. Ο Σαλβατόρε, έκλαιγε, κούνησε καταφατικά το κεφάλι του και προσπάθησε να χαμογελάσει.
Ήδη, οι άνθρωποι στα παράθυρα διαμαρτύρονταν ότι δεν μπορούσαν ν ακούσουν και ζήτησαν απ τον Γκρίλο και τους άλλους να μεταφέρουν την εκδήλωση στο ποδοσφαιρικό γήπεδο, όπου υπήρχε αρκετός χώρος για όλους. Ο Γκρίλο οδήγησε το πλήθος στο γήπεδο. Ένας δυνατός αέρας σήκωσε σκόνη και αντήχησαν τα μικρόφωνα μιας τοπικής μπάντας που έπαιζε σε μια μικρή εξέδρα προς τιμήν του Γκρίλο.
Ο Γκρίλο και μερικοί καλλιεργητές μετέφεραν τον Σαλβατόρε στο καροτσάκι του πάνω στην εξέδρα και του έδωσαν το μικρόφωνο. «Δεν μπορούσα να κοιμηθώ τις νύχτες, δούλευα όλη μέρα και οι λογαριασμοί δεν πληρώνονταν ποτέ» είπε ο Σαλβατόρε. «Τώρα είμαι εδώ πάνω σ αυτό το καροτσάκι. Αλλά θέλω να ζήσω».
Ο Γκρίλο μουρμούρισε ένα ρυθμό μπλουζ προς την μπάντα και καθώς οι μουσικοί έπαιζαν, μίλησε προς το πλήθος με το ρυθμό της μουσικής: «Δεν είστε μόνοι πλέον. Εμείς δίνουμε φωνή σ αυτούς που δεν έχουν φωνή».
Έπειτα πήρε μια κιθάρα και τραγούδησε, σ έναν αισθησιακό ρυθμό αλά Ray Charles, ένα τραγούδι που το ονόμασε «το σαρδηνικό μπλουζ», ένα ψευδο-σαρδηνικό μουρμουριστό τραγούδι: «Ta-dizzy-dezzi-dazzu, pu-ruru-duru-dooo. Οι καλλιεργητές κοιτάχτηκαν μεταξύ τους με έκπληξη, κούνησαν τα κεφάλια τους και γέλασαν. «Και τι φωνή!» φώναξε ένας.
Μετάφραση απ τα αγγλικά: Γιώργος Παπανικολάου
ΤΟ ΚΟΛΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΜΠΕΠΕ
Ο πόλεμος ενός κωμικού εναντίον των ανέντιμων πολιτικών.
THE NEW YORKER/Του TOM MUELLER
4 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2008
Blogs, μπλόγκερς.
Στις 8 Σεπτεμβρίου, 2 εκατομμύρια άνθρωποι σε 220 πόλεις σε όλη την Ιταλία γιόρτασαν την ημέρα V, μια ανεπίσημη νέα εθνική γιορτή, όπου το V σημαίνει νίκη, αντεκδίκηση και ιδιαίτερα, «Vaffanculo» («άντε γαμήσου»). Η εκδήλωση είχε οργανωθεί απ τον Μπέπε Γκρίλο, τον πιο δημοφιλή κωμικό στην Ιταλία, για διαμαρτυρία στην ενδημική διαφθορά στην εθνική κυβέρνηση. Ο Γκρίλο, ένας αρκουδόμορφος, με φωνή σαν τρομπέτα, 59 χρονών, με γκρίζες μπούκλες, είναι ξακάθαρα ένας ιταλικός συνδυασμός του Μάϊκλ Μουρ και του Στέφεν Κόλμπερτ: ένας ακτιβιστής και χυδαίος με επιδέξιο αυτί για πολιτική σάτιρα. Ο Γκρίλο οδήγησε την διαδήλωση στην Μπολόνια, εμφανιζόμενος στην πλατεία Maggiore, το μεγαλύτερο δημόσιο χώρο της πόλης, μπροστά σ ένα πλήθος περίπου 100.000 περισσότερων απ όσων είχαν συγκεντρωθεί εκεί όταν η ποδοσφαιρική ομάδα της ιταλίας είχε κερδίσει το παγκόσμιο κύπελο πριν ένα χρόνο. Αυτός φοράει τζιν, αθλητικά παπούτσια και ένα μακρυμάνικο μαύρο πουκάμισο και στέκεται σε μια σκηνή με μεγάλα ταμπλώ διακοσμημένα με μπλε-κόκκινα V πίσω του, απέναντι σ έναν καθαρό ουρανό. Υπήρχε μια μεγάλη οθόνη, που πρόβαλε τα ονόματα των 24 καταδικασμένων ποινικών που τώρα υπηρετούν σαν γερουσιαστές και εκπρόσωποι στο ιταλικό κοινοβούλιο ή σαν ιταλοί εκπρόσωποι στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Ο Γκρίλο διάβασε τα ονόματα δυνατά, με αλφαβητική σειρά, μαζί με τα εγκλήματά τους που κυμαίνονταν από διαφθορά, ψευδορκία και φοροδιαφυγή μέχρι περισσότερο επινοητικές παραβάσεις, όπως παραποίηση εκρηκτικού υλικού και υποβοήθηση και υπόθαλψη εγκληματία. Το πλήθος αποδοκίμαζε και γιουχάριζε, υψώνοντας το δείκτη τους και τα μεσαία δάχτυλα σ ένα V, για τη νίκη ή όταν ο Γκρίλο φώναξε «Vaffanculo τα μεσαία τους δάχτυλα μόνο.
«Paolo Cirino Pomicino! φώναξε ο Γκρίλο, μνημονεύοντας έναν εκπρόσωπο απ τη Νάπολη. «Διαφθορά και παράνομη χρηματοδότηση εκλογικής καμπάνιας για την οποία προωθήθηκε στην κοινοβουλευτική υπηρεσία αντιμαφίας! Μια μέρα, ο Cirino Pomicino μούγραψε ένα γράμμα και εγώ του τηλεφώνησα. Είπε, «κ Γκρίλο, κάνεις ένα βασικό λάθος. Μπερδεύεις τη δικαιοσύνη με την πολιτική». (Ο Cirino Pomicino αρνήθηκε ότι έγινε αυτή η συζήτηση). Ο Γκρίλο σταμάτησε. Το πρόσωπό του πήρε μια έκφραση έκπληξης που σταδιακά υποχώρησε σε μια μάσκα έκπληξης και λύπης και μετά συνοφριώθηκε σε μια έκφραση αποστροφής. «Και γω του είπα: «Αϊ γαμήσου!».
Ο Γκρίλο κοίταξε στην πλατεία. «Είμαστε μέρος ενός νέου Γούντστοκ», είπε. Για μερικές ώρες ο Γκρίλο και μια διαδοχική σειρά διασημοτήτων εξωθούσαν και διασκέδαζαν το ακροατήριο. Μεταξύ των ομιλιών, εμφανίζονταν στον πίνακα εκδηλώσεις της V-day από άλλα μέρη της Ιταλίας και ο Leo Pari, ένας κιθαρίστας της Ρώμης, τραγούδησε τον ύμνο της V-day, ένα τραγούδι ραπ που είχε συνθέσει για την περίσταση:
Τώρα δεν υπάρχει γιατρικό,
Χρειαζόμαστε μια ειρηνική πολιορκία,
Αυτό είναι πρόσκληση, όλοι σας σηκώστε
Το μεσαίο σας δάχτυλο
Όταν ο τελευταίος καλεσμένος τελείωσε την ομιλία του, είχε σκοτεινιάσει. Ο Γκρίλο, φαίνονταν κουρασμένος. Ανέβηκε πάλι στη σκηνή. «Εκείνο που θέλω να σας πω, απ την καρδιά μου, είναι ότι δεν φτάσαμε ακόμη στον προορισμό μας, αυτό είναι μόνο η αρχή. Καταφέραμε να κάνουμε κάτι που θα μείνει στην ιστορία». Το πλήθος κραύγασε και έψαλε το όνομα του Γκρίλο.
Αφού διαλύθηκε το πλήθος, περπάτησα με τον Γκρίλο απ την πλατεία μέχρι ένα κοντινό εστιατόριο. Στην πορεία, μια ομάδα έφηβων κοριτσιών φώναξε «Μπέπε, άγιε Μπέπε, σώσε μας!».
Ο Γκρίλο κούνησε το χέρι του προς αυτές σχηματίζοντας το σήμα V.
«Μπέπε, είσαι μεγάλος (σπουδαίος) άνθρωπος!» είπε κάποιος άλλος.
«Όχι, είμαι απλώς μεγάλος (σωματώδης)», απάντησε ο Γκρίλο χαϊδεύοντας ελαφρά την κοιλιά του.
Μερικοί ηλικιωμένοι μας προσπέρασαν, χαιρετώντας τον Γκρίλο μ ένα ευγενικό καταφατικό νεύμα. Στο πεζοδρόμιο μπροστά μας δυο κορίτσια έπαιζαν κουτσό κρατώντας στα χέρια πλακάκια επίστρωσης, κάνοντας βήμα σημειωτόν φωνάζοντας την απαγορευμένη φράση που τους επιτρέπονταν γι αυτή μόνο τη βραδιά να πουν: «Γααααμηηηθείτεεεεε!».
Στους περασμένους 18 μήνες, η ιταλική πολιτική τάξη έφτασε σε μια κατώτατη υποχώρηση της δημοτικότητάς της. Το μη πεζογραφικό βιβλίο μπεστ σέλερ της περασμένης χρονιάς, που πούλησε περισσότερα από 1 εκατομμύριο αντίτυπα απ την έκδοσή του, τον Μάη, είναι το Η κάστα», των δημοσιογράφων Gian Antonio Stella και Sergio Rizzo. Ο τίτλος του βιβλίου έχει μπει σε καθημερινή χρήση, αποκρυσταλλώνοντας την πλατειά διαδεδομένη αντίληψη ότι οι ιταλοί πολιτικοί έχουν γίνει, όπως γράφουν οι συγγραφείς, μια ολιγαρχία αχόρταγων Βραμίνων (μέλη της ανώτατης κάστας των ινδουϊστών), «γεννημένοι όχι στην Μπράμααλλά σ ένα καθεστώς στο οποίο κυριαρχούν τα πολιτικά κόμματα και που πλήττεται από ελεφαντίαση». Ο ετήσιος προϋπολογισμός της ιταλικής προεδρίας είναι περίπου 4 φορές εκείνου του παλατιού του Μπάκινχαμ και οι ομοσπονδιακοί νομοθέτες κερδίζουν περισσότερα από 2 φορές απ ότι στη Γαλλία και κοντά 4 φορές περισσότερο απ ότι στην Ισπανία. Έχουν ψηφίσει με νόμους μια σειρά πρόσθετων απολαβών, περιλαμβανομένων οδηγών λιμουζίνων, δωρεάν αεροπορικά ταξίδια, ιδιωτικά μαθήματα τένις, κουρέματα και συντάξεις, τις οποίες δικαιούνται μετά από 30 μήνες υπηρέτησης στο αξίωμα. Οι Stella και Rizzo καταγράφουν τις συζύγους, τους γιούς, τις θυγατέρες, τους ανηψιούς, τις ανηψιές και τα εγγόνια των νομοθετών που έχουν αποκτήσει μέσω του νεποτισμού θέσεις στο κοινοβούλιο, «αφήνοντάς τους κληρονομιά σπίτια και κομοδίνα», καθώς και τις δεκαετίες διατήρησης αξιωμάτων διαπρεπών γερουσιαστών και εκπροσώπων. Ο Clemente Mastella, που παραιτήθηκε από υπουργός δικαιοσύνης στις 16 Ιανουαρίου, αφού είχε αποκαλυφθεί ότι ήταν υπό διερεύνηση για διάφορα εγκλήματα, περιλαμβανομένου του εκβιασμού, υπηρέτησε στο κοινοβούλιο για 31 χρόνια, σαν μέλος 4 διαφορετικών κομμάτων. Ο Mastella έχει αρνηθεί οποιοδήποτε αδίκημα. Την τελευταία εβδομάδα, αποχώρησε απ το κόμμα του, απ τον κυβερνητικό συνασπισμό του πρωθυπουργού Ρομάνο Πρόντι, μια κίνηση που στις 24 Ιανουαρίου, μετά από μια ψηφοφορία στη Γερουσία που οδήγησε στην πτώση της κυβέρνησης. «Παρακολουθούσα στην τηλεόραση και είδα γερουσιαστές να φτύνουν ο ένας τον άλλον και κάποιος φώναξε «αδελφή» μου είπε ο Γκρίλο. Έχουμε ξεφύγει από κάθε ευπρέπεια».
Το «κολαστήριο του Μπέπε» συνεχίζεται.
Όπως εξήγησε ο Paul Ginsborg ένας ιστορικός στο πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας και ένας ειδικός στη μεταπολεμική ιστορία της Ιταλίας, «η δημόσια διαχείριση και η τοπική και η εθνική, ποτέ δεν ανέπτυξε μια κουλτούρα δική της, ένα ομαδικό πνεύμα, όπως στα μεγάλα γαλλικά υπουργεία ή στο Λευκό Οίκο. Έχεις κόμματα να εισβάλλουν στο κράτος, καταλαμβάνοντας τράπεζες, υπουργεία, διοικήσεις οπερών, του επικεφαλής της τοπικής πυροσβεστικής, της διαχείρισης του δημόσιου νερού. Η αφοσίωση στο κόμμα, όχι η τιμιότητα ή η ικανότητα, γίνεται το πρώτο κριτήριο και ο ύψιστος σκοπός όλων των κομμάτων είναι η κατοχή με κάθε κόστος, με πιστά και δουλοπρεπή μέλη του κόμματος». Επιπρόσθετα των 24 καταδικασμένων νομοθετών που είναι στη λίστα του Γκρίλο, άλλοι 57 έχουν καταφύγει κατά της καταδικαστικής ετιμηγορίας των ενόρκων, έχουν αμνηστευτεί, έχουν διαφύγει της καταδίκης κατέχοντας μια κρατική θέση ή είναι υπό διερεύνηση. Αυτοί περιλαμβάνουν μερικούς απ τους πιο ισχυρούς ανδρες στην ιταλική πολιτική, μεταξύ αυτών του Τζούλιο Αντρεότι, που ήταν πρωθυπουργός 7 φορές μεταξύ 1972 και 1992 και του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, του πρώην πρωθυπουργού, που είναι πιθανόν ο πιο μπλεγμένος σε έρευνες επικεφαλής του κράτους στη μεταπολεμική ευρωπαϊκή ιστορία. «Η Ιταλία είναι μια σκληρή χώρα, για ν ανεχθεί έναν κωμικό - δεν μπορώ να επινοήσω κάτι σαν κι αυτό» είπε ο Γκρίλο την V-DAY. «Σχεδόν 80 απατεώνες στο κοινοβούλιο δηλαδή ένας απατεώνας κάθε 12 εκπροσώπους. Είναι χειρότερο απ τη Σκάμπια, την πιο επικίνδυνη φτωχογειτονιά της Νάπολης, που μαστίζεται απ την Καμόρα, τη ναπολιτάνικη μαφία. Εκεί οι εγκληματίες είναι μόνο ένας στους 15».
Ο Γκρίλο έχει ξεσηκώσει τους ιταλούς μιλώντας για τη διαφθορά με αμεσότητα και χιούμορ πράγματι, μιλώντας γι αυτό σε κάθε περίπτωση. Ο τύπος στη χώρα ελέγχεται ή κατέχεται ολοκληρωτικά, από πολιτικά κόμματα και επιχειρήσεις, που τα εγκλήματά τους τείνουν να παρασιωπούνται ή να αγνοούνται στην τηλεόραση και τις εφημερίδες. (Ο Γκρίλο οργανώνει μια ακόμη V-DAY, στις 25 Απρίλη, για να διαμαρτυρηθεί για τη δουλικότητα του τύπου). Οι δημοσιογράφοι που γράφουν για τη διαφθορά αντιμετωπίζουν το συνεχή κίνδυνο των αγωγών των φιλελευθέρων. Ο Γκρίλο έχει κερδίσει μια ντουζίνα από τέτοιες αγωγές και αντιμετωπίζει τουλάχιστον 4 ακόμη, περιλαμβανομένης μιας για περίπου 15 εκατομμύρια δολάρια σε ζημιές, που κινήθηκε εναντίον του από τον Biagio Agnes, τον προηγούμενο διευθυντή του Stet, έπειτα της εταιρείας εθνικών τηλεπικοινωνιών. (ο Γκρίλο επέκρινε τον Agnes κατά τη διάρκεια ενός σόου το 1993, για ανέντιμες επιχειρηματικές πρακτικές). Απ το 2005 ωστόσο, αυτός απευθύνεται στο κοινό κυρίως μέσω του blog του, το οποίο σύμφωνα με το Technorati, την κύρια μηχανή ψαξίματος για blog, είναι το 8ο πιο δημοφιλές στον κόσμο. Εδώ ο Γκρίλο όχι μόνο ανακοινώνει πολιτικά αδικήματα, αλλά λειτουργεί μια παράλληλη κυβέρνηση, που συμπληρώνεται μ ένα συμβούλιο εθελοντών συμβούλων πολιτικής, περιλαμβανομένων του αρχιτέκτονα Renzo Piano, του ηθοποιού και συγγραφέα Ντάριο Φο και του οικονομολόγου Τζόζεφ Τσίγκλιτς, που έγραψε τον πρόλογο σ ένα βιβλίο του Γκρίλο για την ιταλική εργατική νομοθεσία, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο διαδίκτυο. (Ο Γκρίλο που κέρδισε δεκάδες εκατομμύρια δολάρια από παραστάσεις κωμωδίας, βιβλία και DVD, χρηματοδοτεί το website του και τον πολιτικό του ακτιβισμό με τα κέρδη του).
Μια δημοσκόπηση που έγινε τον Δεκέμβρη απ τον Renato Mannheimer, έναν ιταλό δημοσκόπο, βρήκε ότι ο Γκρίλο ήταν το δεύτερο πιο δημοφιλές πολιτικό πρόσωπο στην Ιταλία, μετά τον Walter Veltroni, τον δήμαρχο της Ρώμης και τον νεοεκλεγμένο ηγέτη του κεντροαριστερού Δημοκρατικού Κόμματος. Αλλά η καμπάνια του Γκρίλο έχει διχάσει τους διανοούμενους. Πολλά απ τις επιθέσεις του κατά των πολιτικών είναι ανεπεξέργαστα και γενικά και ότι αυτός προσφέρει λίγες πρακτικές λύσεις στις καταχρήσεις που κριτικάρει. Στις 19 Σεπτεμβρίου, σ ένα άρθρο στην πρώτη σελίδα της Corriere della Sera, ο πολιτικός επιστήμονας Giovanni Sartori σύγκρινε την έφοδο του Γκρίλο στους «άρχοντες της δύναμης» με την κατάληψη της Βαστίλης. Μια βδομάδα αργότερα, ωστόσο, στην πρώτη σελίδα της La Repubblica, κάτω απ τον τίτλο «η βαρβαρική εισβολή του Γκρίλο», ο Eugenio Scalfari, ο ιδρυτής της εφημερίδας, υποστήριξε ότι η V-DAY ήταν μια μαζική κίνηση που οδηγήθηκε από έναν δημαγωγό και μπορούσε να είναι το πρελούδιο μιας δεξιάς δικτατορίας. Δύο μέρες αργότερα, ο Umberto Eco, έγραψε επίσης στην Repubblica, δηλώνοντας ότι η καμπάνια του Γκρίλο σηματοδότησε «μια εναρκτήρια αρρώστεια του πολιτικού σώματος».
Ο Γκρίλο μεγάλωσε στο San Fruttuoso, μια συνοικία της μικρομεσαίας τάξης κοντά στο λιμάνι της Γένοας. «Όλοι στο λιμάνι ήταν στο κυνήγι» μου είπε. «Υπήρχαν λαθρέμποροι, που ήταν ντυμένοι με στολή καραμπινιέρων για να κλέβουν τα φορτία των ανταγωνιστών τους, τσιγάρα, καφές, μπανάνες. Η Guardia di Finanza η αστυνομική δύναμη του οικονομικού υπουργείου- έπαιρνε 5% και άλλο 5% πήγαινε στους λιμενεργάτες, που έκλεβαν απ τα σακιά. Τα σφραγισμένα κοντέϊνερ δεν είχαν ανακαλυφθεί ακόμη και το εμπόριο διεξάγονταν με σακιά, έτσι μπορούσες να πάρεις το 5%. Μπορούσεςε να πας εκεί και να δεις κάθε τι το νοητό εμπόρους ναρκωτικών, λαθρέμπορους, πόρνες, τραβεστί, τα πάντα».
Η μητέρα του Γκρίλο, η Πιέρα, ήταν μια προικισμένη καλλιτέχνης και πιανίστας, που έπασχε από Αλτσχάϊμερ όταν ο Μπέπε ήταν 23 χρονών. (Αυτός την φρόντιζε μέχρι το θάνατό της, 15 χρόνια αργότερα). Ο πατέρας του, ο Ενρίκο, είχε μια μικρή εταιρεία που κατασκεύαζε δαυλούς ασετυλίνης. Ήταν 50 όταν ο Γκρίλο γεννήθηκε και είχε επιζήσει 2 παγκοσμίων πολέμων. «Ήταν παράξενος, είχε την ικανότητα να επικοινωνεί χωρίς να μιλάει» μου είπε ο Γκρίλο. «Είχα γυρίσει στο σπίτι ένα βράδυ αργά και βρήκα μια σειρά από όμορφες μικρές σημειώσεις κοντά στην πόρτα. Η πρώτη έλεγε «είναι μεσάνυχτα και συ δεν γύρισες ακόμη. Είναι λίγο αργά». Το επόμενο έλεγε «είναι 2 η ώρα και συ δεν γύρισες ακόμη στο σπίτι. Ανησυχώ και συ έχεις άυριο σχολείο». Μετά «είναι 3 και τέταρτο. Μην το πεις στη μητέρα σου γιατί θα γίνει εκτός εαυτού». Και μετά, «είναι 4 η ώρα και συ δεν ήρθες ακόμη. Είμαι απελπισμένος». Δεν κοιμήθηκε, απλώς μου έγραφε σημειώματα. Όταν γύρισα στο σπίτι, είδα τα σημειώματα, πήγα στο δωμάτιό μου και ανέβηκα στο κρεβάτι. Την ώρα που ήμουν εκεί άνοιξε η πόρτα, με κοίταξε λίγο και έκλεισε και πάλι την πόρτα. Το επόμενο πρωϊ, δεν είπε τίποτε για ό,τι συνέβη».
Σαν παιδί, ο Γκρίλο έπαιζε μουσική και κωμωδίες για την οικογένειά του. «Ο Μπέπε τραγουδάει και παίζει την κιθάρα του και ουρλιάζει σαν τον Τζέ¨μς Μπράουν» είπε ο αδελφός του Αντρέα, που πρόσφατα έχει συνταξιοδοτηθεί σαν διαχειριστής της οικογενειακής επιχείρησης. «Και ο πατέρας μας έλεγε: ακούγεται σαν τέρας». Μερικές φορές ερχόταν στο τραπέζι τραγουδώντας σαν τον Ρέϊ Τσάρλς, φορώντας μεγάλα σκοτεινά γυαλιά ή προσποιούνταν ότι κάπνιζε ένα τερ’αστιο τσιγαριλίκι μαριχουάνας. Ο πατέρας του έλεγε στη μητέρα του «ο γιός σου είναι βλάκας. Κοίτα τα φτηνά κόλπα που κάνει ενώ υποτίθεται ότι σπουδάζει». Χρόνια αργότερα, ο Γκρίλο έμαθε ότι ο πατέρας του θυμόνταν τα καλύτερά του ανέκδοτα και τα έλεγε στους δικούς του φίλους στο μπαρ μετά τη δουλειά. Ο Γκρίλο άρχισε να δίνει παραστάσεις σε έφηβους στα τοπικά νυχτερινά κλαμπ. Στην αρχή τραγουδούσε και έπαιζε την κιθάρα, αλλά σταδιακά πρόσθεσε και απαγγελίες, μέχρι που άφτασε να κάνει κωμωδία αντίστασης. Με έβαζαν να περιμένω στην κουζίνα, και στεκόμουνα εκεί με την κιθάρα μου μέχρι τα μεσάνυχτα, έπειτα σταματούσαν τη μουσική έσβηναν τα φώτα και έβγαινα στη ντίσκο, όπου όλοι αναρωτιόνταν τι στο διάολο συνέβαινε, γιατί σταμάτησε η μουσική. Είχα στη διάθεσή μου 2 λεπτά να μπω μέσα, ν αρχίσω, να φέρω το ακροατήριο με το μέρος μου ή αλλιώς θα με πετούσαν έξω απ την πόρτα». Η εκτέλεση του Γκρίλο περιλάμβανε ταχείας βολής ανέκδοτα μαζί με τις λέξεις που αργότερα θα γίνονταν το σήμα κατατεθέν του: «Είναι τρελό! Είναι το πιο τρελό πράγμα!». Αυτός σατίριζε τις κινήσεις των ανθρώπων στο χορό και κορόϊδευε το προσωπικό του κλαμπ.
Ο πατέρας του Γκρίλο ήλπιζε ότι θα έμπαινε στην οικογενειακή επιχείρηση και τον έπεισε να πάρει ένα πτυχείο λογιστή απ το τοπικό τεχνικό κολλέγιο. Ο Γκρίλο μπήκε στην επιχείρηση το 1968, όταν ήταν 20, αλλά είχε προβλήματα με τους πελάτες του πατέρα του. «Άρχισα να λέωότι ήρθα να ζητήσω το μικρό εκκρεμές χρέος που έχετε και αυτοί ωρύονταν «vaffanculo, Γκρίλο, γνωρίζουμε ποιος είσαι!». Και γω είπα από μέσα μου, «Τι στο διάολο κάνω εδώ, παίζοντας τον λογιστή;». το 1971, άφησε την επιχείρηση και μη μπορώντας να ζήσει μόνο με την κωμωδία, έπιασε μια πάρτ-τάϊμ δουλιά σαν πωλητής για την Parfin, τη μετέπειτα μεγαλύτερη βιομηχανία τζινς στην Ιταλία. Το 1975, κατά τη διάρκεια μιας αργίας σε εταιρία στην Τοσκάνη, οι συνάδελφοί του του βρήκαν μια κιθάρα και του πρότειναν να παίξει. Το αφεντικό του Γκρίλο τον επαίνεσε και τον προσκάλεσε στο τραπέζι του. Μετά από μερικές μέρες έφτασε ένα γράμμα και ο Γκρίλο μάζεψε τους γονείς του και τον αδελφό του στο τραπέζι πριν το ανοίξει. «Τους είπα πόσο το αφεντικό μου με αγαπούσε, πόσο ήμουν σίγουρος ότι θα μούδινε μια σειρά από τζιν να πουλήσω, πόσα εκατομμύρια θα κέρδιζα. Άνοιξα τον φάκελο αργά και έβγαλα το γράμμα. Έλεγε: «Απολύεσαι». Το αφεντικό μου είχε δει πόσο σπαταλούσα τα βράδια και πίστευε ότι δεν θα γινόμουν ποτέ καλός πωλητής, ξυπνώντας στις 8 το επόμενο πρωί. Έτσι πήρα το μεγάλο κουτί με τα τζιν και το πέταξα απ το παράθυρο. Απ τον 7ο όροφο χτύπησε στο δρόμο και έσκασε σαν βόμβα».
Την επόμενη μέρα ο Γκρίλο ανέβηκε σ ένα τρένο για το Μιλάνο. Για 2 χρόνια, έδινε παραστάσεις σε μικρά κλαμπ, μέχρι που κατάφερε να πετύχει μια οντισιόν με έναν διευθυντή του RAI, του ιταλικού εθνικού δικτύου τηλεόρασης και ραδιοφώνου. 3 μήνες αργότερα, ο Γκρίλο προσλήφθηκε στην τηλεόραση. Ο πρώτος του ρόλος ήταν σαν κωμικός στο «Secondo Voi (σύμφωνα με σένα»), ένα σόου με ποικίλη ύλη. «Εμφανιζόμασταν με 4 μικρές βαλίτσες και κάναμε νούμερα με τραγούδι και χορό και γω έλεγα από μέσα μου «παιδιά είστε βλάκες!». Σύντομα άρχισε ν αυτοσχεδιάζει κωμικούς μονολόγους. Σατίριζε πολιτικούς, αθλητές σταρ, και τον Πάπα, πιανόμενος απ το ασυμβίβαστο μεταξύ του δημόσιου αξιώματός τους και της συμπεριφοράς τους. αργότερα τη δεκαετία του 70, ο Γκρίλο ήταν μια εθνικής εμβέλειας διασημότητα.
Το 1981 ενώ οδηγούσε με φίλους στις Άλπεις κοντά στα Γαλλικά σύνορα, ο Γκρίλο χτύπησε σ ένα κομμάτι πάγο και έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου του, που γλίστρησε εκτός δρόμου και έπεσε σε μια ρεματιά. Εκείνος μπόρεσε να πηδήξει εκτός του αυτοκινήτου πριν αυτό χτυπήσει, αλλά 3 απ τους επιβάτες του, ένα ζευγάρι και ο γιός τους σκοτώθηκαν (ένας 4ος επιβάτης τραυματίστηκε βαρειά). Έγινε έρευνα και ο Γκρίλο αθωώθηκε, αλλά οι δικηγόροι των συγγενών του ζευγαριού, άσκησαν έφεση στην απόφαση. Ο Γκρίλο καταδικάστηκε για φόνο από αμέλεια, με το επιχείρημα ότι ο δρόμος όπου συνέβηκε το ατύχημα, χρησιμοποιούνταν απ τους ντόπιους και ήταν τεχνικά κλειστός για κυκλοφορία αυτοκινήτων. Ορίστηκε να βοηθήσει το κορίτσι και υπό την πίεση των δικηγόρων, αγόρασε την περισσότερη απ την περιουσία της, περιλαμβανομένου του σπιτιού της και πλήρωσε σ αυτή και τους κηδεμόνες της περίπου 600 χιλιάδες δολάρια.
Το ατύχημα άλλαξε τον Μπέπε είπε ο Αντρέας Γκρίλο. Από τότε, είναι λιγότερο ευτυχισμένος, ελαφρά σκοτεινότερο πρόσωπο. Συνέχισε να δίνει παραστάσεις, σε ζωντανά σόου και στην τηλεόραση, και σε μια εμφάνιση το 1984 συνάντησε τον Marco Morosini, έναν περιβαλλοντολόγο που δίδασκε στο πανεπιστήμιο του Ulm, στη Γερμανία. Αυτός ο τύπος μου έδειξε φορώντας γυαλιά ασφαλείας και ένα σακίδιο στην πλάτη τον κύκλο της οδοντόβουρτσας. Όταν πετάς την οδοντόβουρτσα από PVC αυτή αποτεφρώνεται και η χλωρίνη της γίνεται διοξίνη και μπαίνει στον αέρα. Ο αέρας τη μεταφέρει στη θάλασσα. Βρέχει και η διοξίνη πηγαίνει στο πλαγκτόν. Τα ψάρια τρώνε το πλαγκτόν και εσύ πηγαίνεις σ ένα εστιατόριο και παραγγέλνεις μια ωραία πέρκα για 50 ευρώ, αλλά μόλις έφαγες την οδοντόβουρτσά σου. Ήταν όμορφο, αυτή η εικόνα που τα πάντα που πετάς γυρίζουν σε σένα! Ήταν μια παγκόσμια ματιά στην οικονομία και την κοινωνία, που μου είχε διαφύγει μέχρι τότε.
Η κωμωδία του Γκρίλο γίνονταν ήδη περισσότερο επικριτική πολιτική και το RAI προσπάθησε με λίγη επιτυχία να τον χαλιναγωγήσει. Η λογοκρισία τότε δεν ήταν σκληρή και απειλητική, με τον τρόπο που είναι σήμερα, λέει ο Γκρίλο. Εάν ήταν απόλυτα απαγορευμένο να πεις κάτι, έβρισκες ένα τρόπο να το πεις έτσι ώστε οι άνθρωποι να το «πιάσουν» αργότερα. Το 1981, οι ιταλοί κατώτεροι δικαστικοί είχαν ανακαλύψει την ύπαρξη μιας μασονικής στοάς που ονομάζονταν P2 όπου το P ήταν για την προπαγάνδα- της οποίας τα μέλη περιλάμβαναν εξέχοντες πολιτικούς, δικαστές, βιομήχανους και αξιωματούχος μυστικών υπηρεσιών. Μερικοί αργότερα κατηγορήθηκαν για χρηματικές απάτες, για εγκλήματα σχετικά με τη μαφία ή για τοποθέτηση βομβών από δεξιούς. Η ανακάλυψη της P2 ήταν ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα της μεταπολεμικής ιταλίας και τα ανώτερα στελέχη της RAI προειδοποίησαν ΤΟΝ Γκρίλο να μην μιλάει γι αυτό στην τηλεόραση. Έτσι αυτός αναγκάστηκε να γράψει γι αυτό. Το 1983, αυτός έφερε έναν μαυροπίνακα και ένα κομμάτι κιμωλία και συνέθεσε το «θεώρημα της P2, το οποίο αποδείκνυε την ύπαρξη της στοάς και τη συμμετοχή του Pietro Lango, ενός εξέχοντα πολιτικού. Το 1986, ο Μπετίνο Κράξι, ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός της ιταλίας, επισκέφθηκε επίσημα την Κίνα και στην τηλεόραση ο Γκρίλο υπέθεσε έναν βοηθό που ρώτησε τον πρωθυπουργό, «εάν όλοι είναι σοσιαλιστές εδώ, από πού θα κλέψουν αυτοί;». ο Κράξι διαμαρτυρήθηκε στο RAI και ο Γκρίλο απαγορεύτηκε απ την τηλεόραση μέχρι που ο Κράξι παραιτήθηκε από αρχηγός του σοσιαλιστικού κόμματος, το 1993. (Ο Κράξι κατηγορήθηκε για διαφθορά και καταγγέλθηκε ότι πήρε δισεκατομμύρια λίρες από δωροληψίες. Διέφυγε την ποινική δίωξη καταφεύγοντας στην Τυνησία, όπου πέθανε στην εξορία το 2000).
Αφού ο Γκρίλο έχασε τη δουλειά του στην τηλεόραση, δημιούργησε ένα σόου κωμωδίας και άρχισε περιοδείες δίνοντας παραστάσεις σε μικρές πόλεις όπου σπάνια εμφανίζονταν φημισμένοι καλλιτέχνες πριν. Αντί να στέκεται στη σκηνή, βάδιζε μεταξύ των ακροατών του, συνοδευόμενος από μια βιντεοκάμερα που προέβαλε την εικόνα του σε μια οθόνη στο μπρος μέρος του θεάτρου, μια τεχνική που ακόμη εφαρμόζει. «τους αγγίζω, τους κάνω να με μυρίζουν, θέλω να μπω στο μυαλό τους φυσικά» μου είπε ο Γκρίλο.
Το 1989, κατά τη διάρκεια μιας σπάνιας τηλεοπτικής εμφάνισης αφού εγκατέλειψε τη RAI, ο Γκρίλο ανακάλυψε ότι μπορούσε να επικοινωνεί με το ακροατήριό του χωρίς να καταφύγει στην κωμωδία. Στο φεστιβάλ του Σαν Ρέμο, το πιο φημισμένο μουσικό φεστιβάλ στην ιταλία, αυτός απάγγειλε έναν σύντομο μονόλογο που είδαν 22 εκατομμύρια άνθρωποι. Επιχειρηματολογώντας ότι οι δημοσιογράφοι της τηλεόρασης έχουν χάσει την αξιοπιστία τους, ο Γκρίλο επικαλέστηκε ένα γεγονός, στις ειδήσεις, που αφορούσε μια απαγωγή ενός παιδιού, που αφού απελευθερώθηκε, έδωσε συνέντευξη στην τηλεόραση στον δημοσιογράφο Sandro Mayer, που τον ρώτησε τι νοστάλγησε περισσότερο, τη μητέρα του ή το αγαπημένο του παιχνίδι. «Είπα ότι ένας δημοσιογράφος απλά δεν μπορούσε να κάνει σ ένα παιδί μια ερώτηση σαν αυτή». «Αντίθετα, εάν είχαν απαγάγει τον ίδιο, όταν ελευθερώθηκε, θάπρεπε να τον ρωτήσουν, «άκου κουτεντέ, τι νοστάλγησες περισσότερο, τη μητέρα σου ή την εφημερίδα σου;». «Για πρώτη φορά δεν είχα πει ανέκδοτο, αλλά είχα εκφράσει μια σοβαρή κρίση πάνω σε κάτι».
«Και σκέφτηκα από μέσα μου, σκατά, είπα μόνο κάτι σημαντικό εκεί το βλέπετε;. Και είδα τους ακροατές να νεύουν καταφατικά τα κεφάλια τους. έτσι είπα σ αυτούς, «προχωρήστε, δώστε ένα σήμα και σεις. Έχω σταθεί μακρυά απ την τηλεόραση, έχω τα προβλήματά μου, είμαι πάντα μόνος, έτσι αν θέλετε να δείξετε την αλληλεγγύη σας, σηκωθείτε για ένα λεπτό. Και όλοι σηκώθηκαν. Και είπα μέσα μου, «Μπορώ να επιβιώσω μετά απ όλα όσα πέρασα, ακόμη κι αν δεν λέω ένα τυπικό ανέκδοτο!».
Τον Ιανουάριο του 1994 δύο στελέχη της Guardia di Finanaza χτύπησαν το κουδούνι του σπιτιού του Γκρίλο στη Γένοα και του ζήτησαν να τους συνοδεύσει στη Νάπολη, για ανάκριση από τον Agostino Cordova, ένα διαβόητο άτεγκτο δημόσιο κατήγορο. «Σκέφτηκα ότι ήμουν ύποπτος» μου είπε ο Γκρίλο. «Αυτοί οι δύο τύποι με οδήγησαν σ όλη τη διαδρομή χωρίς να μου πουν τίποτε, κλείνοντάς με σ ένα δωμάτιο με υπολογιστή, με ρώτησαν πρώτα το μικρό μου όνομα, μετά το επώνυμο. Δεν θυμόμουν ούτε την ημερομηνία γέννησής μου- δεν μπορείς να σκεφτείς ορθολογικά όταν είσαι εκεί. Έπειτα ήρθε αυτός ο τρομερός Cordova, με τα μοναδικά φρύδια του και το μουσκεμένο τσιγάρο του και είπα «κοίτα, είμαι πλήρως συνεργάσιμος. Θα σου πω τα πάντα. Απλώς πες μου τι έκανα και εγώ θα ομολογήσω».
Ο Cordova είχε κλητεύσει τον Γκρίλο στη Νάπολη όχι σαν ύποπτο αλλά σαν έναν ειδικό μάρτυρα. Σε μια τηλεοπτική εμφάνιση το 1993 ο Γκρίλο είχε αποκαλύψει ότι η τότε εθνική τηλεφωνική εταιρεία χρησιμοποιούσε ερωτικές και αστρολογικές γραμμές συζήτησης για να δημιουργεί παράνομα αφορολόγητα έσοδα απ το πλατύ κοινό. Αμέσως μετά ο CORDOVA ξεκίνησε μια διερεύνηση και συνέλαβε 22 ανθρώπους που είχαν χορηγήσει άδειες. Τώρα ο Cordova ήθελε να μάθει πως ο Γκρίλο ανακάλυψε το σχήμα και εάν είχε περισσότερες πληροφορίες για το θέμα. «Είπα στον Cordova καλώς, τα βρήκα επειδή οι εταιρείες που εμπλέκονται συναλλάσσονται δημόσια και τα έγγραφά τους είναι στη δημόσια αρμοδιότητα. Δεν χρειάζεται να κάνεις κάτι το σκανδαλώδες για να τα πάρεις». Ο Γκρίλο είχε ειδοποιηθεί για την απάτη από οπαδούς του που του έστειλαν τους τηλεφωνικούς λογαριασμούς τους, όπου υπήρχαν χρεώσεις για κλήσεις σε γραμμές συζητήσεων που αυτοί δεν είχαν κάνει. Με τη βοήθεια του Vincenzo Dona, ενός επικεφαλής μιας ένωσης προστασίας καταναλωτών, ο Γκρίλο συνέθεσε το πολύπλοκο δίκτυο των μετοχικών εταιρειών που εμπλέκονταν στην απάτη και αποκάλυψε τον μηχανισμό με τον οποίο οι τηλεφωνικές κλήσεις που γίνονταν εμφανίζονταν σαν διεθνείς ενώ είχαν δρομολογηθεί σε μια τοποθεσία στην Ιταλία.
Ο Γκρίλο ανέλαβε και άλλες έρευνες, ενεργώντας από υποδείξεις οπαδών του και από τη δική του διαίσθηση και βασιζόμενος στις συμβουλές μιας εκτεταμένης ομάδας συμβούλων. Τον Ιανουάριο του 2004, ένας συνταγματάρχης στη Guardia di Finanza ανέκρινε τον Γκρίλο για την κατάρρευση της Parmalat, της κοινοπραξίας γάλακτος, που είχε δηλώσει χρεωκοπία τον προηγούμενο μήνα. Η πτώση της εταιρείας εξέπληξε δημοσιογράφους, πολιτικούς και τη Στάνταρντ εντ Πούουλς, επιπλέον ο Γκρίλο είχε χλευάσει τα εύθραυστα οικονομικά της στα κωμικά σόου του για δύο χρόνια. Πάλι ο Γκρίλο είπε οι μαρτυρίες είναι στη δημόσια αρμοδιότητα όπως πάντα. «Είπα στον συνταγματάρχη ότι εκείνο που έχεις να κάνεις είναι να κοιτάξεις στις οικονομικές δηλώσεις. Ενώ βρισκόμουν εκεί, του έφερα μερικά έγγραφα για τη Fiat, την Telecom και την Fininvest» - τρεις απ τις μεγαλύτερες δημόσια εμπορευόμενες εταιρείες στην Ιταλία «έτσι αυτός μπορούσε να προχωρήσει στη δουλειά του».
Οι Ιταλοί εντυπωσιάστηκαν απ τις οικονομικές γνώσεις του Γκρίλο και την επιθυμία του να καταγγείλει τις ατιμίες, ακόμη και αν αντιμετώπιζε αγωγές φιλελεύθερων και οστρακισμό απ τα μίντια, φάνηκαν αυξανόμενα ενθουσιώδεις να επιδιώξουν τη βοήθειά του. Τον Οκτώβρη, τον επισκέφτηκα στο σπίτι του, μια ευρύχωρη ροδοκίτρινη βίλα ψηλά σ ένα λόφο στις ανατολικές παρυφές της Γένοα, όπου μένει με τη γυναίκα του, την Parvin Tadjk, τους δυο γιούς τους και τα δυο παιδιά της γυναίκας του από προηγούμενο γάμο (ο Γκρίλο έχει επίσης 2 παιδιά από προηγούμενη σχέση). Καθώς καθίσαμε στο σαλόνι, το τηλέφωνο χτυπούσε συνεχώς. Μια γυναίκα που οργάνωνε μια αντι-ραπ εκδήλωση στην Ρώμη προσκάλεσε τον Γκρίλο να πάρει μέρος και εκείνος συμφώνησε («Κανένας δεν δίνει την οποιαδήποτε προσοχή σ αυτούς τους ανθρώπους», μου είπε μετά. «Που στο διάολο έχουν πάει όλοι οι φεμινιστές;»). Ο Mauro Gaallegati , ένας καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Ανκόνα, που συμβουλεύει τον Γκρίλο σε οικονομικά θέματα, τηλεφώνησε για να ρυθμίσει μια συνάντηση μεταξύ του Γκρίλο και του Στίγκλιτς. Ο Gianroberto Casaleggio, ο ειδήμων στο ίντερνετ σύμβουλος του Γκρίλο, τηλεφώνησε για να συζητήσει το χάλι των χιλιάδων Σαρδίνιων καλλιεργητών που επρόκειτο να χάσουν τη γη τους γιατί οι υποθήκες είχαν αυξηθεί δραματικά και είχαν αθετήσει τις πληρωμές τους. ο Γκρίλο αποφάσισε να επισκεφτεί τους καλλιεργητές.
Το Δεκέμβρη ο Δαλάϊ Λάμα ήρθε στην Ιταλία και αφού ο πάπας και ο πρωθυπουργός αρνήθηκαν να συναντηθούν μαζί του, αυτός συναντήθηκε με τον Γκρίλο. «Όταν η Κίνα ήταν κομμουνιστική, όλοι υποδέχονταν τον Δαλάϊ Λάμα, αλλά τώρα που η Κίνα είναι υπέρκαπιταλιστικη αυτός έχει μπει στη μαύρη λίστα» έγραψε ο Γκρίλο στο μπλογκ του. Το μπλογκ λαμβάνει 250.000 χτυπήματα και 2.000 σχόλια κάθε μέρα. Τα δημοσιεύματά του εμφανίζονται στα ιταλικά και στα αγγλικά. Απ το Νοέμβρη, δημοσιεύειο επίσης μερικά στα γιαπωνέζικα. (σε ένα, αυτός παρατήρησε ότι στην Ιαπωνία οι πολιτικοί που κατηγορούνται για διαφθορά είναι γνωστό ότι αυτοκτονούν και ζήτησε απ τους Γιαπωνέζους να δεχθούν έναν αριθμό ιταλών πολιτικών σ ένα πρόγραμμα ανταλλαγής, με την ελπίδα να τους πείσουν να κάνουν το ίδιο). Το 2006, ο Γκρίλο άρχισε εκείνο που αποκάλεσε «ανάληψη της διαχείρισης αλά γενοβέζικα», εναντίον της Telecom της Ιταλίας τώρα μεγαλύτερη τηλεφωνική εταιρεία της ιταλίας- κατηγορώντας τη για ανεπαρκή διαχείριση και βιομηχανική κατασκοπεία. Στο μπλόγκ του, παρότρυνε τους μετόχους να του στείλουν την εξουσιοδότησή τους για την επόμενη συνάντηση των γενικών μετόχων. Ο Γκρίλο έλαβε 1705 εξουσιοδοτήσεις για 4,8 εκατομμύρια μετοχές, κάνοντάς τον τον μεγαλύτερο με δικαίωμα ψήφου μέτοχο, αν και η Consob, η ρυθμιστική αρχή της ιταλικής χρηματαγοράς, αποφάνθηκε ότι ότι η μεταβίβαση δεν έγινε κανονικά και ήταν άκυρη. Παρόλα αυτά, ο Γκρίλο μίλησε στη συνάντηση, τον προηγούμενο Απρίλιο και ζήτησε την παραίτηση της επιτροπής των διευθυντών, που είπε «είχαν αφαιρέσει απ την εταιρεία δισεκατομμύρια ευρώ εσόδων» και «δεκάδες χιλιάδες δουλιές». (οι διευθυντές της Telecom έμειναν ασυγκίνητοι απ την ανάλυση του Γκρίλο).
Η V-DAY πήγασε από άλλη μια καμπάνια του Γκρίλο, το Καθαρό Κοινοβούλιο, που άρχισε το 2005, όταν δημοσίευσε στο μπλόγκ του τα ονόματα των καταδικασμένων εγκληματιών που υπηρετούν στο κοινοβούλιο. Ο Γκρίλο είπε ότι «είναι προφανώς ανήθικο σ αυτούς τους καταδικασμένους εγκληματίες να τους επιτρέπεται να κάθονται στο κοινοβούλιο» και συμπέρανε «εάν ο νόμος το επιτρέπει, τότε θα πρέπει ν αλλάξει ο νόμος». Καμιά απ τις ιταλικές εφημερίδες που ήρθε σε επαφή δεν επιθυμούσε να δημοσιεύσει είτε τα ονόματα είτε τις καταγγελίες του, έτσι ο Γκρίλο σήκωσε μια συλλογή στο μπλόγκ του, μαζεύοντας 60.000 ευρώ και πλήρωσε μια ολοσέλιδη διαφήμηση στην International Herald Tribune. Σ αυτή, καλούσε κάθε χώρα που είχε κάποιον αριθμό καταδίκων στο κοινοβούλιο να σχηματίσουν μια σχέση αδελφού-έθνους με την Ιταλία. «Πήρα ένα γράμμα από το Ίδρυμα Γκάντι για την Ειρήνη, στην Ινδία, που με ευχαριστούσε για την πρωτοβουλία μου και έλεγε ότι αυτοί είχαν 11 εγκληματίες στο κοινοβούλιο τους και όλοι τους εκδιώχθηκαν κλωτσηδόν» μου είπε ο Γκρίλο. Αυτός πρόσθεσε αστειευόμενος, «η κυβέρνηση του Ουζμπεκιστάν μου έγραψε λέγοντας ότι λυπούνταν γιατί αυτοί είχαν μόνο 18 καταδικασμένους εγκληματίες και δεν ήταν πράγματι στο συνασπισμό μας».
Ο Γκρίλο αποφάσισε να προτείνει έναν «λαϊκό νόμο», ένα σπάνια χρησιμοποιούμενο μέσο για τους ιταλούς πολίτες για να φέρουν νέα νομοθεσία στο κοινοβούλιο. Τον Ιούλη, κατέθεσε στο Ιταλικό Ανώτατο Δικαστήριο στη Ρώμη ένα σχέδιο νόμου που θα απαγόρευε καταδικασμένους εγκληματίες απ το να υπηρετούν στο κοινοβούλιο, περιορίζοντας τη θητεία για τους νομοθέτες σε 10 χρόνια και αλλάζοντας το εκλογικό σύστημα για να διασφαλίσει την άμεση λαϊκή εκλογή όλων των μελών του κοινοβουλίου. (Υπό την τρέχουσα νομοθεσία, οι περισσότεροι νομοθέτες επιλέγονται απ τους γραμματείς των κομμάτων). «Όταν το υπόβαλλα, συνέβη κάτι όμορφο» μου είπε ο Γκρίλο, ενθυμούμενος την επίσκεψή του στο δικαστήριο. «Ένας κομψά ντυμένος κύριος με ζύγωσε πολύ προσεκτικά και επιφυλακτικά και σκέφτηκα ότι θα ήταν κάποιος έμπορος. Αυτός έγειρε και μου ψιθύρισε στο αυτί «κ Γκρίλο συμφωνώ πλήρως με όλα όσα κάνεις». Έπειτα απομακρύνθηκε γρήγορα. Ρώτησα τους ανθρώπους εκεί «ποιος ήταν αυτός ο κύριος; Ήταν άρρωστος;». Και μου είπαν ότι είναι ο Αρχιδικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου. (Ο Αρχιδικαστής Vincenzo Carbone, είπε ότι θυμόταν την επίσκεψη του Γκρίλο αλλά δεν θυμόταν να έχει κάνει ένα τέτοιο σχόλιο).
Οι ιταλοί νομοθέτες κατανοώντας ότι ο πειθήνιος τύπος δεν ήταν ικανός να τους προστατεύσει απ τον βασισμένο στο web ακτιβισμό του Γκρίλο, άρχισαν τα αντίποινα. Τον Οκτώβρη, το υπουργικό συμβούλιο του Πρόντι πρότεινε ένα νόμο για να υποτάξει τις ιστοσελίδες και τα μπλογκ στο ίντερνετ στους ίδιους κανόνες περί συκοφαντικής δυσφήμησης με των εφημερίδων και να τους υποχρεώσει να μισθώσουν και εκδότη και έναν αδειούχο δημοσιογράφο. «Εάν αυτός ο νόμος περάσει, θα είναι το τέλος του web στην Ιταλία» έγραψε ο Γκρίλο στο μπλογκ του λίγες μέρες μετά. «Το μπλόγκ μου δεν θα κλείσει. Είναι αναγκαίο. Θα μετακινήσω τα κλειδιά, τις μετοχές και τον διακομιστή σ ένα δημοκρατικό έθνος». (ο νόμος εκκρεμεί για να περάσει στο κοινοβούλιο). Το Νοέμβρη, ο υπουργός δικαιοσύνης, Clemente Mastella, ανακοίνωσε ότι κατέθεσε αγωγή κατά του Γκρίλο για συκοφαντική δυσφήμηση για μια ομιλία που είχε κάνει εκείνο τον μήνα στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. (ο Γκρίλο αναφερόμενος σε μια έρευνα διαφθοράς που ο Μαστέλα είχε μπλοκάρει και στην οποία ο ίδιος ο Μαστέλα ήταν ύποπτος- είχε πει ότι αν κάποτε ο δυναμίτης ήταν απαραίτητος για να σταματήσει τους κατώτερους δικαστικούς απ τη διερεύνηση ισχυρών ανθρώπων, σήμερα ο υπουργός της δικαιοσύνης απλά τις σταματάει ο ίδιος). Όταν ο Γκρίλο έμαθε ότι του έγινε αγωγή, προσκάλεσε τους αναγνώστες του μπλόγκ του να υπογράψουν μια δήλωση ότι συμφωνούν με τις παρατηρήσεις του, απονέμοντάς τους τον τιμητικό τίτλο των «Μαστελομένων». Μέχρι σήμερα, 70.000 άνθρωποι έχουν γίνει Μαστελομένοι.
Το Νοέμβρη, ο Γκρίλο πέταξε στη Σαρδινία, για να συμμετάσχει σε μια διαδήλωση καλλιεργητών στην πόλη Decimoputzu, κοντά στη νότια ακτή της Ισλανδίας, όχι μακρυά απ το Κάγκλιαρι. Τα χωράφια των καλλιεργητών επρόκειτο να κατασχεθούν και μερικές εκατοντάδες είχαν καταλάβει το δημαρχείο και έκαναν απεργία πείνας. Ο Γκρίλο είπε ότι ήθελε να στρέψει την προσοχή στη δοκιμασία των καλλιεργητών για να μπλοκάρει τις κατασχέσεις. «Επιπλέον υπάρχει μια απεργία πείνας σε εξέλιξη και ο θεός ξέρει ότι τη χρειάζομαι».
Στο αεροδρόμιο της Ρώμης, οι ξένοι τον χτυπούσαν φιλικά στην πλάτη και του ανακάτωναν τα μαλλιά. Μερικοί τον αγκάλιαζαν και έπαιρναν φωτογραφίες με τα κινητά τους. Στην πύλη για την πτήση, ο Γκρίλο έστησε μια γιορτή, κάνοντας αστεία για τους υπόλοιπους επιβάτες για τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα τετράγωνες ντομάτες που στοιβάζονται σαν τα τούβλα, καπνός με λαμπιρίζοντα γονίδια ώστε να μπορείς να βρεις το τσιγάρο σου στο σκοτάδι. Σε μια γυναίκα που περίμενε για την πτήση, μίλησε δυνατά, στη σαρδινική διάλεκτο «zaganauu uzzauu tu porceddu μέχρι που η γυναίκα άρχισε να γελά μαζί του. Καθώς οι επιβάτες άρχισαν να επιβιβάζονται, τον πλησίασε ένας κρατώντας μια στοίβα χαρτιά. Εξήγησε ότι ήταν ένας ντόπιος αξιωματούχος γεωργίας και ότι τα έγγραφα ήταν μια έκκληση για απαγόρευση εισαγωγής γενετικά τροποποιημένων τροφίμων. Έβαλε τα έγγραφα στα χέρια του Γκρίλο, ζητώντας του να τα δημοσιεύσει και συνέχισε να μιλά με έξαψη πιάνοντάς τον απ το χέρι, μέχρι που οι τελευταίοι επιβάτες επιβιβάστηκαν. Καθώς ο Γκρίλο αποσπάστηκε απ το κράτημα του άντρα, είπε κοφτά, «άνθρωποι δεν μπορείτε να με φορτώνετε με όλα αυτά. Δεν μπορώ να τα σηκώσω όλα στους ώμους μου. Άνθρωποι πρέπει να κάνετε μερικά πράγματα από μόνοι σας!».
Το αεροπλάνο προσγειώθηκε στο Κάγκλιαρι, όπου ο Γκρίλο συναντήθηκε με μερικούς οπαδούς του. Η ομάδα τον οδήγησε στο Decimoputzu, ένα βρώμικο χωριό κυκλωμένο από σκουρόχρωμα χωράφια αγκινάρας. Το αυτοκίνητο σταμάτησε κοντά στο δημαρχείο, όπου ο δρόμος είχε μπλοκαριστεί από ένα πλήθος καλλιεργητών: κοντοί, λεπτοί, άντρες και γυναίκες, με χέρια με χοντρά δάχτυλα που φάνταζαν πολύ μεγάλα για τα σώματά τους. τα παιδιά τους ήταν επίσης εκεί, ντυμένα με καθαρά, φθαρμένα ρούχα, πουκάμισα κουμπωμένα μέχρι το πιγούνι,και τα μαλλιά τους σκληρά από προσεχτικό χτένισμα. «Όταν μιλάμε για σημαντικά πράγματα, το κάνουμε σαν μια οικογένεια», μου είπε ο Giulio Simbula, ένας καλλιεργητής. Αυτός είπε ότι είχε αφήσει τη δουλειά του, μια επιχείρηση λουλουδιών στην Ολλανδία, για να γυρίσει στην πατρίδα του τη Σαρδηνία, όταν έμαθε για μια προσφορά υποθηκών χαμηλού τόκου και τώρα αυτός επρόκειτο να χάσει τη γη του και τις αποταμιεύσεις μιας ζωής. «Αλλά δεν χρειάζεται να μιλάμε τώρα. Χρειαζόμαστε δράση» είπε.
Καθώς ο Γκρίλο κατέβηκε απ το αυτοκίνητο, περικυκλώθηκε από ρεπόρτερς και καμεραμάν τηλεόρασης. «Καταλαβαίνω ότι οι καλλιεργητικές επιχειρήσεις πουλιούνται φτηνά σ αυτά τα μέρη και ήρθα για να αγοράσω μερικές» άρχισε ο Γκρίλο. Οι δημοσιογράφοι γέλασαν, αλλά οι καλλιεργητές απλώς κοιτούσαν. Μπήκαμε στο δημαρχείο, μια στενή αίθουσα που οι τοίχοι της ήταν καλυμμένοι με φωτογραφίες των ντόπιων δημογερόντων με μαύρα καπέλα και μακριά παλτά. Οι καλλιεργητές είχαν καταλάβει το δημαρχείο για τριάντα εννιά μέρες, αν και είχαν σταματήσει την απεργία πείνας μετά από μια εβδομάδα, όταν η σύζυγος του Simbula, η Maria Bonaria, που υποφέρει από πάθηση στα νεφρά, έπαθε σοκ και πήγε στο νοσοκομείο. «Δεν μπορούμε να πεθάνουμε εδώ» είπε ο Simbula. Το πλήθος συνωστίστηκε στην αίθουσα, μέχρι που ο αέρας έγινε πυκνός με μυρωδιά χνώτων και υγρού μαλλιού. Περισσότεροι άνθρωποι συνωστίζονταν στα παράθυρα. Ο Γκρίλο κάθησε στην κορυφή της αίθουσας, σ ένα τραπέζι συσκέψεων με μικρόφωνα, με τον δήμαρχο του DECIMOPUTZU, μερικούς επικεφαλής αγροσυνδικαλιστές και 3 καλλιεργητές (2 άντρες και 1 γυναίκα).
«Κάτι συμβαίνει σ αυτή τη μικρή πόλη» είπε ο Γκρίλο προς το πλήθος. Οι άνθρωποι δεν ήξεραν τι συνέβαινε, έπειτα άρχισαν να μπαίνουν στο νόημα και κινητοποιήθηκαν. Οι δήμαρχοι και οι ντόπιοι πολιτικοί κινητοποιήθηκαν επίσης και «η δεξιά πτέρυγα» και «η αριστερά πτέρυγα» εξαφανίστηκαν, γιατί αυτή είναι μια ιερή μάχη και όλοι είναι στην ίδια πλευρά». Σκιαγράφησε το σχέδιό του να απειλήσει την τράπεζα της Σαρδηνίας με μποϊκοτάζ. Είπε ότι είχε πείσει μια ανταγωνίστρια τράπεζα να προσφέρει υψηλότερο τόκο σε όλους τους πελάτες που μετέφεραν τους λογαριασμούς τους σ αυτή, εάν η τράπεζα της Σαρδηνίας αρνούνταν να σταματήσει τις κατασχέσεις. Ο δήμαρχος χειροκρότησε δυνατά μπροστά στο μικρόφωνο του.
«Αλλά αφήστε τους καλλιεργητές να μιλήσουν» είπε ο Γκρίλο. «Αυτή είναι δική τους εκδήλωση». Η Maria Pau, μια εύσωμη καλλιεργήτρια στα εξήντα της, αφηγήθηκε πως ο άντρας της παραφρόνησε σιγά-σιγά καθώς τα χρέη του αυξάνονταν. Αντί να της πει πόσο τραγική ήταν η κατάστασή τους, αυτός ζήτησε διαζύγιο και ακόμη την ανέφερε στην αστυνομία για απόπειρα δηλητηρίασης. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας της, αυτή γύρισε 2 φορές προς τον σύζυγό της, που είχε πάθει συμφόρηση και κάθονταν σ ένα καροτσάκι. «Μην κλαις Σαλβατόρε» του είπε. Ο Σαλβατόρε, έκλαιγε, κούνησε καταφατικά το κεφάλι του και προσπάθησε να χαμογελάσει.
Ήδη, οι άνθρωποι στα παράθυρα διαμαρτύρονταν ότι δεν μπορούσαν ν ακούσουν και ζήτησαν απ τον Γκρίλο και τους άλλους να μεταφέρουν την εκδήλωση στο ποδοσφαιρικό γήπεδο, όπου υπήρχε αρκετός χώρος για όλους. Ο Γκρίλο οδήγησε το πλήθος στο γήπεδο. Ένας δυνατός αέρας σήκωσε σκόνη και αντήχησαν τα μικρόφωνα μιας τοπικής μπάντας που έπαιζε σε μια μικρή εξέδρα προς τιμήν του Γκρίλο.
Ο Γκρίλο και μερικοί καλλιεργητές μετέφεραν τον Σαλβατόρε στο καροτσάκι του πάνω στην εξέδρα και του έδωσαν το μικρόφωνο. «Δεν μπορούσα να κοιμηθώ τις νύχτες, δούλευα όλη μέρα και οι λογαριασμοί δεν πληρώνονταν ποτέ» είπε ο Σαλβατόρε. «Τώρα είμαι εδώ πάνω σ αυτό το καροτσάκι. Αλλά θέλω να ζήσω».
Ο Γκρίλο μουρμούρισε ένα ρυθμό μπλουζ προς την μπάντα και καθώς οι μουσικοί έπαιζαν, μίλησε προς το πλήθος με το ρυθμό της μουσικής: «Δεν είστε μόνοι πλέον. Εμείς δίνουμε φωνή σ αυτούς που δεν έχουν φωνή».
Έπειτα πήρε μια κιθάρα και τραγούδησε, σ έναν αισθησιακό ρυθμό αλά Ray Charles, ένα τραγούδι που το ονόμασε «το σαρδηνικό μπλουζ», ένα ψευδο-σαρδηνικό μουρμουριστό τραγούδι: «Ta-dizzy-dezzi-dazzu, pu-ruru-duru-dooo. Οι καλλιεργητές κοιτάχτηκαν μεταξύ τους με έκπληξη, κούνησαν τα κεφάλια τους και γέλασαν. «Και τι φωνή!» φώναξε ένας.
Μετάφραση απ τα αγγλικά: Γιώργος Παπανικολάου
Αθήνα, 28 Μαρτίου 2013
Πουτάνας γιοί, πολιτικοί
Του Σταύρου Βιτάλη, Προέδρου του Πατριωτικού Μετώπου.
«Πουτάνας γιοί, πολιτικοί». Με την οξύτατη αυτή έκφραση, χαρακτήρισε ο ηγέτης του κινήματος των 5 Αστέρων της Ιταλίας, Μπέπε Γκρίλο, το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων της χώρας του, αριστερούς και δεξιούς. Αρνούμενος παράλληλα να συναινέσει, σε οποιαδήποτε διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης.
Πέρα από τα κροκοδείλια δάκρυα των Ιταλών πολιτικών και τις ανοησίες που ακούσαμε, και από τον εγγονό της Πηνελόπης Δέλτα, «για διαφύλαξη της Ευρώπης, από φαινόμενα σαν τον Γκρίλο», ας επιχειρήσουμε να δούμε, τι συμβαίνει στην Ιταλία με την περίπτωση του «αιρετικού/αντισυστημικού» - όπως τον αποκαλούν - αυτού πολιτικού.
Ο Μπέπε Γκρίλο λοιπόν:
Μείωσε τους μισθούς των Βουλευτών του κατά 50%.
Είναι σαφής στις θέσεις του όπως: Διαγραφή του χρέους, εθνικοποίηση των τραπεζών και κατώτερο εγγυημένο εισόδημα στα 1000 ευρώ το μήνα.
Κρατάει μια συνεπή και κάθετη στάση απέναντι στο σύνολο του σάπιου και διεφθαρμένου αριστεροδέξιου πολιτικού συστήματος της χώρας του.
Δεν δίνει συνεντεύξεις στα ιταλικά κανάλια και φτύνει κατάμουτρα τους πληρωμένους κονδυλοφόρους.
Δεν κάνει αρχηγικές εμφανίσεις. Αντιθέτως. Έχει μοιράσει τα κέντρα αποφάσεων του Κινήματός του, οριζόντια και με οργανωτική αυτοτέλεια.
Ξεκαθαρίζει πως η στάση του Κινήματος των 5 Αστέρων, απέναντι στις προτάσεις των παραδοσιακών κομμάτων, θα είναι κατά περίπτωση.
Μιλάει σαφώς πια, για πέρασμα των εξουσιών στο Λαό.
Ο λόγος του είναι καθαρά Πατριωτικός, χωρίς φυσικά να συνδέεται σε καμία περίπτωση με ακροδεξιές λογικές και αγκυλώσεις και πάντα με γνώμονα, τη Λαϊκή Εξουσία.
Ο Μπέπε Γκρίλο, πέρα από τις οξείς εκφράσεις του και την απέχθειά του για το σύστημα, κινείται σε γενικές γραμμές, μέσα στο πλαίσιο των αρχών, της Άμεσης Δημοκρατίας. Ενός παγκόσμιου Κινήματος, που όλα δείχνουν πως, θα αποτελέσει στις εποχές που έρχονται, την πραγματική επανάσταση των Λαών. Μια επανάσταση, η οποία ήδη στέκεται όρθια απέναντι στη Νέα Τάξη, τις αριστεροδέξιες αγκυλώσεις του παρελθόντος, και την χωρίς εξουσιαστικά κόμπλεξ στήριξη της πολιτικής πρότασης που εκφράζει εδώ και χρόνια το Πατριωτικό Μέτωπο με κεντρικό σύνθημα: Δώστε μας της δύναμη να σας παραδώσουμε την εξουσία.
Για να έλθουμε τώρα, στο καραγκιόζ μπερντέ πολιτικό σκηνικό της χώρας μας. Πέρα από το Πατριωτικό Μέτωπο και το Δημοβούλιο Πολιτών, κανένας πολιτικός σχηματισμός, δεν θέτει ζήτημα πλήρους επαναδιατύπωσης/πρότασης, της λειτουργίας των θεσμών αλλά και του συνόλου της Δημοκρατίας μας, πάνω στη βάση της Άμεσης Δημοκρατίας.
Όλα τα κόμματα/κινήματα, από την άκρα αριστερά (ακόμη και από αυτούς που αυτοαποκαλούνται «αντιεξουσιαστές» ή και Μπακουνικοί αριστεροί Πατριώτες), έως την άκρα δεξιά και τους νεοναζί, στηρίζουν τον πολιτικό τους λόγο, στην εξουσιαστική παμπόνηρη διαχειριστική λογική: Ψηφάτε με για να σας σώσουμε.
Ακόμη και τα εξωκοινοβουλευτικά σούργελα/κλώνοι του ΠΑΜ ( ΠΑΠΑΜ, ΠΙΠΑΜ, ΛΕΠΑΜ, και διάφορα «Μέτωπα» της συμφοράς) μανιαδάκικου στυλ, που κατασκευάστηκαν και προκύπτουν καθημερινά, με άνωθεν εντολή και επιμελητεία. Με ναπολεόντιους ηγετίσκους, που παρθενογεννήθηκαν ξαφνικά και από το πουθενά και δεν μπορούν να ξεφύγουν από την βαθειά τους κρυπτοφασιστική επιθυμία, όχι να υπηρετήσουν τον τόπο, αλλά να τον κυβερνήσουν και να τον σώσουν, προφανώς για λογαριασμό των αφεντικών τους.
Φυσικά, ακούμε που και που, από την ΣΥΡΙΖΑία «αριστερά» κυρίως, ψιθυριστές φωνές, περί Άμεσης Δημοκρατίας. Μελετώντας όμως βαθύτερα τις προτάσεις τους, διαπιστώνει κανείς πολύ εύκολα πως πίσω από τα μουρμουρητά, κρύβεται η βαθύτατα εξουσιαστική λογική του ιστορικά καταχρεωμένου μαρξοσταλινικού μοντέλου.
Την ίδια ώρα, οι της ΧΑ που προσπαθούν απεγνωσμένα να ενδυθούν την αρχαιοελληνική πορφύρα, (κρατώντας με δυσκολία το χέρι, να μην υψωθεί πάλι και πάλι σε ναζιστικό χαιρετισμό), δεν έχουν να πουν ούτε μία λέξη, για αυτό το οποίο υποτίθεται πως υπερασπίζονται: Την αρχαία Αθηναϊκή και Σπαρτιατική Δημοκρατία.
Παράλληλα, ενώ ο Λαός της γειτονικής Ιταλίας, προσπαθεί να βρει τον βηματισμό του, μέσα από την έστω πρωτογενή/πρωτόγονη Αμεσοδημοκρατική Πρόταση του Γκρίλο, στη δική μας Πατρίδα, συνεχίζει να ανθίζει η φαιδρά πορτοκαλέα.
Με έναν Λαό, που ακόμη δεν έχει αποδεχθεί πως βρίσκεται υπό κατοχή, και πως θα «δει Θεού πρόσωπο», μόνον όταν πάψει να υπερασπίζεται τα δανεικά των Ευρωπαίων.
Με έναν λαό που σέρνεται σήμερα πίσω από εθνομηδενιστές «σωτήρες» τύπου ρεπουσοτσιπραίων, ή από εθνοκάπηλους, επίσης «σωτήρες», μέχρι χτές τύπου καρατζαφέρμπουμπουκ και σήμερα «ζιγκ χαιλ ραους».
Με έναν Λαό που δεν καταλαβαίνει πως δεν πρέπει να ξευτελίζεται μπαίνοντας στις ουρές της ζητιανιάς, πως δεν πρέπει να πιστεύει σε ανοησίες του τύπου «η αριστερά θα σας σώσει» ή ακόμη χειρότερα με σαχλαμάρες του τύπου: Δυναμώστε μας στη Βουλή για να τους δείρουμε. Και ακόμη με γελοιότητες του τύπου: Ειδοποιείστε μας αν ο λαθρομετανάστης νοικάρης σας δεν πληρώνει το νοίκι. Θα συλλέξουμε τα νοίκια και θα σας βάψουμε το διαμέρισμα. Τα... χρώματα δικά μας.
Με την ολοκλήρωση της διερευνητικής φάσης του σχηματισμού κυβέρνησης της Ιταλίας, το Πατριωτικό Μέτωπο, σε συνεργασία με το Δημοβούλιο Πολιτών, θα έχουμε μια πρώτη επαφή με τον Μπέπε Γκρίλο και το Κίνημα των 5 Αστέρων. Στην πρώτη συνάντηση εξ’ άλλου την οποία είχαμε, με τον εκπρόσωπό του, κ. Τονίνι, οι απαντήσεις τις οποίες πήραμε σε σχέση με τις Αμεσοδημοκρατικές πρωτοβουλίες του Γκρίλο, κρίθηκαν ικανοποιητικές. Θα έχουμε λοιπόν την ευκαιρία και σύντομα μάλιστα, να γνωρίσουμε από κοντά τον «αιρετικό/αντισυστημικό» Ιταλό πολιτικό, για να διαμορφώσουμε μια πιο εμπεριστατωμένη εικόνα, για τις Αμεσοδημοκρατικές αρχές του.
Οι καιροί εξ’ άλλου, ου μενετοί, γαρ εγγύς εί.
Η Άμεση Δημοκρατία, είναι η επανάσταση των Λαών όλου του Κόσμου, για το σήμερα και το αύριο. Και αργά ή γρήγορα, τα πολιτικά συστήματα που εξαπάτησαν, ταλαιπώρησαν και αιματοκύλισαν τους Λαούς, (φασισμοί, ναζισμοί, νεοφιλελευθερισμοί, καπιταλισμοί, κομμουνισμοί, σοσιαλισμοί κλπ κλπ), θα πάνε εκεί που τους αξίζει:
Στον σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας.
Πατριωτικό Μέτωπο
Πολιτικό Κίνημα Άμεσης Δημοκρατίας
Συνδεδεμένο Μέλος της Ευρασιατικής Ένωσης
Πουτάνας γιοί, πολιτικοί
Του Σταύρου Βιτάλη, Προέδρου του Πατριωτικού Μετώπου.
«Πουτάνας γιοί, πολιτικοί». Με την οξύτατη αυτή έκφραση, χαρακτήρισε ο ηγέτης του κινήματος των 5 Αστέρων της Ιταλίας, Μπέπε Γκρίλο, το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων της χώρας του, αριστερούς και δεξιούς. Αρνούμενος παράλληλα να συναινέσει, σε οποιαδήποτε διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης.
Πέρα από τα κροκοδείλια δάκρυα των Ιταλών πολιτικών και τις ανοησίες που ακούσαμε, και από τον εγγονό της Πηνελόπης Δέλτα, «για διαφύλαξη της Ευρώπης, από φαινόμενα σαν τον Γκρίλο», ας επιχειρήσουμε να δούμε, τι συμβαίνει στην Ιταλία με την περίπτωση του «αιρετικού/αντισυστημικού» - όπως τον αποκαλούν - αυτού πολιτικού.
Ο Μπέπε Γκρίλο λοιπόν:
Μείωσε τους μισθούς των Βουλευτών του κατά 50%.
Είναι σαφής στις θέσεις του όπως: Διαγραφή του χρέους, εθνικοποίηση των τραπεζών και κατώτερο εγγυημένο εισόδημα στα 1000 ευρώ το μήνα.
Κρατάει μια συνεπή και κάθετη στάση απέναντι στο σύνολο του σάπιου και διεφθαρμένου αριστεροδέξιου πολιτικού συστήματος της χώρας του.
Δεν δίνει συνεντεύξεις στα ιταλικά κανάλια και φτύνει κατάμουτρα τους πληρωμένους κονδυλοφόρους.
Δεν κάνει αρχηγικές εμφανίσεις. Αντιθέτως. Έχει μοιράσει τα κέντρα αποφάσεων του Κινήματός του, οριζόντια και με οργανωτική αυτοτέλεια.
Ξεκαθαρίζει πως η στάση του Κινήματος των 5 Αστέρων, απέναντι στις προτάσεις των παραδοσιακών κομμάτων, θα είναι κατά περίπτωση.
Μιλάει σαφώς πια, για πέρασμα των εξουσιών στο Λαό.
Ο λόγος του είναι καθαρά Πατριωτικός, χωρίς φυσικά να συνδέεται σε καμία περίπτωση με ακροδεξιές λογικές και αγκυλώσεις και πάντα με γνώμονα, τη Λαϊκή Εξουσία.
Ο Μπέπε Γκρίλο, πέρα από τις οξείς εκφράσεις του και την απέχθειά του για το σύστημα, κινείται σε γενικές γραμμές, μέσα στο πλαίσιο των αρχών, της Άμεσης Δημοκρατίας. Ενός παγκόσμιου Κινήματος, που όλα δείχνουν πως, θα αποτελέσει στις εποχές που έρχονται, την πραγματική επανάσταση των Λαών. Μια επανάσταση, η οποία ήδη στέκεται όρθια απέναντι στη Νέα Τάξη, τις αριστεροδέξιες αγκυλώσεις του παρελθόντος, και την χωρίς εξουσιαστικά κόμπλεξ στήριξη της πολιτικής πρότασης που εκφράζει εδώ και χρόνια το Πατριωτικό Μέτωπο με κεντρικό σύνθημα: Δώστε μας της δύναμη να σας παραδώσουμε την εξουσία.
Για να έλθουμε τώρα, στο καραγκιόζ μπερντέ πολιτικό σκηνικό της χώρας μας. Πέρα από το Πατριωτικό Μέτωπο και το Δημοβούλιο Πολιτών, κανένας πολιτικός σχηματισμός, δεν θέτει ζήτημα πλήρους επαναδιατύπωσης/πρότασης, της λειτουργίας των θεσμών αλλά και του συνόλου της Δημοκρατίας μας, πάνω στη βάση της Άμεσης Δημοκρατίας.
Όλα τα κόμματα/κινήματα, από την άκρα αριστερά (ακόμη και από αυτούς που αυτοαποκαλούνται «αντιεξουσιαστές» ή και Μπακουνικοί αριστεροί Πατριώτες), έως την άκρα δεξιά και τους νεοναζί, στηρίζουν τον πολιτικό τους λόγο, στην εξουσιαστική παμπόνηρη διαχειριστική λογική: Ψηφάτε με για να σας σώσουμε.
Ακόμη και τα εξωκοινοβουλευτικά σούργελα/κλώνοι του ΠΑΜ ( ΠΑΠΑΜ, ΠΙΠΑΜ, ΛΕΠΑΜ, και διάφορα «Μέτωπα» της συμφοράς) μανιαδάκικου στυλ, που κατασκευάστηκαν και προκύπτουν καθημερινά, με άνωθεν εντολή και επιμελητεία. Με ναπολεόντιους ηγετίσκους, που παρθενογεννήθηκαν ξαφνικά και από το πουθενά και δεν μπορούν να ξεφύγουν από την βαθειά τους κρυπτοφασιστική επιθυμία, όχι να υπηρετήσουν τον τόπο, αλλά να τον κυβερνήσουν και να τον σώσουν, προφανώς για λογαριασμό των αφεντικών τους.
Φυσικά, ακούμε που και που, από την ΣΥΡΙΖΑία «αριστερά» κυρίως, ψιθυριστές φωνές, περί Άμεσης Δημοκρατίας. Μελετώντας όμως βαθύτερα τις προτάσεις τους, διαπιστώνει κανείς πολύ εύκολα πως πίσω από τα μουρμουρητά, κρύβεται η βαθύτατα εξουσιαστική λογική του ιστορικά καταχρεωμένου μαρξοσταλινικού μοντέλου.
Την ίδια ώρα, οι της ΧΑ που προσπαθούν απεγνωσμένα να ενδυθούν την αρχαιοελληνική πορφύρα, (κρατώντας με δυσκολία το χέρι, να μην υψωθεί πάλι και πάλι σε ναζιστικό χαιρετισμό), δεν έχουν να πουν ούτε μία λέξη, για αυτό το οποίο υποτίθεται πως υπερασπίζονται: Την αρχαία Αθηναϊκή και Σπαρτιατική Δημοκρατία.
Παράλληλα, ενώ ο Λαός της γειτονικής Ιταλίας, προσπαθεί να βρει τον βηματισμό του, μέσα από την έστω πρωτογενή/πρωτόγονη Αμεσοδημοκρατική Πρόταση του Γκρίλο, στη δική μας Πατρίδα, συνεχίζει να ανθίζει η φαιδρά πορτοκαλέα.
Με έναν Λαό, που ακόμη δεν έχει αποδεχθεί πως βρίσκεται υπό κατοχή, και πως θα «δει Θεού πρόσωπο», μόνον όταν πάψει να υπερασπίζεται τα δανεικά των Ευρωπαίων.
Με έναν λαό που σέρνεται σήμερα πίσω από εθνομηδενιστές «σωτήρες» τύπου ρεπουσοτσιπραίων, ή από εθνοκάπηλους, επίσης «σωτήρες», μέχρι χτές τύπου καρατζαφέρμπουμπουκ και σήμερα «ζιγκ χαιλ ραους».
Με έναν Λαό που δεν καταλαβαίνει πως δεν πρέπει να ξευτελίζεται μπαίνοντας στις ουρές της ζητιανιάς, πως δεν πρέπει να πιστεύει σε ανοησίες του τύπου «η αριστερά θα σας σώσει» ή ακόμη χειρότερα με σαχλαμάρες του τύπου: Δυναμώστε μας στη Βουλή για να τους δείρουμε. Και ακόμη με γελοιότητες του τύπου: Ειδοποιείστε μας αν ο λαθρομετανάστης νοικάρης σας δεν πληρώνει το νοίκι. Θα συλλέξουμε τα νοίκια και θα σας βάψουμε το διαμέρισμα. Τα... χρώματα δικά μας.
Με την ολοκλήρωση της διερευνητικής φάσης του σχηματισμού κυβέρνησης της Ιταλίας, το Πατριωτικό Μέτωπο, σε συνεργασία με το Δημοβούλιο Πολιτών, θα έχουμε μια πρώτη επαφή με τον Μπέπε Γκρίλο και το Κίνημα των 5 Αστέρων. Στην πρώτη συνάντηση εξ’ άλλου την οποία είχαμε, με τον εκπρόσωπό του, κ. Τονίνι, οι απαντήσεις τις οποίες πήραμε σε σχέση με τις Αμεσοδημοκρατικές πρωτοβουλίες του Γκρίλο, κρίθηκαν ικανοποιητικές. Θα έχουμε λοιπόν την ευκαιρία και σύντομα μάλιστα, να γνωρίσουμε από κοντά τον «αιρετικό/αντισυστημικό» Ιταλό πολιτικό, για να διαμορφώσουμε μια πιο εμπεριστατωμένη εικόνα, για τις Αμεσοδημοκρατικές αρχές του.
Οι καιροί εξ’ άλλου, ου μενετοί, γαρ εγγύς εί.
Η Άμεση Δημοκρατία, είναι η επανάσταση των Λαών όλου του Κόσμου, για το σήμερα και το αύριο. Και αργά ή γρήγορα, τα πολιτικά συστήματα που εξαπάτησαν, ταλαιπώρησαν και αιματοκύλισαν τους Λαούς, (φασισμοί, ναζισμοί, νεοφιλελευθερισμοί, καπιταλισμοί, κομμουνισμοί, σοσιαλισμοί κλπ κλπ), θα πάνε εκεί που τους αξίζει:
Στον σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας.
Πατριωτικό Μέτωπο
Πολιτικό Κίνημα Άμεσης Δημοκρατίας
Συνδεδεμένο Μέλος της Ευρασιατικής Ένωσης
Struggles in italy
Ο Γκρίλο και το κίνημα των 5 αστεριών.
Ο Γκρίλο είναι ένας κωμικός απ το 1977 και σαν πολλούς κωμικούς στην Ιταλία συνήθιζε να εμφανίζεται στην τηλεόραση κριτικάροντας πολιτικούς και την οικονομική «ιθύνουσα τάξη». Τα ξένα μέσα συχνά μνημονεύουν ότι αυτός είπε ένα ανέκδοτο το 1987 ότι οι σοσιαλιστές είναι κλέφτες που τον κατέστησε απαγορευμένο απ την επικρατούσα τηλεόραση. Το 2002 άρχισε περιοδείες στην Ιταλία σαν κωμικός, μιλώντας για την ανανεώσιμη ενέργεια, τη γενική άδεια χρήσης, τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς και άλλα θέματα που δεν καλύπτονταν απ τα επικρατούντα μίντια. Ήταν επίσης εκείνη την εποχή που άρχισε να κριτικάρει την Parmalat, μια πολύ μεγάλη εταιρεία γάλακτος, για τις κακές της επενδύσεις και την υπερτιμολόγηση. 2 χρόνια αργότερα η εταιρεία χρεοκόπησε. Αυτό και κάποια άλλα γεγονότα που αυτός εξέταζε τον έκαναν πολύ δημοφιλή. Αναδείχθηκε στο εξώφυλλο του περιοδικού ΤΙΜΕ το 2005, για παράδειγμα, σαν αποτέλεσμα των ομιλιών του κατά της πολιτικής διαφθοράς. Μια σύντομη βιογραφία και κριτική του πολιτικού ακτιβισμού του μπορεί να βρεθεί στη Wikipedia.
Καταγωγή.
Υπάρχουν ντοκουμέντα που βοηθούν να γνωρίσουμε τον Γκρίλο σαν κωμικό (youtube, NewYorkTimes2007, AlJazeera2008, Euronews2012.
Το κίνημα των 5 αστεριών ή M5S είναι μια λαϊκής βάσης πολιτική κίνηση που ιδρύθηκε απ τον Μπέπε Γκρίλο το 2009. Η έμπνευση για την κίνηση προήλθε απ την επιτυχία της αποκαλούμενης V-DAY (όπου το V σημαίνει «vaffanculo», γαμήσου), ένα μεγάλο φεστιβάλ οργανωμένο απ τον Γκρίλο το 2007. ένα τεράστιο πλήθος συγκεντρώθηκε στην πλατεία Maggiore, στην Μπολόνια, και φώναξε ένα ηχηρό «γαμήσου» στους πολιτικούς, τους αποκαλούμενους «κάστα» των προνομιούχων κυβερνητών και διαχειριστών. Στήθηκαν επίσης οθόνες σε πλατείες σε πολλά άλλα μέρη της Ιταλίας για παρακολούθηση της εκδήλωσης. Η εκδήλωση είχε τρεις κύριους στόχους: ν αγωνιστεί για μια απαγόρευση των πολιτικών με ποινικό μητρώο απ το να υπηρετούν στο κοινοβούλιο, ν απαγορευτεί στους κοινοβουλευτικούς απ το να υπηρετούν περισσότερο από 2 θητείες και την επιστροφή σ ένα εκλογικό σύστημα που θα επιτρέπει στους πολίτες να επιλέγουν τους εκπροσώπους τους (μάλλον παρά να υπάρχει το κλειστό σύστημα των καταλόγων που εισήχθη το 2005). Μια δεύτερη v-day διοργανώθηκε στις 25 Απριλίου 2008, επίσης εστιάζοντας σε 3 σημεία: ελευθερία της πληροφόρησης, ένα δημοψήφισμα για το σταμάτημα των επιχορηγήσεων στις εφημερίδες και την γενική αντίληψη ότι ο ιταλικός τύπος δεν είναι ελεύθερος αλλά ελέγχεται.
Μετά την 1η v-day ο Γκρίλο άρχισε να υποδεικνύει στους υποστηρικτές του να γίνουν πολιτικοί, δημιουργώντας «καταλόγους πολιτών» (μια ομάδα με μη επίσημη σύνδεση μ ένα εθνικό πολιτικό κόμμα και η οποία θα συστρατευτεί για τοπικά θέματα). Μέχρι το 2005 ένας ανεπίσημος σύνδεσμος που αποκαλούνταν «φίλοι του Μπέπε Γκρίλο» έφερε μαζί ομάδες πολιτών μέσω του MeetUp.com, μια ονλάϊν κοινωνική πύλη δικτύωσης που διευκολύνει τις συναντήσεις ομάδων οφλάϊν. Ο Γκρίλο, κάποτε ισχυρά κριτικός προς το διαδίκτυο, ξαφνικά άνοιξε ένα μπλόγκ. Είπε ότι οι λόγοι ήταν για ν αποκτήσει ευρύτερο πεδίο ορατότητας και να έχει την ελευθερία να παρακάμψει τα ιταλικά καθεστωτικά μίντια (που στην πράξη δεν ανέφεραν τίποτε για το κίνημά του μέχρι το 2008). Βοηθήθηκε απ την Casaleggio Associati, μια εταιρεία PR. Το μπλόγκ έχει γίνει το πιο διαβασμένο στην Ιταλία και είναι το μόνο ιταλικό μπλογκ στη λίστα των 100 πιο δημοφιλών μπλογκ στον κόσμο.
Η επίσημη δημιουργία του κινήματος ανακοινώθηκε απ τον Γκρίλο στο μπλογκ. Αυτός επίσης έθεσε τις απαιτήσεις γι αυτούς που θα εκλεγούν με τις λίστες του κινήματος: να μην ανήκουν σε κάποιο κόμμα ή πολιτικό σύνδεσμο, να μην έχουν κάποια ποινική καταδίκη, να υποσχεθούν ότι δεν θα υπηρετήσουν περισσότερο από 1 θητεία στο αξίωμα, να μείνουν εγκατεστημένοι στην περιφέρεια όπου αυτοί υπέβαλλαν υποψηφιότητα για τις εκλογές.
Επιπρόσθετα, μόνο ο Γκρίλο μπορεί να εγκρίνει ή ν ανακαλέσει την έγκριση από κάποιον που επιθυμεί να είναι σ έναν κατάλογο πολιτών. Αυτός επίσης έκανε σχόλια ότι μόνο Ιταλοί μπορούσαν να εκλεγούν στις λίστες πολιτών του κινήματος.
Ο Γκρίλο συνέχισε να υπογραμμίζει την πίστη του στη σημασία των καταλόγων πολιτών σαν το θεμέλιο ενός καλού και θετικού τρόπου πολιτικής.
Πολλοί κατάλογοι πολιτών με το εμπορικό σήμα του κινήματος των 5 αστεριών πήραν μέρος σε τοπικές εκλογές κατά τη διάρκεια των ιταλικών διοικητικών εκλογών το Μάη του 2012, όπου πέτυχαν καλά αποτελέσματα (από 3% μέχρι 12%) και κέρδισαν τις δημαρχιακές εκλογές στην Parma, στη Mira, στην Comacchio και στην Sarego και εξέλεξαν 181 συμβούλους σ όλη την Ιταλία. Στις περιφερειακές εκλογές του 2012 στη Σικελία το κόμμα πήρε 15% των ψήφων, ενώ οι υποψήφιοι πήραν 18% (στην Ιταλία μπορεί κάποιος να ψηφίσει για έναν υποψήφιο σε μια λίστα ενώ επίσης μπορεί να ψηφίσει τον υποψήφιο μιας άλλης). Περισσότερα εκλογικά αποτελέσματα μπορούν να βρεθούν στη Wikipedia.
Ο Γκρίλο αναγνωρίζει ο ίδιος ότι η ονλάϊν καμπάνια δεν είναι αρκετή και συνέχισε τις δημόσιες συναντήσεις μέχρι την πρώτη v-day. Το στυλ και τα θέματα είναι πάντα τα ίδια: μεγάλοι λόγοι, τεράστιο πλήθος, μεγάλη κάλυψη από μίντια, ανέκδοτα, πρόκληση καταγγελιών, υπερβολή και παραμόρφωση των ονομάτων των εχθρών του (όπως «Psiconano, κοντοπίθαρος για τον Μπερλουσκόνι και Rigor Montis (νεκρικός Μόντι) για τον Μόντι).
Το πρόγραμμα.
Το «5 αστέρια» αντιστοιχεί στα 5 κοινά αγαθά: καθαρή ενέργεια, ελεύθερη συνδεσιμότητα, δημόσια διαχείριση του νερού, καθαρή συλλογή αποβλήτων και κοινωνική πρόνοια. Στην αρχή, το κίνημα συχνά ενδιαφέρονταν για ιδιαίτερα τοπικά θέματα, λόγω της τοπικής φύσης του (οι συναντήσεις γίνονταν τοπικά): εναντίον του αποτεφρωτήρα στην Πάρμα, για παράδειγμα ή εναντίον του TAV στην Πιεμόντ. Καθώς αυξάνονταν οι υποστηρικτές, έγιναν απαιτητά μια εθνική προοπτική και ένα πρόγραμμα.
Τον Οκτώβρη του 2009, ένα «ανεπίσημο» τετρασέλιδο γραμμένο από τον Μπέπε Γκρίλο και τον Casaleggio εμφανίστηκε στο beppegrillo.it. σ αυτό, το κίνημα αποκαλούνταν «μη-σύλλογος», διατυπώνονταν οι 4 απαιτήσεις και το όνομα του κινήματος των 5 αστεριών συνδέονταν με μια εμπορική φίρμα καταχωρημένη στο όνομα του Μπέπε Γκρίλο, του μόνου ιδιοκτήτη των δικαιωμάτων της χρήσης του.
Το μόνο άλλο δημόσια διαθέσιμο ντοκουμέντο είναι ένα πρόγραμμα 15 σημείων, δημοσιευμένο απ τον Γκρίλο τον Απρίλη του 2012, που σκιαγραφεί 15 σκοπούς του κινήματος: την κατάργηση των επαρχιών, την κατάργηση των εκλογικών εξόδων, την ενοποίηση των κωμοπόλεων με λιγότερους από 5.000 κατοίκους, την κατάργηση του νόμου Alfano, τη διδασκαλία του ιταλικού συντάγματος, τη μείωση σε 2 θητείες για τους πολιτικούς, την απαλειφή όλων των προνομίων ενός μέλους του κοοινοβουλίου, απαγόρευση εξάσκησης άλλου επαγγέλματος κατά τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής θητείας, ένας μέσος μισθός για τα μέλη του κοινοβουλίου, απαγόρευση του να κατέχει κάποιος περισσότερα από 2 αξιώματα, απαγόρευση να είναι κάποιος υποψήφιος σε εκλογές όταν έχει ποινικό μητρώο, άμεση συμμετοχή μέσω του διαδικτύου σε όλες τις πολιτικές συναντήσεις, κατάργηση κρατικών φορέων, εισαγωγή του νόμου της ταξικής δράσης, τα δημοψηφίσματα να είναι και ακυρωτικά και προ-θετικά χωρίς απαρτία, την υποχρέωση της ψηφοφορίας για νόμους που προτείνονται απ τους πολίτες, οι νόμοι να εγκρίνονται μόνο όταν το κράτος μπορεί να τους αντέξει, οι νόμοι να γίνονται δημόσια διαθέσιμοι ονλάϊν 3 μήνες πριν την τελική τους έγκριση.
Περισσότερα σημεία στα 2 επίσημα ντοκουμέντα, στις δηλώσεις του Γκρίλο (που είναι γενικά ο εκπρόσωπος της θέσης του κινήματος) και στο μπλόγκ του που αφορά πολιτικές του εσωτερικού της χώρας. Το Εκόνομιστ σημείωσε ότι «το πρόγραμμα του M5S, που τονίζει την περιβαλλοντική δέσμευση και τον πολιτικό μετασχηματισμόέχει λίγα ή τίποτε να πει για ολόκληρες περιοχές της πολιτικής». Καμιά αναφορά δεν έγινε στη μεταναστευτική πολιτική, στην εξωτερική πολιτική, στην ευρωπαϊκή πολιτική. Υπάρχει ένας αέρας ανολοκλήρωτου σ αυτές τις δημόσιες ανακοινώσεις.
Δυσπιστία στην πολιτική.
Όπως μπορούμε να δουμε στο πρόγραμμα των 15 σημείων, η ουσιώδης υπόθεση του κινήματος είναι ότι όλοι οι πολιτικοί είναι αναξιόπιστοι.
Οι ιταλοί έχουν καταντήσει να χρησιμοποιούν τα πολιτικά σκάνδαλα στο υψηλότερο επίπεδο απ τη δεκαετία του 70: απ το σκάνδαλο δωροδοκίας Lockheed, την P2 και την Tangentopoli, μέχρι τα πιο πρόσφατα σκάνδαλα Μπερλουσκόνι για δωροδοκία, προαγωγή και νομοθετική ασυλία. Ακόμη και στο τοπικό πλαίσιο, εκλογικά σκάνδαλα και διαφθορά είναι συνηθισμένα. Και αυτά συμβαίνουν πριν ν αναφερθούν οι δεσμοί της μαφίας, υποθετικοί ή αποδειγμένοι.
Ένα σημείο που συχνά τονίζεται απ τον Γκρίλο είναι ο αριθμός των μελών του κοινοβουλίου που έχουν ποινικό μητρώο. Η La Repubblica, η εθνική εφημερίδα, αναφέρει ότι 26 εκπρόσωποι έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα και περίπου 100 είναι υπό διερεύνηση για σοβαρά εγκλήματα όπως κλοπή και διαφθορά. Στο μπλογκ του Μπέπε Γκρίλο χαρακτηρίζονται «στόχοι». Οι υποστηρικτές του Γκρίλο τονίζουν όχι μόνο τις εγκληματικές καταχωρήσεις των ατόμων, αλλά επίσης την αποκαλούμενη παραγωγικότητά τους και την τεχνική ειδημοσύνη τους. αυτοί ισχυρίζονται ότι η πολιτική που γίνεται απ τους πολίτες μπορεί να είναι ουδέτερη, ότι δεν υπάρχει ανάγκη για τις οργανωτικές και κομματικές δομές ενός κόμματος, ενός συνδικάτου ή άλλης ομαδοποίησης. Αυτή η υπόθεση συχνά συνοψίζεται με τη φράση «η αριστερά και η δεξιά είναι ίδιες». Το βιβλίο «Η κάστα» εξηγεί το πραγματικό κόστος της ιταλικής πολιτικής τάξης και παρέχει στους υποστηρικτές του κινήματος ένα νέο και συχνά επαναλαμβανόμενο όνομα για ν αποκαλούν τους πολιτικούς.
Δυσπιστία στα μίντια.
Ένας άλλος τρόπος για να εκφραστεί η δυσπιστία στο υπάρχον πολιτικό κατεστημένο είναι να επισημανθούν σχέσεις μεταξύ των πολιτικών και των μίντια.
Η ιταλική τηλεόραση ήταν πάντα πάρα πολύ επηρεασμένη απ τα πολιτικά κόμματα, μια επιρροή που ήταν ακόμη θεσμοθετημένη μ έναν νόμο το 1975: η δημόσια τηλεόραση είναι κυριολεκτικά χωρισμένη σε πολιτικά «οικόπεδα», σύμφωνα με τα αποτελέσματα των εκλογών.
Ο προηγούμενος πρωθυπουργός Μπερλουσκόνι, έχει στην κατοχή του 3 εθνικά κανάλια τηλεόρασης, μια εφημερίδα και έναν μεγάλο εκδοτικό οίκο (Mondadori). Όταν αυτός ήταν στο θώκο του πρωθυπουργού, μπορούσε επίσης να διορίζει τους επικεφαλής των 3 κρατικών καναλιών.
Σύμφωνα με τον Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου, η Ιταλία έρχεται 61η στις 179 χώρες. Ο περισσότερος πληθυσμός στην ιταλία ακούει τα νέα και πληροφορείται παρακολουθώντας τηλεόραση και διαβάζοντας τον τύπο και αυτά είναι συνδεδεμένα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο με την πολιτική ή οικονομική ιθύνουσα τάξη.
Κριτικισμός.
Ο ηγέτης.
Μια αναφορά απ το Demos σκιαγραφεί παράλληλες γραμμές μεταξύ του M5S κι ενός προνομιακού δικαιώματος πώλησης υπηρεσιών:
«Υπάρχει μια ισχυρή σχέση μεταξύ της κίνησης και του ιδρυτή της. Για παράδειγμα, το άρθρο 3 δηλώνει ότι ο Γκρίλο είναι ο μόνος κάτοχος του δικαιώματος της χρήσης του ονόματος «κίνημα 5 αστεριών», ενώ το άρθρο 1 λέει ότι «η έδρα του κινήματος των 5 αστεριών είναι στο διαδίκτυο η διεύθυνση beppegrillo.it και ότι «επαφές με την κίνηση μπορούν να γίνουν μόνο μέσω της διεύθυνσης ιμέϊλ MoVimento5stelle@beppegrillo.it. Μ αυτή την έννοια, το κίνημα φαίνεται να έχει μερικές ομοιότητες με μια φίρμα η ετικέτα «κίνημα 5 αστεριών» παραμένει ιδιοκτησία του Γκρίλο μόνο και μόνο αυτός αποφασίζει σε μια κατά περίπτωση βάση- που μπορεί να τη χρησιμοποιεί για πολιτικούς (ή για άλλους) λόγους αυτό ξανατονίζεται στο άρθρο 7 που λέει ότι το κίνημα μαζεύει υποψηφιότητες και αποφασίζει «ποιος θα εξουσιοδοτηθεί να χρησιμοποιεί το όνομα και τη φίρμα «κίνημα 5 αστεριών» όταν συμμετέχει σε οποιεσδήποτε εκλογές».
Ο Γκρίλο έχει κεφαλαιοποιήσει τη φήμη του να τραβά την προσοχή σε πολιτικά θέματα, όπως κάνουν μερικοί κωμικοί. Αυτός «απαγορεύτηκε» απ την εμφάνιση στην τηλεόραση όπως ένας αριθμός άλλων ιταλών κωμικών και δημοσιογράφων. Μερικοί αισθάνονται ότι ήταν ένας προσωπικός αγώνας (όπως του Εnzo Biagi), άλλοι άρχισαν μια καμπάνια για δημοσιογραφική ελευθερία (όπως ο Santoro, που ίδρυσε ένα νέο δίκτυο-ελεύθερο πολιτικό πρόγραμμα αποκαλούμενο «Servizio publico). Ο Γκρίλο είναι ένας από ένα μικρό αριθμό που έγιναν ικανοί να χρησιμοποιούν τη φήμη τους σαν ένα εφαλτήριο για πραγματική πολιτική ισχύ.
Ένας άντρας του ίδιου είδους όπως ο Γκρίλο, ο κωμικός και δημοσιογράφος Guglielmo Giannini, ίδρυσε ένα πολιτικό κόμμα στο τέλος της δεκαετίας του 40. αν και σύντομης διάρκειας, αυτό το κόμμα είχε μεγάλη επιτυχία στις πρώτες πολιτικές εκλογές στην ιταλία μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Το κόμμα του Giannini, ακριβώς όπως του Γκρίλο, ήταν ευρέως «qualunquistic (με μια μη δεσμευτική στάση, κυνική πολιτική αδιαφορία, έλλειψη κοινωνικής ευθύνης και αντιπολιτικό λαϊκισμό). Αυτήξ η στάση ρίζωσε καλά στη μεσαία τάξη της ιταλίας (που έκανε μια σχετικά πρόσφατη εμφάνιση στην ιταλική ιστορία).
Όπως ο Giannini, ο Γκρίλο έχει μετατρέψει τη φήμη του σαν κωμικός σε πολιτική, αλλά συνεχίζει να παρουσιάζει τον εαυτό του σαν κωμικό. Συνεχώς δηλώνει ότι η κίνηση λειτουργεί απ τους συμμετέχοντες και ότι αυτός ο ίδιος δεν έχει ηγετικό ρόλο, ούτε είναι υποψήφιος. Δεν παρουσιάζει τον εαυτό του σαν ηγέτη, αλλά συμπεριφέρεται σαν τέτοιος. Παρακάτω δίνουμε 2 παραδείγματα που απεικονίζουν αυτό, αλλά υπάρχουν κι άλλα που φαίνεται να υπάρχει μια «μεθόδευση ενεργειών». Όταν ο Γκρίλο μιλάει, είναι μόνος του στη σκηνή, και ποστάρει μόνος του στο μπλόγκ: ο χώρος για τους άλλους συμμετέχοντες για να είναι ενεργοί μ έναν δημοκρατικό τρόπο είναι πολύ στενός.
Το μεταναστευτικό θέμα.
Τον Οκτώβρη του 2007 ένα ποστ εμφανίστηκε στο μπλογκ του Γκρίλο που αποκαλούνταν «βεβηλωμένα σύνορα». Έλεγε ότι μια χώρα δεν μπορεί να ρίξει στους ώμους των ανθρώπων της τα προβλήματα που προκλήθηκαν από δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων Ρομά απ τη Ρουμανία που φθάνουν στην Ιταλία» και περιέγραφε το πρόβλημα σαν ένα «ηφαίστειο, μια χρονοβόμβα». Σας παροτρύνουμε να διαβάσετε αυτό το ποστ σε μετάφραση. Τα αγγλικά σχόλια γι αυτό το πόστ είναι όλα πολύ κριτικά, αλλά όχι όσο όλα τα 6000 ή τα ιταλικά. Το επιχείρημα του Γκρίλο είναι πολύ απλό: σαν ανθρώπινες υπάρξεις, το καθήκον μας είναι ν απορρίψουμε τους μετανάστες, αλλιώς οι περισσότεροι άνθρωποι θα τους μεταχειριστούν σαν σκλάβους, αυξάνοντας έτσι την ανεργία και δημιουργώντας έτσι κοινωνική διαμάχη. Τα σύνορα επομένως πρέπει να ελεγχθούν.
Το Νοέμβρη του 2011 ο Γκρίλο έγραψε ένα ποστ ισχυριζόμενος ότι «η ιθαγένεια για τους μετανάστες» δεν είναι προτεραιότητα και στην πραγματικότητα είναι ένας «μαζικός αντιπερισπασμός» για να κινήσει την πολιτική αντιπαράθεση μακριά απ τα πραγματικά προβλήματα. Ήταν επικριτικός και του ζητήθηκε ν απαντήσει σ αυτές τις κριτικές, αλλά αρνήθηκε. Δεν απάντησε ακόμη στα κριτικά σχόλια που άφησαν οι οπαδοί του στο μπλογκ.
Όπως δείχθηκε αργότερα, η κίνηση είναι ανοιχτή μόνο στους ιταλούς πολίτες.
Η απαγόρευση του σόου στην τηλεόραση.
Ο Γκρίλο αποφάσισε ότι στους εκπροσώπους του κινήματος των 5 αστεριών πρέπει ν απαγορευτεί να εμφανίζονται σε συζητήσεις στην τηλεόραση, καθώς τα μίντια θα διέστρεφαν ό,τι έλεγαν και θα παραπληροφορούσαν τους θεατές. Η απαγόρευση δεν συζητήθηκε εκ των προτέρων στα meetups και παρουσιάστηκε σαν μια «υπόδειξη», αλλά οι υποστηρικτές ομόφωνα συμφώνησαν στη βάση της δυσπιστίας τους προς τη βιομηχανία των μίντια.
Η Federica Salsi ήταν η μόνη εκπρόσωπος που εμφανίστηκε σ ένα πολιτικό σόου (στο πιο αριστερό κανάλι της κρατικής τηλεόρασης). Πήρε μέρος σε μια πολιτική συζήτηση με άλλους πολιτικούς ευέλπιδες και αναγνώρισε ότι «το πρόβλημα της δημοκρατίας μέσα στο κίνημα των 5 αστεριών υπάρχει». Ο Γκρίλο την κριτικάρισε αυστηρά στο μπλογκ του (αν και δεν την κατονόμασε) και άξεστα αποκάλεσε την εμφάνισή της στην πολιτική συζήτηση «το σημείο G της». Η Salsi δέχθηκε ακόμη και απειλές. Τελικά παραιτήθηκε απ την κίνηση.
Ο Giovanni Favia επίσης παραιτήθηκε αφού έδωσε μια οφδηρέκορντ συνέντευξη σ ένα τηλεοπτικό τοκσόου, περιγράφοντας την επιρροή του Καζαλέτζιο πάνω στην εσωτερική δημοκρατία της κίνησης.
Ο Γκρίλο απαγόρευσε και στους δύο να χρησιμοποιούν το σύμβολο M5S.
Τις τελευταίες μέρες πριν τις εκλογές του 2013 ο Γκρίλο επιβεβαίωσε ότι θα έδινε μια τηλεοπτική συνέντευξη, αλλά τελικά αυτός αρνήθηκε. Αλλά είναι αυτός ένας ηγέτης; Διφορούμενο.
Ο Γκρίλο συμπεριφέρεται με διάφορους τρόπους σαν ηγέτης, αλλά στη σκηνή αυτός συμπεριφέρεται σαν κωμικός. Η δράση του εμπλέκει βρισιές, βλαστήμιες και διατύπωση ευρέως διαμοιραζόμενων απόψεων «κοινής λογικής» όπως «πολιτικοί πάτε σπίτι σας!», «η διαφθορά πρέπει να τελειώσει» και «η μαφία είναι σκατά!».
Οποιεσδήποτε έννοιες βαθύτερης φύσης, εκφρασμένες στο μπλογκ ή σε δημόσιες εμφανίσεις, συχνά διακόπτονται από ανέκδοτα και γέλια. Δεν μπορεί κανείς να διακρίνει μεταξύ ενός ανέκδοτου και μιας καθαρής πολιτικής στάσης, δεν ξέρει κανείς εάν πρέπει να επιδοκιμάσει την άποψη ή απλώς να γελάσει. Ο,τιδήποτε μετατρέπεται σε μια γενική δήλωση ή μια προσωπική ερμηνεία. Γενικά, το κίνημα των 5 αστεριών δεν έχει θεμελιώδεις αρχές και έτσι δεν έχει καθαρή στάση σε κρίσιμα θέματα. Αυτή η στάση αφήνει την λήψη κάθε απόφασης στο πρόσωπο που είναι σ έναν θεσμικό ρόλο (τον εκλεγμένο δήμαρχο, για παράδειγμα) ή απλώς αναθέτει αυτό στον ηγέτη της στιγμής.
Αμφισημία πρέπει επίσης να ειδωθεί στις πηγές έμπνευσης και συμβουλών του Γκρίλο. Ο γκουρού πληροφόρησης του Γκρίλο, ο Τζιανρομπέρτο Καζαλέτζιο, φαίνεται συχνά σαν η πραγματική πηγή έμπνευσης του κινήματος. Οι ιδέες του για τη δημοκρατία, εκφρασμένες σε 2 βίντεο που καλούνται «Προμηθέας» και «Γαία» κείνται πέρα απ την ορθοδοξία: κατά τη γνώμη του, ο άνθρωπος ελπίζει να επιβιώσει από ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα που θα μειώσει δραστικά τον πληθυσμό στη γη. Και στο ίντερνετ που εμφανίζεται σαν η ενσάρκωση της ίδιας της ελευθερίας. Τέτοιες μη κριτικές ιδέες για το ίντερνετ υποστηρίζονται απ την πλειοψηφία των μελών του κινήματος. Συνιστούμε έντονα να δείτε τα βίντεο για να σχηματίσετε μια προσωπική γνώμη.
Ο ρόλος του Καζαλέτζιο μέσα στο κίνημα επέσυρε κάποια κριτική από τους ακτιβιστές του (περιλαμβανομένης της Favia) μετά τις τελευταίες διαχειριστικές εκλογές. Μερικοί υποψήφιοι του κινήματος εκλεγμένοι σε τοπικές διοικήσεις παραπονέθηκαν ότι δημιουργήθηκε μια ανεπίσημη «κεντρική επιτροπή» χωρίς καμιά δημοκρατική διαδικασία: κάποιοι άνθρωποι απλώς επιλέχθηκαν απ τον Καζαλέτζιο και ακόμη και ο Γκρίλο φάνηκε να μην έχει κανένα λόγο για το θέμα.
Ένας απ τους «οικονομικούς συμβούλους» του Γκρίλο είναι ο οικονομικός επιχειρηματίας Eugenio Benettazzo, του οποίου αμφιλεγόμενα άρθρα συχνά δημοσιεύονται στη σελίδα του Γκρίλο. Ο Benettazzo εμφανίζεται μερικές φορές σε συναντήσεις οργανωμένες απ το νεοφασιστικό κόμμα Forza Nuova. Αυτός έγραψε ένα αμφιλεγόμενο άρθρο στο οποίο ισχυρίστηκε ότι η οικονομική κρίση συνέβη στις ΗΠΑ λόγω του «φυλετικού εκτραχηλισμού».
Οι υποστηρικτές.
Το Κίνημα των 5 αστεριών κριτικαρίστηκε λόγω της αντιπολιτικής προσέγγισής του, αλλά μέσα σε λίγα χρόνια αυτό κέρδισε πολλούς ακτιβιστές, υποστηρικτές και συμπαθούντες. Άνθρωποι που συνήθως δεν παίρνουν μέρος σε πολιτικές δραστηριότητες είχαν την πρώτη τους εμπειρία ακτιβισμού στις συναντήσεις του Γκρίλο. Πολλοί απ τους υποστηρικτές του είναι απογοητευμένοι αριστεροί, κουρασμένοι των παραδοσιακών κομμάτων, που μοιράζονται προοδευτικές απόψεις, αλλά άλλοι εμφανίζονται να είναι περισσότερο συντηρητικοί, μερικές φορές με ξενοφοβία και κρυπτοφασιστικές ιδέες. Ο κωμικός δεν έχει άποψη για την ποικιλία των τάσεων μεταξύ των υποστηρικτών του, διατείνοντας ότι «η δημοκρατία» συνεπάγεται την έκφραση κάθε είδους άποψης. Καμπάνιες και έφοδοι που άρχισαν απ τον Γκρίλο συχνά επιδοκιμάζονται απ τους υποστηρικτές του. Πράγματι, μερικές απ αυτές τις καμπάνιες είναι προυπάρχουσες συζητήσεις που άρχισαν από ανθρώπους που μετά έγιναν υποστηρικτές του Γκρίλο.
Συνιστούμε τη μελέτη Demos, καθώς αυτή δίνει μια καλή άποψη των υποστηρικτών του Γκρίλο και είναι η μόνη που είναι διαθέσιμη στ Αγγλικά.
Το μέσο.
Η έκθεση Demos σημειώνει πως «Ο Μπέπε Γκρίλο είναι ένας απ τους πρώτους πολιτικούς που έχουν εναγκαλιστεί αυτή τη μετασχηματιστική αλλαγή, και που χρησιμοποιεί κοινωνικά μέσα σαν το πρωταρχικό μέσο επικοινωνίας, στρατολόγησης και οργάνωσης. Ο Γκρίλο έχει έναν τεράστιο στρατό οπαδών στα κοινωνικά μέσα: σχεδόν 1 εκατομμύριο άνθρωποι έχουν συνδεθεί στη σελίδα του στο facebook. Ο Γκρίλο twits τακτικά.
Στις 20 Φλεβάρη 2013, είχε περισσότερους από 900.000 ακόλουθους στο Twitter. Αυτό είναι αξιοσημείωτο στην Ιταλία, όπου τα πολιτικά κόμματα έχουν κάνει πολλή φτωχή χρήση του ίντερνετ και των κοινωνικών μέσων, αλλά ωστόσο το facebook έχει περισσότερους από 20 εκατομμύρια χρήστες. Το μπλογκ του Γκρίλο είναι ένα απ τα περισσότερο ακολουθούμενα στον κόσμο (9ο στον κόσμο το 2008, σύμφωνα με τη Guardian). Ο Γκρίλο μπόρεσε να μετασχηματίσει αυτή την ονλάϊν ακολούθηση και υποστήριξη σε πολιτική επιρροή στον πραγματικό κόσμο. Το επιτυχημένο του μπλογκ είναι η μόνη πραγματική «δεξαμενή σκέψης» του κινήματος, φέρνοντας μαζί τις καυχησιές του κωμικού εναντίον των πολιτικών, καταγγελίες επιχειρηματικών οικονομικών αδικιών και «επαναστατικές» ιδέες για μια πράσινη οικονομία και μια καλύτερη κοινωνία. Ο κωμικός φαίνεται να είναι ο μόνος που δικαιούται να ποστάρει ή ν αποφασίσει ποιος μπορεί να ποστάρει στο μπλογκ. Δεν υπάρχει μετριοπάθεια στα σχόλια. Κάθε σχόλιο εκφράζει μια άποψη, οι σχολιαστές σπάνια απαντούν ο ένας στον άλλον και αυτό ποτέ δεν οδηγεί σε μια ευρύτερη επικοδομητική συζήτηση. Το δημοκρατικό δυναμικό του μπλογκ σαν ένα οργανο δημιουργίας, δεν συνειδητοποιήθηκε.
Ακόμη και Οι Αγώνες στην Ιταλία, σαν ένα συλλογικό μπλογκ, έχουν ελέγχους και ισορροπίες: ο έλεγχος γεγονότων και η εσωτερική συζήτηση παίζουν ένα μεγάλο ρόλο στη διαδικασία. Τιποτα τέτοιο δεν συμβαίνει στο μπλογκ του Γκρίλο. Φαίνεται ότι υπάρχουν λίγες εσωτερικές συζητήσεις και καθόλου εξωτερικές. Ο πολιτικός καταναλωτής ή ο ακτιβιστής του κλικ απέχουν πολύ απ τον πραγματικό πολιτικό ακτιβισμό, αλλά το μπλογκ του Γκρίλο βρίσκεται ακόμη πιο μακριά, προς τη θέση του παθητικού θεατή της τηλεόρασης. Ο Γκρίλο μοιάζει περισσότερο σαν ένας παρουσιαστής παρά σαν μπλόγκερ και αυτό ενισχύει την δυνατή του εικόνα.
Και ο Γκρίλο και οι υποστηρικτές του έχουν μια ισχυρή πίστη στο ίντερνετ σαν υλική δημοκρατία και στην πληροφορία σαν ένα μέσο ελευθερίας αφ εαυτού. Ούτε ο ηγέτης, ούτε οι υποστηρικτές έχουν μια κριτική άποψη της ιδιοκτησίας, της ανοιχτότητας και της πιθανότητας που σχηματίζουν τα μέσα. Υποτίθεται ότι κάθε καλός πολίτης και ακτιβιστής του M5S έχει έναν λογαριασμό στο facebook και μια σύνδεση στο ίντερνετ. Αυτό είναι τελείως ψευδές για περίπου τον μισό πληθυσμό της ιταλίας.
Υπάρχει μια πλήρης απουσία της ιστορικής προοπτικής: τα επίσημα έγγραφα είναι σπάνια, δεν υπάρχει ενδιαφέρον για την παλαίωση του web και όλες οι δημόσιες συζητήσεις και τα ποστ αποθηκεύονται στους διακομιστές των meetups. Δεν υπάρχει ακόμη σοβαρή συζήτηση για τον ψηφιακό αλφαβητισμό ή για την επάρκεια στην αγγλική γλώσσα για την καλύτερη πρόσβαση στο ίντερνετ.
Η ιδεολογία.
Η ατζέντα του κινήματος των 5 αστεριών εστιάζει πάνω σε δια-ιδεολογικά θέματα: οικολογία και υποανάπτυξη, ψηφιακή ελευθερία, άμεση δημοκρατία, διαφάνεια. Πραγματικά, οι ακτιβιστές του κινήματος υπερήφανα ισχυρίζονται ότι αυτοί διάκεινται φιλικά στο να μπαίνουν οι «ιδέες» στην πράξη και εναντίον κάθε «ιδεολογίας» (εννοώντας μια σειρά από ψεύτικες πολιτικές ιδέες που πρέπει κάποιος ν ανεχθεί: φασισμό, κομμουνισμό κλπ). Ο συνήθης τρόπος να σκεφτείς για πολιτικές είναι με κομματικούς όρους. Μέχρι τώρα ένα μέσο ιταλικό πρόσωπο σκεφτόταν την πολιτική σαν ψηφοφορία ή το να είναι μέλος ενός κόμματος, ενός συνδικάτου ή μιας επιτροπής.
Το κίνημα των 5 αστεριών εν τούτοις, ισχυρίζεται ότι όλες αυτές οι δομές μπορούν ν αφαιρεθούν και ότι οι πολίτες μπορούν να ενεργούν στο ίδιο επίπεδο σε πραγματικά θέματα χωρίς ν αναφέρονται στο πολιτικό φόντο του ενός ή του άλλου. Γι αυτό η απαίτηση ενός υποψηφίου να μην έχει προηγούμενη πολιτική ένταξη τονίζεται τόσο. Η πολιτική μειώνεται σ ένα θέμα βασικής οικονομικής αριθμητικής: αφαίρεση των διεφθαρμένων πολιτικών για τη μείωση του κόστους, αντικατάστασή τους με τεχνικούς διαχειριστές που «μισθώνονται» απ τους πολίτες, καταργώντας την κρατική χρηματοδότηση των εφημερίδων για την περικοπή κρατικών δαπανών, σταμάτημα της μετανάστευσης καθώς αυτό δεν βοηθά την οικονομική τάση, σταμάτημα της αναχρηματοδότησης των δαπανών των εκλογικών καμπανιών (εγγυημένο με ιταλικό νόμο απ το 1994).
Αυτό είναι επίσης ισχυρά συνδεδεμένο με τη δυσπιστία των πολιτικών. Αυτοί δεν σέβονται το νόμο, ούτε την αρχή της ισότητας των ανθρώπων, ούτε την ψήφο τους, ούτε τη θέλησή τους σαν φορολογουμένων. Σε μια τέτοια κατάσταση, η κραυγή «ούτε αριστερά-ούτε δεξιά» έχει πλήρες νόημα και το κίνημα των 5 αστεριών προσέλκυσε πολλούς ανθρώπους και των 2 πλευρών. Η ραχοκοκαλιά των απόψεων του Γκρίλο είναι μ αυτή την έννοια, καθαρά λαϊκίστικη: «ο λαός» είναι το μόνο «αληθινό» πολιτικό υποκείμενο και δεν υπάρχει χώρος για παραδοσιακές ταξικές διαιρέσεις ή για οποιαδήποτε αναλυτική άποψη. Το γεγονός ότι ο Γκρίλο δεν είναι υποψήφιος και παρουσιάζει τον εαυτό του σαν ένα μεγάφωνο εκφράζει αυτή την αρχή ακριβώς.
Τον Ιανουάριο του 2013 ο Γκρίλο ξαφνικά συνάντησε έναν εκπρόσωπο της CasaPound και δήλωσε ότι «η κίνηση είναι ανοιχτή στον καθένα», ξεχνώντας ότι η αμφιλεγόμενη πολιτική δραστηριότητα των ακτιβιστών της CasaPound είναι εναντίον των βασικών αρχών του κινήματος των 5 αστεριών: να μην έχεις προηγούμενη πολιτική ένταξη. Ο Γκρίλο είπε «εσύ (ο ακτιβιστής της CP) μπορούσες να είσαι ένας από μας». Μ αυτό τον τρόπο είναι δια-ιδεολογικό το M5S.
Τα όρια αυτής της ιδεολογίας είναι πολλά. Εάν ο εχθρός, η «κάστα», εξαφανιστεί, όπως συνέβη στις δημαρχιακές εκλογές του 2011 στη Νάπολη και το Μιλάνο, η ρητορική του M5S καταρρέει. Όλοι οι νέοι δήμαρχοι δεν είχαν ισχυρή πολιτική ένταξη και όλοι κέρδισαν κάνοντας καμπάνια για θέματα παρόμοια με του M5S αλλά χωρίς οποιαδήποτε αναφορά σε «λαϊκή δύναμη» ή περιγράφοντας έναν αδηφάγο και διαβολικό εχθρό.
Η λαϊκή δύναμη είναι, όπως είπαμε προηγούμενα, περιορισμένη απ το νομικό ανάστημα της κίνησης. Το M5S είναι μια εμπορική φίρμα και ο Γκρίλο είναι ο ιδιοκτήτης του. Αν και αυτός δεν είναι υποψήφιος έχει τη δύναμη του βέτο όποτε το θελήσει, απλώς απαγορεύοντας τη χρήση του (δες τις περιπτώσεις του Salsi και της Favia). Ένας επιπλέον περιορισμός είναι ότι μονο ιταλοί πολίτες μπορούν να είναι μέλη του κινήματος, σε μια χώρα όπου είναι πολύ δύσκολο ακόμη και να βγάλεις βίζα. Πάνω σ αυτό, ένας άλλος σημαντικός περιορισμός είναι ο αποκλεισμός των υποψηφίων με ποινικό μητρώο. Είναι φανερά σημαντικό να έχεις τίμιους υποψήφιους, αλλά συχνά υποστηρίζοντας έναν αγώνα, υποστηρίζοντας μια κατάληψη ή απλά αντιστεκόμενοι στην αστυνομία βρίσκεσαι κατηγορούμενος. Το μπλογκ Αγώνες στην Ιταλία είναι γεμάτο από άρθρα για πολίτες και εργαζόμενους που διαδήλωναν για τα δικαιώματά τους και βρήκαν την απάντηση στη νομική καταστολή. Ο νόμος και η δικαιοσύνη δεν είναι πάντα το ίδιο. Τελικά, ο μεγαλύτερος περιορισμός του M5S είναι ότι αυτό δεν έχει ιστορία. «Είναι μια συνάθροιση πρωτόβγαλτων υποψηφίων με μη κοινό όραμα εκτός από μια εναντίωση σε πολιτικές ως συνήθως. Αυτό, σε συνδυασμό με τη συναινετικά οδηγούμενη προσέγγισή του, κάνει δύσκολο να προβλεφθεί πως τα μέλη του θα ψηφίσουν στο κοινοβούλιο» (ΝΥΤ). Πολλά μέλη του M5S δήλωσαν ότι οι ίδιοι είναι αντιφασίστες σε διαμαρτυρία για τη συζήτηση του Γκρίλο με την Casapound, άλλοι συνεχίζουν ν αντιδρούν στη διχοτομία δεξιά-αριστερά. Πολλοί σχολιαστές συμφωνούν με το πόστ των «βεβηλωμένων ορίων» άλλοι όχι. Πως μπορούν τόσο πλατειά ανόμοιες ιδέες να μείνουν μαζί στην ίδια κίνηση;
Το οικονομικό θέμα.
Όπως είπαμε προηγούμενα, το M5S δεν διατυπώνει οποιαδήποτε ανάλυση για την οικονομία και την κοινωνία και είναι αδύνατον ν ανακαλύψεις οποιοδήποτε συνεκτικό όραμα απ τις δηλώσεις του κωμικού, που έγιναν στη σκηνή μεταξύ ανέκδοτων ή στο μπλογκ του. Το M5S παίρνει ιδέες από δω κι από κει και αυτό συμβαίνει και με την οικονομία. Στη μέση της καμπάνιας ο Γκρίλο άρχισε να προτείνει την εισαγωγή προστατευτικών δασμών, λέγοντας ότι το ιταλικό κράτος πρέπει να έχει το τσαγανό να προστατεύει τις επιχειρήσεις του. Αυτό ήταν μια κατάνευση στην κατεύθυνση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που έχουν χτυπηθεί άσχημα απ την κρίση. Αυτές οι επιχειρήσεις είναι η ραχοκοκαλιά της παραγωγής στην Ιταλία, μιας χώρας όπου υπάρχουν πολύ λίγες μεγάλης κλίμακας βιομηχανίες. Τα περασμένα 20 χρόνια αυτές οι μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις έχουν παράσχει ισχυρή υποστήριξη στη Λίγκα του Βορρά και στο PDL (το κόμμα του Μπερλουσκόνι) κατά γενική ομολογία, αλλά τώρα ανταποκρίνονται θετικά στις αναρίθμητες εκκλήσεις του Γκρίλο.
Κατά τη διάρκεια της τελικής εκδήλωσης της καμπάνιας στη Ρώμη, ο Γκρίλο ανέλαβε μια θέση που φαίνεται να ρίχνει φως σε κάποιες απ τις πιο σκοτεινές περιοχές του οικονομικού προγράμματος του M5S : αυτός πρότεινε τα κέρδη των επιχειρήσεων να μοιράζονται μέσω της κατοχής μετοχών απ τους εργαζόμενους. Τα συνδικάτα, τουλάχιστον τα μεγάλα γραφειοκρατικά συνδικάτα που είναι μέρος της «κάστας» τα ίδια δεν αποτελούν τμήμα αυτού του σχεδίου: ο Γκρίλο έχει ακόμη προτείνει την κατάργησή τους. η εταιρεία θα γινόταν ένα μέρος όπου τα συμφέροντα και των εργαζομένων και των ιδιοκτητών θα ταυτίζονταν, ένα όραμα που φανερά αρνείται την ύπαρξη της ταξικής πάλης.
Μετάφραση απ τα αγγλικά: Γιώργος Παπανικολάου.
Ο Γκρίλο και το κίνημα των 5 αστεριών.
Ο Γκρίλο είναι ένας κωμικός απ το 1977 και σαν πολλούς κωμικούς στην Ιταλία συνήθιζε να εμφανίζεται στην τηλεόραση κριτικάροντας πολιτικούς και την οικονομική «ιθύνουσα τάξη». Τα ξένα μέσα συχνά μνημονεύουν ότι αυτός είπε ένα ανέκδοτο το 1987 ότι οι σοσιαλιστές είναι κλέφτες που τον κατέστησε απαγορευμένο απ την επικρατούσα τηλεόραση. Το 2002 άρχισε περιοδείες στην Ιταλία σαν κωμικός, μιλώντας για την ανανεώσιμη ενέργεια, τη γενική άδεια χρήσης, τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς και άλλα θέματα που δεν καλύπτονταν απ τα επικρατούντα μίντια. Ήταν επίσης εκείνη την εποχή που άρχισε να κριτικάρει την Parmalat, μια πολύ μεγάλη εταιρεία γάλακτος, για τις κακές της επενδύσεις και την υπερτιμολόγηση. 2 χρόνια αργότερα η εταιρεία χρεοκόπησε. Αυτό και κάποια άλλα γεγονότα που αυτός εξέταζε τον έκαναν πολύ δημοφιλή. Αναδείχθηκε στο εξώφυλλο του περιοδικού ΤΙΜΕ το 2005, για παράδειγμα, σαν αποτέλεσμα των ομιλιών του κατά της πολιτικής διαφθοράς. Μια σύντομη βιογραφία και κριτική του πολιτικού ακτιβισμού του μπορεί να βρεθεί στη Wikipedia.
Καταγωγή.
Υπάρχουν ντοκουμέντα που βοηθούν να γνωρίσουμε τον Γκρίλο σαν κωμικό (youtube, NewYorkTimes2007, AlJazeera2008, Euronews2012.
Το κίνημα των 5 αστεριών ή M5S είναι μια λαϊκής βάσης πολιτική κίνηση που ιδρύθηκε απ τον Μπέπε Γκρίλο το 2009. Η έμπνευση για την κίνηση προήλθε απ την επιτυχία της αποκαλούμενης V-DAY (όπου το V σημαίνει «vaffanculo», γαμήσου), ένα μεγάλο φεστιβάλ οργανωμένο απ τον Γκρίλο το 2007. ένα τεράστιο πλήθος συγκεντρώθηκε στην πλατεία Maggiore, στην Μπολόνια, και φώναξε ένα ηχηρό «γαμήσου» στους πολιτικούς, τους αποκαλούμενους «κάστα» των προνομιούχων κυβερνητών και διαχειριστών. Στήθηκαν επίσης οθόνες σε πλατείες σε πολλά άλλα μέρη της Ιταλίας για παρακολούθηση της εκδήλωσης. Η εκδήλωση είχε τρεις κύριους στόχους: ν αγωνιστεί για μια απαγόρευση των πολιτικών με ποινικό μητρώο απ το να υπηρετούν στο κοινοβούλιο, ν απαγορευτεί στους κοινοβουλευτικούς απ το να υπηρετούν περισσότερο από 2 θητείες και την επιστροφή σ ένα εκλογικό σύστημα που θα επιτρέπει στους πολίτες να επιλέγουν τους εκπροσώπους τους (μάλλον παρά να υπάρχει το κλειστό σύστημα των καταλόγων που εισήχθη το 2005). Μια δεύτερη v-day διοργανώθηκε στις 25 Απριλίου 2008, επίσης εστιάζοντας σε 3 σημεία: ελευθερία της πληροφόρησης, ένα δημοψήφισμα για το σταμάτημα των επιχορηγήσεων στις εφημερίδες και την γενική αντίληψη ότι ο ιταλικός τύπος δεν είναι ελεύθερος αλλά ελέγχεται.
Μετά την 1η v-day ο Γκρίλο άρχισε να υποδεικνύει στους υποστηρικτές του να γίνουν πολιτικοί, δημιουργώντας «καταλόγους πολιτών» (μια ομάδα με μη επίσημη σύνδεση μ ένα εθνικό πολιτικό κόμμα και η οποία θα συστρατευτεί για τοπικά θέματα). Μέχρι το 2005 ένας ανεπίσημος σύνδεσμος που αποκαλούνταν «φίλοι του Μπέπε Γκρίλο» έφερε μαζί ομάδες πολιτών μέσω του MeetUp.com, μια ονλάϊν κοινωνική πύλη δικτύωσης που διευκολύνει τις συναντήσεις ομάδων οφλάϊν. Ο Γκρίλο, κάποτε ισχυρά κριτικός προς το διαδίκτυο, ξαφνικά άνοιξε ένα μπλόγκ. Είπε ότι οι λόγοι ήταν για ν αποκτήσει ευρύτερο πεδίο ορατότητας και να έχει την ελευθερία να παρακάμψει τα ιταλικά καθεστωτικά μίντια (που στην πράξη δεν ανέφεραν τίποτε για το κίνημά του μέχρι το 2008). Βοηθήθηκε απ την Casaleggio Associati, μια εταιρεία PR. Το μπλόγκ έχει γίνει το πιο διαβασμένο στην Ιταλία και είναι το μόνο ιταλικό μπλογκ στη λίστα των 100 πιο δημοφιλών μπλογκ στον κόσμο.
Η επίσημη δημιουργία του κινήματος ανακοινώθηκε απ τον Γκρίλο στο μπλογκ. Αυτός επίσης έθεσε τις απαιτήσεις γι αυτούς που θα εκλεγούν με τις λίστες του κινήματος: να μην ανήκουν σε κάποιο κόμμα ή πολιτικό σύνδεσμο, να μην έχουν κάποια ποινική καταδίκη, να υποσχεθούν ότι δεν θα υπηρετήσουν περισσότερο από 1 θητεία στο αξίωμα, να μείνουν εγκατεστημένοι στην περιφέρεια όπου αυτοί υπέβαλλαν υποψηφιότητα για τις εκλογές.
Επιπρόσθετα, μόνο ο Γκρίλο μπορεί να εγκρίνει ή ν ανακαλέσει την έγκριση από κάποιον που επιθυμεί να είναι σ έναν κατάλογο πολιτών. Αυτός επίσης έκανε σχόλια ότι μόνο Ιταλοί μπορούσαν να εκλεγούν στις λίστες πολιτών του κινήματος.
Ο Γκρίλο συνέχισε να υπογραμμίζει την πίστη του στη σημασία των καταλόγων πολιτών σαν το θεμέλιο ενός καλού και θετικού τρόπου πολιτικής.
Πολλοί κατάλογοι πολιτών με το εμπορικό σήμα του κινήματος των 5 αστεριών πήραν μέρος σε τοπικές εκλογές κατά τη διάρκεια των ιταλικών διοικητικών εκλογών το Μάη του 2012, όπου πέτυχαν καλά αποτελέσματα (από 3% μέχρι 12%) και κέρδισαν τις δημαρχιακές εκλογές στην Parma, στη Mira, στην Comacchio και στην Sarego και εξέλεξαν 181 συμβούλους σ όλη την Ιταλία. Στις περιφερειακές εκλογές του 2012 στη Σικελία το κόμμα πήρε 15% των ψήφων, ενώ οι υποψήφιοι πήραν 18% (στην Ιταλία μπορεί κάποιος να ψηφίσει για έναν υποψήφιο σε μια λίστα ενώ επίσης μπορεί να ψηφίσει τον υποψήφιο μιας άλλης). Περισσότερα εκλογικά αποτελέσματα μπορούν να βρεθούν στη Wikipedia.
Ο Γκρίλο αναγνωρίζει ο ίδιος ότι η ονλάϊν καμπάνια δεν είναι αρκετή και συνέχισε τις δημόσιες συναντήσεις μέχρι την πρώτη v-day. Το στυλ και τα θέματα είναι πάντα τα ίδια: μεγάλοι λόγοι, τεράστιο πλήθος, μεγάλη κάλυψη από μίντια, ανέκδοτα, πρόκληση καταγγελιών, υπερβολή και παραμόρφωση των ονομάτων των εχθρών του (όπως «Psiconano, κοντοπίθαρος για τον Μπερλουσκόνι και Rigor Montis (νεκρικός Μόντι) για τον Μόντι).
Το πρόγραμμα.
Το «5 αστέρια» αντιστοιχεί στα 5 κοινά αγαθά: καθαρή ενέργεια, ελεύθερη συνδεσιμότητα, δημόσια διαχείριση του νερού, καθαρή συλλογή αποβλήτων και κοινωνική πρόνοια. Στην αρχή, το κίνημα συχνά ενδιαφέρονταν για ιδιαίτερα τοπικά θέματα, λόγω της τοπικής φύσης του (οι συναντήσεις γίνονταν τοπικά): εναντίον του αποτεφρωτήρα στην Πάρμα, για παράδειγμα ή εναντίον του TAV στην Πιεμόντ. Καθώς αυξάνονταν οι υποστηρικτές, έγιναν απαιτητά μια εθνική προοπτική και ένα πρόγραμμα.
Τον Οκτώβρη του 2009, ένα «ανεπίσημο» τετρασέλιδο γραμμένο από τον Μπέπε Γκρίλο και τον Casaleggio εμφανίστηκε στο beppegrillo.it. σ αυτό, το κίνημα αποκαλούνταν «μη-σύλλογος», διατυπώνονταν οι 4 απαιτήσεις και το όνομα του κινήματος των 5 αστεριών συνδέονταν με μια εμπορική φίρμα καταχωρημένη στο όνομα του Μπέπε Γκρίλο, του μόνου ιδιοκτήτη των δικαιωμάτων της χρήσης του.
Το μόνο άλλο δημόσια διαθέσιμο ντοκουμέντο είναι ένα πρόγραμμα 15 σημείων, δημοσιευμένο απ τον Γκρίλο τον Απρίλη του 2012, που σκιαγραφεί 15 σκοπούς του κινήματος: την κατάργηση των επαρχιών, την κατάργηση των εκλογικών εξόδων, την ενοποίηση των κωμοπόλεων με λιγότερους από 5.000 κατοίκους, την κατάργηση του νόμου Alfano, τη διδασκαλία του ιταλικού συντάγματος, τη μείωση σε 2 θητείες για τους πολιτικούς, την απαλειφή όλων των προνομίων ενός μέλους του κοοινοβουλίου, απαγόρευση εξάσκησης άλλου επαγγέλματος κατά τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής θητείας, ένας μέσος μισθός για τα μέλη του κοινοβουλίου, απαγόρευση του να κατέχει κάποιος περισσότερα από 2 αξιώματα, απαγόρευση να είναι κάποιος υποψήφιος σε εκλογές όταν έχει ποινικό μητρώο, άμεση συμμετοχή μέσω του διαδικτύου σε όλες τις πολιτικές συναντήσεις, κατάργηση κρατικών φορέων, εισαγωγή του νόμου της ταξικής δράσης, τα δημοψηφίσματα να είναι και ακυρωτικά και προ-θετικά χωρίς απαρτία, την υποχρέωση της ψηφοφορίας για νόμους που προτείνονται απ τους πολίτες, οι νόμοι να εγκρίνονται μόνο όταν το κράτος μπορεί να τους αντέξει, οι νόμοι να γίνονται δημόσια διαθέσιμοι ονλάϊν 3 μήνες πριν την τελική τους έγκριση.
Περισσότερα σημεία στα 2 επίσημα ντοκουμέντα, στις δηλώσεις του Γκρίλο (που είναι γενικά ο εκπρόσωπος της θέσης του κινήματος) και στο μπλόγκ του που αφορά πολιτικές του εσωτερικού της χώρας. Το Εκόνομιστ σημείωσε ότι «το πρόγραμμα του M5S, που τονίζει την περιβαλλοντική δέσμευση και τον πολιτικό μετασχηματισμόέχει λίγα ή τίποτε να πει για ολόκληρες περιοχές της πολιτικής». Καμιά αναφορά δεν έγινε στη μεταναστευτική πολιτική, στην εξωτερική πολιτική, στην ευρωπαϊκή πολιτική. Υπάρχει ένας αέρας ανολοκλήρωτου σ αυτές τις δημόσιες ανακοινώσεις.
Δυσπιστία στην πολιτική.
Όπως μπορούμε να δουμε στο πρόγραμμα των 15 σημείων, η ουσιώδης υπόθεση του κινήματος είναι ότι όλοι οι πολιτικοί είναι αναξιόπιστοι.
Οι ιταλοί έχουν καταντήσει να χρησιμοποιούν τα πολιτικά σκάνδαλα στο υψηλότερο επίπεδο απ τη δεκαετία του 70: απ το σκάνδαλο δωροδοκίας Lockheed, την P2 και την Tangentopoli, μέχρι τα πιο πρόσφατα σκάνδαλα Μπερλουσκόνι για δωροδοκία, προαγωγή και νομοθετική ασυλία. Ακόμη και στο τοπικό πλαίσιο, εκλογικά σκάνδαλα και διαφθορά είναι συνηθισμένα. Και αυτά συμβαίνουν πριν ν αναφερθούν οι δεσμοί της μαφίας, υποθετικοί ή αποδειγμένοι.
Ένα σημείο που συχνά τονίζεται απ τον Γκρίλο είναι ο αριθμός των μελών του κοινοβουλίου που έχουν ποινικό μητρώο. Η La Repubblica, η εθνική εφημερίδα, αναφέρει ότι 26 εκπρόσωποι έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα και περίπου 100 είναι υπό διερεύνηση για σοβαρά εγκλήματα όπως κλοπή και διαφθορά. Στο μπλογκ του Μπέπε Γκρίλο χαρακτηρίζονται «στόχοι». Οι υποστηρικτές του Γκρίλο τονίζουν όχι μόνο τις εγκληματικές καταχωρήσεις των ατόμων, αλλά επίσης την αποκαλούμενη παραγωγικότητά τους και την τεχνική ειδημοσύνη τους. αυτοί ισχυρίζονται ότι η πολιτική που γίνεται απ τους πολίτες μπορεί να είναι ουδέτερη, ότι δεν υπάρχει ανάγκη για τις οργανωτικές και κομματικές δομές ενός κόμματος, ενός συνδικάτου ή άλλης ομαδοποίησης. Αυτή η υπόθεση συχνά συνοψίζεται με τη φράση «η αριστερά και η δεξιά είναι ίδιες». Το βιβλίο «Η κάστα» εξηγεί το πραγματικό κόστος της ιταλικής πολιτικής τάξης και παρέχει στους υποστηρικτές του κινήματος ένα νέο και συχνά επαναλαμβανόμενο όνομα για ν αποκαλούν τους πολιτικούς.
Δυσπιστία στα μίντια.
Ένας άλλος τρόπος για να εκφραστεί η δυσπιστία στο υπάρχον πολιτικό κατεστημένο είναι να επισημανθούν σχέσεις μεταξύ των πολιτικών και των μίντια.
Η ιταλική τηλεόραση ήταν πάντα πάρα πολύ επηρεασμένη απ τα πολιτικά κόμματα, μια επιρροή που ήταν ακόμη θεσμοθετημένη μ έναν νόμο το 1975: η δημόσια τηλεόραση είναι κυριολεκτικά χωρισμένη σε πολιτικά «οικόπεδα», σύμφωνα με τα αποτελέσματα των εκλογών.
Ο προηγούμενος πρωθυπουργός Μπερλουσκόνι, έχει στην κατοχή του 3 εθνικά κανάλια τηλεόρασης, μια εφημερίδα και έναν μεγάλο εκδοτικό οίκο (Mondadori). Όταν αυτός ήταν στο θώκο του πρωθυπουργού, μπορούσε επίσης να διορίζει τους επικεφαλής των 3 κρατικών καναλιών.
Σύμφωνα με τον Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου, η Ιταλία έρχεται 61η στις 179 χώρες. Ο περισσότερος πληθυσμός στην ιταλία ακούει τα νέα και πληροφορείται παρακολουθώντας τηλεόραση και διαβάζοντας τον τύπο και αυτά είναι συνδεδεμένα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο με την πολιτική ή οικονομική ιθύνουσα τάξη.
Κριτικισμός.
Ο ηγέτης.
Μια αναφορά απ το Demos σκιαγραφεί παράλληλες γραμμές μεταξύ του M5S κι ενός προνομιακού δικαιώματος πώλησης υπηρεσιών:
«Υπάρχει μια ισχυρή σχέση μεταξύ της κίνησης και του ιδρυτή της. Για παράδειγμα, το άρθρο 3 δηλώνει ότι ο Γκρίλο είναι ο μόνος κάτοχος του δικαιώματος της χρήσης του ονόματος «κίνημα 5 αστεριών», ενώ το άρθρο 1 λέει ότι «η έδρα του κινήματος των 5 αστεριών είναι στο διαδίκτυο η διεύθυνση beppegrillo.it και ότι «επαφές με την κίνηση μπορούν να γίνουν μόνο μέσω της διεύθυνσης ιμέϊλ MoVimento5stelle@beppegrillo.it. Μ αυτή την έννοια, το κίνημα φαίνεται να έχει μερικές ομοιότητες με μια φίρμα η ετικέτα «κίνημα 5 αστεριών» παραμένει ιδιοκτησία του Γκρίλο μόνο και μόνο αυτός αποφασίζει σε μια κατά περίπτωση βάση- που μπορεί να τη χρησιμοποιεί για πολιτικούς (ή για άλλους) λόγους αυτό ξανατονίζεται στο άρθρο 7 που λέει ότι το κίνημα μαζεύει υποψηφιότητες και αποφασίζει «ποιος θα εξουσιοδοτηθεί να χρησιμοποιεί το όνομα και τη φίρμα «κίνημα 5 αστεριών» όταν συμμετέχει σε οποιεσδήποτε εκλογές».
Ο Γκρίλο έχει κεφαλαιοποιήσει τη φήμη του να τραβά την προσοχή σε πολιτικά θέματα, όπως κάνουν μερικοί κωμικοί. Αυτός «απαγορεύτηκε» απ την εμφάνιση στην τηλεόραση όπως ένας αριθμός άλλων ιταλών κωμικών και δημοσιογράφων. Μερικοί αισθάνονται ότι ήταν ένας προσωπικός αγώνας (όπως του Εnzo Biagi), άλλοι άρχισαν μια καμπάνια για δημοσιογραφική ελευθερία (όπως ο Santoro, που ίδρυσε ένα νέο δίκτυο-ελεύθερο πολιτικό πρόγραμμα αποκαλούμενο «Servizio publico). Ο Γκρίλο είναι ένας από ένα μικρό αριθμό που έγιναν ικανοί να χρησιμοποιούν τη φήμη τους σαν ένα εφαλτήριο για πραγματική πολιτική ισχύ.
Ένας άντρας του ίδιου είδους όπως ο Γκρίλο, ο κωμικός και δημοσιογράφος Guglielmo Giannini, ίδρυσε ένα πολιτικό κόμμα στο τέλος της δεκαετίας του 40. αν και σύντομης διάρκειας, αυτό το κόμμα είχε μεγάλη επιτυχία στις πρώτες πολιτικές εκλογές στην ιταλία μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Το κόμμα του Giannini, ακριβώς όπως του Γκρίλο, ήταν ευρέως «qualunquistic (με μια μη δεσμευτική στάση, κυνική πολιτική αδιαφορία, έλλειψη κοινωνικής ευθύνης και αντιπολιτικό λαϊκισμό). Αυτήξ η στάση ρίζωσε καλά στη μεσαία τάξη της ιταλίας (που έκανε μια σχετικά πρόσφατη εμφάνιση στην ιταλική ιστορία).
Όπως ο Giannini, ο Γκρίλο έχει μετατρέψει τη φήμη του σαν κωμικός σε πολιτική, αλλά συνεχίζει να παρουσιάζει τον εαυτό του σαν κωμικό. Συνεχώς δηλώνει ότι η κίνηση λειτουργεί απ τους συμμετέχοντες και ότι αυτός ο ίδιος δεν έχει ηγετικό ρόλο, ούτε είναι υποψήφιος. Δεν παρουσιάζει τον εαυτό του σαν ηγέτη, αλλά συμπεριφέρεται σαν τέτοιος. Παρακάτω δίνουμε 2 παραδείγματα που απεικονίζουν αυτό, αλλά υπάρχουν κι άλλα που φαίνεται να υπάρχει μια «μεθόδευση ενεργειών». Όταν ο Γκρίλο μιλάει, είναι μόνος του στη σκηνή, και ποστάρει μόνος του στο μπλόγκ: ο χώρος για τους άλλους συμμετέχοντες για να είναι ενεργοί μ έναν δημοκρατικό τρόπο είναι πολύ στενός.
Το μεταναστευτικό θέμα.
Τον Οκτώβρη του 2007 ένα ποστ εμφανίστηκε στο μπλογκ του Γκρίλο που αποκαλούνταν «βεβηλωμένα σύνορα». Έλεγε ότι μια χώρα δεν μπορεί να ρίξει στους ώμους των ανθρώπων της τα προβλήματα που προκλήθηκαν από δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων Ρομά απ τη Ρουμανία που φθάνουν στην Ιταλία» και περιέγραφε το πρόβλημα σαν ένα «ηφαίστειο, μια χρονοβόμβα». Σας παροτρύνουμε να διαβάσετε αυτό το ποστ σε μετάφραση. Τα αγγλικά σχόλια γι αυτό το πόστ είναι όλα πολύ κριτικά, αλλά όχι όσο όλα τα 6000 ή τα ιταλικά. Το επιχείρημα του Γκρίλο είναι πολύ απλό: σαν ανθρώπινες υπάρξεις, το καθήκον μας είναι ν απορρίψουμε τους μετανάστες, αλλιώς οι περισσότεροι άνθρωποι θα τους μεταχειριστούν σαν σκλάβους, αυξάνοντας έτσι την ανεργία και δημιουργώντας έτσι κοινωνική διαμάχη. Τα σύνορα επομένως πρέπει να ελεγχθούν.
Το Νοέμβρη του 2011 ο Γκρίλο έγραψε ένα ποστ ισχυριζόμενος ότι «η ιθαγένεια για τους μετανάστες» δεν είναι προτεραιότητα και στην πραγματικότητα είναι ένας «μαζικός αντιπερισπασμός» για να κινήσει την πολιτική αντιπαράθεση μακριά απ τα πραγματικά προβλήματα. Ήταν επικριτικός και του ζητήθηκε ν απαντήσει σ αυτές τις κριτικές, αλλά αρνήθηκε. Δεν απάντησε ακόμη στα κριτικά σχόλια που άφησαν οι οπαδοί του στο μπλογκ.
Όπως δείχθηκε αργότερα, η κίνηση είναι ανοιχτή μόνο στους ιταλούς πολίτες.
Η απαγόρευση του σόου στην τηλεόραση.
Ο Γκρίλο αποφάσισε ότι στους εκπροσώπους του κινήματος των 5 αστεριών πρέπει ν απαγορευτεί να εμφανίζονται σε συζητήσεις στην τηλεόραση, καθώς τα μίντια θα διέστρεφαν ό,τι έλεγαν και θα παραπληροφορούσαν τους θεατές. Η απαγόρευση δεν συζητήθηκε εκ των προτέρων στα meetups και παρουσιάστηκε σαν μια «υπόδειξη», αλλά οι υποστηρικτές ομόφωνα συμφώνησαν στη βάση της δυσπιστίας τους προς τη βιομηχανία των μίντια.
Η Federica Salsi ήταν η μόνη εκπρόσωπος που εμφανίστηκε σ ένα πολιτικό σόου (στο πιο αριστερό κανάλι της κρατικής τηλεόρασης). Πήρε μέρος σε μια πολιτική συζήτηση με άλλους πολιτικούς ευέλπιδες και αναγνώρισε ότι «το πρόβλημα της δημοκρατίας μέσα στο κίνημα των 5 αστεριών υπάρχει». Ο Γκρίλο την κριτικάρισε αυστηρά στο μπλογκ του (αν και δεν την κατονόμασε) και άξεστα αποκάλεσε την εμφάνισή της στην πολιτική συζήτηση «το σημείο G της». Η Salsi δέχθηκε ακόμη και απειλές. Τελικά παραιτήθηκε απ την κίνηση.
Ο Giovanni Favia επίσης παραιτήθηκε αφού έδωσε μια οφδηρέκορντ συνέντευξη σ ένα τηλεοπτικό τοκσόου, περιγράφοντας την επιρροή του Καζαλέτζιο πάνω στην εσωτερική δημοκρατία της κίνησης.
Ο Γκρίλο απαγόρευσε και στους δύο να χρησιμοποιούν το σύμβολο M5S.
Τις τελευταίες μέρες πριν τις εκλογές του 2013 ο Γκρίλο επιβεβαίωσε ότι θα έδινε μια τηλεοπτική συνέντευξη, αλλά τελικά αυτός αρνήθηκε. Αλλά είναι αυτός ένας ηγέτης; Διφορούμενο.
Ο Γκρίλο συμπεριφέρεται με διάφορους τρόπους σαν ηγέτης, αλλά στη σκηνή αυτός συμπεριφέρεται σαν κωμικός. Η δράση του εμπλέκει βρισιές, βλαστήμιες και διατύπωση ευρέως διαμοιραζόμενων απόψεων «κοινής λογικής» όπως «πολιτικοί πάτε σπίτι σας!», «η διαφθορά πρέπει να τελειώσει» και «η μαφία είναι σκατά!».
Οποιεσδήποτε έννοιες βαθύτερης φύσης, εκφρασμένες στο μπλογκ ή σε δημόσιες εμφανίσεις, συχνά διακόπτονται από ανέκδοτα και γέλια. Δεν μπορεί κανείς να διακρίνει μεταξύ ενός ανέκδοτου και μιας καθαρής πολιτικής στάσης, δεν ξέρει κανείς εάν πρέπει να επιδοκιμάσει την άποψη ή απλώς να γελάσει. Ο,τιδήποτε μετατρέπεται σε μια γενική δήλωση ή μια προσωπική ερμηνεία. Γενικά, το κίνημα των 5 αστεριών δεν έχει θεμελιώδεις αρχές και έτσι δεν έχει καθαρή στάση σε κρίσιμα θέματα. Αυτή η στάση αφήνει την λήψη κάθε απόφασης στο πρόσωπο που είναι σ έναν θεσμικό ρόλο (τον εκλεγμένο δήμαρχο, για παράδειγμα) ή απλώς αναθέτει αυτό στον ηγέτη της στιγμής.
Αμφισημία πρέπει επίσης να ειδωθεί στις πηγές έμπνευσης και συμβουλών του Γκρίλο. Ο γκουρού πληροφόρησης του Γκρίλο, ο Τζιανρομπέρτο Καζαλέτζιο, φαίνεται συχνά σαν η πραγματική πηγή έμπνευσης του κινήματος. Οι ιδέες του για τη δημοκρατία, εκφρασμένες σε 2 βίντεο που καλούνται «Προμηθέας» και «Γαία» κείνται πέρα απ την ορθοδοξία: κατά τη γνώμη του, ο άνθρωπος ελπίζει να επιβιώσει από ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα που θα μειώσει δραστικά τον πληθυσμό στη γη. Και στο ίντερνετ που εμφανίζεται σαν η ενσάρκωση της ίδιας της ελευθερίας. Τέτοιες μη κριτικές ιδέες για το ίντερνετ υποστηρίζονται απ την πλειοψηφία των μελών του κινήματος. Συνιστούμε έντονα να δείτε τα βίντεο για να σχηματίσετε μια προσωπική γνώμη.
Ο ρόλος του Καζαλέτζιο μέσα στο κίνημα επέσυρε κάποια κριτική από τους ακτιβιστές του (περιλαμβανομένης της Favia) μετά τις τελευταίες διαχειριστικές εκλογές. Μερικοί υποψήφιοι του κινήματος εκλεγμένοι σε τοπικές διοικήσεις παραπονέθηκαν ότι δημιουργήθηκε μια ανεπίσημη «κεντρική επιτροπή» χωρίς καμιά δημοκρατική διαδικασία: κάποιοι άνθρωποι απλώς επιλέχθηκαν απ τον Καζαλέτζιο και ακόμη και ο Γκρίλο φάνηκε να μην έχει κανένα λόγο για το θέμα.
Ένας απ τους «οικονομικούς συμβούλους» του Γκρίλο είναι ο οικονομικός επιχειρηματίας Eugenio Benettazzo, του οποίου αμφιλεγόμενα άρθρα συχνά δημοσιεύονται στη σελίδα του Γκρίλο. Ο Benettazzo εμφανίζεται μερικές φορές σε συναντήσεις οργανωμένες απ το νεοφασιστικό κόμμα Forza Nuova. Αυτός έγραψε ένα αμφιλεγόμενο άρθρο στο οποίο ισχυρίστηκε ότι η οικονομική κρίση συνέβη στις ΗΠΑ λόγω του «φυλετικού εκτραχηλισμού».
Οι υποστηρικτές.
Το Κίνημα των 5 αστεριών κριτικαρίστηκε λόγω της αντιπολιτικής προσέγγισής του, αλλά μέσα σε λίγα χρόνια αυτό κέρδισε πολλούς ακτιβιστές, υποστηρικτές και συμπαθούντες. Άνθρωποι που συνήθως δεν παίρνουν μέρος σε πολιτικές δραστηριότητες είχαν την πρώτη τους εμπειρία ακτιβισμού στις συναντήσεις του Γκρίλο. Πολλοί απ τους υποστηρικτές του είναι απογοητευμένοι αριστεροί, κουρασμένοι των παραδοσιακών κομμάτων, που μοιράζονται προοδευτικές απόψεις, αλλά άλλοι εμφανίζονται να είναι περισσότερο συντηρητικοί, μερικές φορές με ξενοφοβία και κρυπτοφασιστικές ιδέες. Ο κωμικός δεν έχει άποψη για την ποικιλία των τάσεων μεταξύ των υποστηρικτών του, διατείνοντας ότι «η δημοκρατία» συνεπάγεται την έκφραση κάθε είδους άποψης. Καμπάνιες και έφοδοι που άρχισαν απ τον Γκρίλο συχνά επιδοκιμάζονται απ τους υποστηρικτές του. Πράγματι, μερικές απ αυτές τις καμπάνιες είναι προυπάρχουσες συζητήσεις που άρχισαν από ανθρώπους που μετά έγιναν υποστηρικτές του Γκρίλο.
Συνιστούμε τη μελέτη Demos, καθώς αυτή δίνει μια καλή άποψη των υποστηρικτών του Γκρίλο και είναι η μόνη που είναι διαθέσιμη στ Αγγλικά.
Το μέσο.
Η έκθεση Demos σημειώνει πως «Ο Μπέπε Γκρίλο είναι ένας απ τους πρώτους πολιτικούς που έχουν εναγκαλιστεί αυτή τη μετασχηματιστική αλλαγή, και που χρησιμοποιεί κοινωνικά μέσα σαν το πρωταρχικό μέσο επικοινωνίας, στρατολόγησης και οργάνωσης. Ο Γκρίλο έχει έναν τεράστιο στρατό οπαδών στα κοινωνικά μέσα: σχεδόν 1 εκατομμύριο άνθρωποι έχουν συνδεθεί στη σελίδα του στο facebook. Ο Γκρίλο twits τακτικά.
Στις 20 Φλεβάρη 2013, είχε περισσότερους από 900.000 ακόλουθους στο Twitter. Αυτό είναι αξιοσημείωτο στην Ιταλία, όπου τα πολιτικά κόμματα έχουν κάνει πολλή φτωχή χρήση του ίντερνετ και των κοινωνικών μέσων, αλλά ωστόσο το facebook έχει περισσότερους από 20 εκατομμύρια χρήστες. Το μπλογκ του Γκρίλο είναι ένα απ τα περισσότερο ακολουθούμενα στον κόσμο (9ο στον κόσμο το 2008, σύμφωνα με τη Guardian). Ο Γκρίλο μπόρεσε να μετασχηματίσει αυτή την ονλάϊν ακολούθηση και υποστήριξη σε πολιτική επιρροή στον πραγματικό κόσμο. Το επιτυχημένο του μπλογκ είναι η μόνη πραγματική «δεξαμενή σκέψης» του κινήματος, φέρνοντας μαζί τις καυχησιές του κωμικού εναντίον των πολιτικών, καταγγελίες επιχειρηματικών οικονομικών αδικιών και «επαναστατικές» ιδέες για μια πράσινη οικονομία και μια καλύτερη κοινωνία. Ο κωμικός φαίνεται να είναι ο μόνος που δικαιούται να ποστάρει ή ν αποφασίσει ποιος μπορεί να ποστάρει στο μπλογκ. Δεν υπάρχει μετριοπάθεια στα σχόλια. Κάθε σχόλιο εκφράζει μια άποψη, οι σχολιαστές σπάνια απαντούν ο ένας στον άλλον και αυτό ποτέ δεν οδηγεί σε μια ευρύτερη επικοδομητική συζήτηση. Το δημοκρατικό δυναμικό του μπλογκ σαν ένα οργανο δημιουργίας, δεν συνειδητοποιήθηκε.
Ακόμη και Οι Αγώνες στην Ιταλία, σαν ένα συλλογικό μπλογκ, έχουν ελέγχους και ισορροπίες: ο έλεγχος γεγονότων και η εσωτερική συζήτηση παίζουν ένα μεγάλο ρόλο στη διαδικασία. Τιποτα τέτοιο δεν συμβαίνει στο μπλογκ του Γκρίλο. Φαίνεται ότι υπάρχουν λίγες εσωτερικές συζητήσεις και καθόλου εξωτερικές. Ο πολιτικός καταναλωτής ή ο ακτιβιστής του κλικ απέχουν πολύ απ τον πραγματικό πολιτικό ακτιβισμό, αλλά το μπλογκ του Γκρίλο βρίσκεται ακόμη πιο μακριά, προς τη θέση του παθητικού θεατή της τηλεόρασης. Ο Γκρίλο μοιάζει περισσότερο σαν ένας παρουσιαστής παρά σαν μπλόγκερ και αυτό ενισχύει την δυνατή του εικόνα.
Και ο Γκρίλο και οι υποστηρικτές του έχουν μια ισχυρή πίστη στο ίντερνετ σαν υλική δημοκρατία και στην πληροφορία σαν ένα μέσο ελευθερίας αφ εαυτού. Ούτε ο ηγέτης, ούτε οι υποστηρικτές έχουν μια κριτική άποψη της ιδιοκτησίας, της ανοιχτότητας και της πιθανότητας που σχηματίζουν τα μέσα. Υποτίθεται ότι κάθε καλός πολίτης και ακτιβιστής του M5S έχει έναν λογαριασμό στο facebook και μια σύνδεση στο ίντερνετ. Αυτό είναι τελείως ψευδές για περίπου τον μισό πληθυσμό της ιταλίας.
Υπάρχει μια πλήρης απουσία της ιστορικής προοπτικής: τα επίσημα έγγραφα είναι σπάνια, δεν υπάρχει ενδιαφέρον για την παλαίωση του web και όλες οι δημόσιες συζητήσεις και τα ποστ αποθηκεύονται στους διακομιστές των meetups. Δεν υπάρχει ακόμη σοβαρή συζήτηση για τον ψηφιακό αλφαβητισμό ή για την επάρκεια στην αγγλική γλώσσα για την καλύτερη πρόσβαση στο ίντερνετ.
Η ιδεολογία.
Η ατζέντα του κινήματος των 5 αστεριών εστιάζει πάνω σε δια-ιδεολογικά θέματα: οικολογία και υποανάπτυξη, ψηφιακή ελευθερία, άμεση δημοκρατία, διαφάνεια. Πραγματικά, οι ακτιβιστές του κινήματος υπερήφανα ισχυρίζονται ότι αυτοί διάκεινται φιλικά στο να μπαίνουν οι «ιδέες» στην πράξη και εναντίον κάθε «ιδεολογίας» (εννοώντας μια σειρά από ψεύτικες πολιτικές ιδέες που πρέπει κάποιος ν ανεχθεί: φασισμό, κομμουνισμό κλπ). Ο συνήθης τρόπος να σκεφτείς για πολιτικές είναι με κομματικούς όρους. Μέχρι τώρα ένα μέσο ιταλικό πρόσωπο σκεφτόταν την πολιτική σαν ψηφοφορία ή το να είναι μέλος ενός κόμματος, ενός συνδικάτου ή μιας επιτροπής.
Το κίνημα των 5 αστεριών εν τούτοις, ισχυρίζεται ότι όλες αυτές οι δομές μπορούν ν αφαιρεθούν και ότι οι πολίτες μπορούν να ενεργούν στο ίδιο επίπεδο σε πραγματικά θέματα χωρίς ν αναφέρονται στο πολιτικό φόντο του ενός ή του άλλου. Γι αυτό η απαίτηση ενός υποψηφίου να μην έχει προηγούμενη πολιτική ένταξη τονίζεται τόσο. Η πολιτική μειώνεται σ ένα θέμα βασικής οικονομικής αριθμητικής: αφαίρεση των διεφθαρμένων πολιτικών για τη μείωση του κόστους, αντικατάστασή τους με τεχνικούς διαχειριστές που «μισθώνονται» απ τους πολίτες, καταργώντας την κρατική χρηματοδότηση των εφημερίδων για την περικοπή κρατικών δαπανών, σταμάτημα της μετανάστευσης καθώς αυτό δεν βοηθά την οικονομική τάση, σταμάτημα της αναχρηματοδότησης των δαπανών των εκλογικών καμπανιών (εγγυημένο με ιταλικό νόμο απ το 1994).
Αυτό είναι επίσης ισχυρά συνδεδεμένο με τη δυσπιστία των πολιτικών. Αυτοί δεν σέβονται το νόμο, ούτε την αρχή της ισότητας των ανθρώπων, ούτε την ψήφο τους, ούτε τη θέλησή τους σαν φορολογουμένων. Σε μια τέτοια κατάσταση, η κραυγή «ούτε αριστερά-ούτε δεξιά» έχει πλήρες νόημα και το κίνημα των 5 αστεριών προσέλκυσε πολλούς ανθρώπους και των 2 πλευρών. Η ραχοκοκαλιά των απόψεων του Γκρίλο είναι μ αυτή την έννοια, καθαρά λαϊκίστικη: «ο λαός» είναι το μόνο «αληθινό» πολιτικό υποκείμενο και δεν υπάρχει χώρος για παραδοσιακές ταξικές διαιρέσεις ή για οποιαδήποτε αναλυτική άποψη. Το γεγονός ότι ο Γκρίλο δεν είναι υποψήφιος και παρουσιάζει τον εαυτό του σαν ένα μεγάφωνο εκφράζει αυτή την αρχή ακριβώς.
Τον Ιανουάριο του 2013 ο Γκρίλο ξαφνικά συνάντησε έναν εκπρόσωπο της CasaPound και δήλωσε ότι «η κίνηση είναι ανοιχτή στον καθένα», ξεχνώντας ότι η αμφιλεγόμενη πολιτική δραστηριότητα των ακτιβιστών της CasaPound είναι εναντίον των βασικών αρχών του κινήματος των 5 αστεριών: να μην έχεις προηγούμενη πολιτική ένταξη. Ο Γκρίλο είπε «εσύ (ο ακτιβιστής της CP) μπορούσες να είσαι ένας από μας». Μ αυτό τον τρόπο είναι δια-ιδεολογικό το M5S.
Τα όρια αυτής της ιδεολογίας είναι πολλά. Εάν ο εχθρός, η «κάστα», εξαφανιστεί, όπως συνέβη στις δημαρχιακές εκλογές του 2011 στη Νάπολη και το Μιλάνο, η ρητορική του M5S καταρρέει. Όλοι οι νέοι δήμαρχοι δεν είχαν ισχυρή πολιτική ένταξη και όλοι κέρδισαν κάνοντας καμπάνια για θέματα παρόμοια με του M5S αλλά χωρίς οποιαδήποτε αναφορά σε «λαϊκή δύναμη» ή περιγράφοντας έναν αδηφάγο και διαβολικό εχθρό.
Η λαϊκή δύναμη είναι, όπως είπαμε προηγούμενα, περιορισμένη απ το νομικό ανάστημα της κίνησης. Το M5S είναι μια εμπορική φίρμα και ο Γκρίλο είναι ο ιδιοκτήτης του. Αν και αυτός δεν είναι υποψήφιος έχει τη δύναμη του βέτο όποτε το θελήσει, απλώς απαγορεύοντας τη χρήση του (δες τις περιπτώσεις του Salsi και της Favia). Ένας επιπλέον περιορισμός είναι ότι μονο ιταλοί πολίτες μπορούν να είναι μέλη του κινήματος, σε μια χώρα όπου είναι πολύ δύσκολο ακόμη και να βγάλεις βίζα. Πάνω σ αυτό, ένας άλλος σημαντικός περιορισμός είναι ο αποκλεισμός των υποψηφίων με ποινικό μητρώο. Είναι φανερά σημαντικό να έχεις τίμιους υποψήφιους, αλλά συχνά υποστηρίζοντας έναν αγώνα, υποστηρίζοντας μια κατάληψη ή απλά αντιστεκόμενοι στην αστυνομία βρίσκεσαι κατηγορούμενος. Το μπλογκ Αγώνες στην Ιταλία είναι γεμάτο από άρθρα για πολίτες και εργαζόμενους που διαδήλωναν για τα δικαιώματά τους και βρήκαν την απάντηση στη νομική καταστολή. Ο νόμος και η δικαιοσύνη δεν είναι πάντα το ίδιο. Τελικά, ο μεγαλύτερος περιορισμός του M5S είναι ότι αυτό δεν έχει ιστορία. «Είναι μια συνάθροιση πρωτόβγαλτων υποψηφίων με μη κοινό όραμα εκτός από μια εναντίωση σε πολιτικές ως συνήθως. Αυτό, σε συνδυασμό με τη συναινετικά οδηγούμενη προσέγγισή του, κάνει δύσκολο να προβλεφθεί πως τα μέλη του θα ψηφίσουν στο κοινοβούλιο» (ΝΥΤ). Πολλά μέλη του M5S δήλωσαν ότι οι ίδιοι είναι αντιφασίστες σε διαμαρτυρία για τη συζήτηση του Γκρίλο με την Casapound, άλλοι συνεχίζουν ν αντιδρούν στη διχοτομία δεξιά-αριστερά. Πολλοί σχολιαστές συμφωνούν με το πόστ των «βεβηλωμένων ορίων» άλλοι όχι. Πως μπορούν τόσο πλατειά ανόμοιες ιδέες να μείνουν μαζί στην ίδια κίνηση;
Το οικονομικό θέμα.
Όπως είπαμε προηγούμενα, το M5S δεν διατυπώνει οποιαδήποτε ανάλυση για την οικονομία και την κοινωνία και είναι αδύνατον ν ανακαλύψεις οποιοδήποτε συνεκτικό όραμα απ τις δηλώσεις του κωμικού, που έγιναν στη σκηνή μεταξύ ανέκδοτων ή στο μπλογκ του. Το M5S παίρνει ιδέες από δω κι από κει και αυτό συμβαίνει και με την οικονομία. Στη μέση της καμπάνιας ο Γκρίλο άρχισε να προτείνει την εισαγωγή προστατευτικών δασμών, λέγοντας ότι το ιταλικό κράτος πρέπει να έχει το τσαγανό να προστατεύει τις επιχειρήσεις του. Αυτό ήταν μια κατάνευση στην κατεύθυνση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που έχουν χτυπηθεί άσχημα απ την κρίση. Αυτές οι επιχειρήσεις είναι η ραχοκοκαλιά της παραγωγής στην Ιταλία, μιας χώρας όπου υπάρχουν πολύ λίγες μεγάλης κλίμακας βιομηχανίες. Τα περασμένα 20 χρόνια αυτές οι μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις έχουν παράσχει ισχυρή υποστήριξη στη Λίγκα του Βορρά και στο PDL (το κόμμα του Μπερλουσκόνι) κατά γενική ομολογία, αλλά τώρα ανταποκρίνονται θετικά στις αναρίθμητες εκκλήσεις του Γκρίλο.
Κατά τη διάρκεια της τελικής εκδήλωσης της καμπάνιας στη Ρώμη, ο Γκρίλο ανέλαβε μια θέση που φαίνεται να ρίχνει φως σε κάποιες απ τις πιο σκοτεινές περιοχές του οικονομικού προγράμματος του M5S : αυτός πρότεινε τα κέρδη των επιχειρήσεων να μοιράζονται μέσω της κατοχής μετοχών απ τους εργαζόμενους. Τα συνδικάτα, τουλάχιστον τα μεγάλα γραφειοκρατικά συνδικάτα που είναι μέρος της «κάστας» τα ίδια δεν αποτελούν τμήμα αυτού του σχεδίου: ο Γκρίλο έχει ακόμη προτείνει την κατάργησή τους. η εταιρεία θα γινόταν ένα μέρος όπου τα συμφέροντα και των εργαζομένων και των ιδιοκτητών θα ταυτίζονταν, ένα όραμα που φανερά αρνείται την ύπαρξη της ταξικής πάλης.
Μετάφραση απ τα αγγλικά: Γιώργος Παπανικολάου.
Περίληψη
(Έρευνας με θέμα «Νέοι πολιτικοί παίχτες στην Ευρώπη-Ο Μπέπε Γκρίλο και το Κίνημα των 5 Αστεριών»-«τα κοινωνικά μέσα μαζικής επικοινωνίας αλλάζουν την πολιτική στην Ευρώπη» του ανεξάρτητου, μη κερδοσκοπικού, διακομματικού ιδρύματος/ δεξαμενής σκέψης στη Βρετανία Demos).
Αλλαγές στον τρόπο που επικοινωνούμε απ την εκτύπωση Γκούτενμπεργκ στην τηλεοπτική μετάδοση του προεδρικού διαλόγου στις ΗΠΑ έχουν πάντα μια επίδραση στα πολιτικά κόμματα και κινήματα. Το ίντερνετ δεν διαφέρει: οι αναλυτές έχουν από καιρό συμφωνήσει ότι η μαζική επικοινωνία μέσω του διαδικτύου θα διευκολύνει τη μαζική δράση φέρνοντας μαζί ομάδες γύρω από απλά θέματα, μειώνοντας τα εμπόδια για την είσοδο και επομένως θεμελιακά αλλάζοντας τη φύση των πολιτικών κινημάτων. Τα κοινωνικά μίντια μερικές φορές αποκαλούμενα web 2.0- είναι τώρα στο προσκήνιο αυτής της αλλαγής. Όλο και περισσότεροι από μας ζούμε τον περισσότερο απ τον κοινωνικό μας, τον επαγγελματικό μας και τον πολιτικό μας χρόνο ονλάϊν (συνδεδεμένοι). Το facebook, το Twitter, το Google+ και το Linkedin είναι όλα παραδείγματα μιας γρήγορης μεταφοράς των ζωών των ανθρώπων αλληλεπιδράσεις, ταυτότητες, συζητήσεις και απόψεις σ ένα νέο είδος δημόσιας σφαίρας, ένα τεράστιο ψηφιακό κοινωνικό κοινοβούλιο. Οι Ευρωπαίοι περνάνε κατά μέσο όρο 4 ώρες την ημέρα συνδεδεμένοι και έχουν γύρω στους 250 εκατομμύρια λογαριασμούς FACEBOOK.
Αναπόφευκτα αυτό αλλάζει και την πολιτική επίσης. Το μέγεθος, η ποικιλομορφία και ο δυναμισμός των πλατφορμών των κοινωνικών μίντια επιτρέπουν στους ανθρώπους να συνδέονται και να σχηματίζουν κοινωνικά κινήματα έξω απ τα υπάρχοντα πολιτικά κανάλια πολύ περισσότερο γρήγορα και εύκολα από οποτεδήποτε πριν. Νέα κοινωνικά κινήματα αναδύονται χρησιμοποιώντας τα κοινωνικά μίντια και αμφισβητώντας τα υπάρχοντα κόμματα μ έναν τρόπο αδιανόητο πριν μια δεκαετία. Ο αγγλικός αμυντικός συνασπισμός στη Βρετανία, το κόμμα των πειρατών στη Γερμανία και το κίνημα κατάληψης είναι όλα παραδείγματα κινημάτων που έχουν χρησιμοποιήσει τα κοινωνικά μίντια για ν αναπτυχθούν γρήγορα και να δημιουργήσουν μια σημαντική πολιτική και κοινωνική επιρροή, όλα στα τελευταία 3 χρόνια.
Την ίδια στιγμή, το καθολικό ρεύμα και τα καθιερωμένα πολιτικά κόμματα αρχίζουν ν αναγνωρίζουν τη δύναμη των κοινωνικών μίντια. Αυξανόμενα, τα περισσότερα μεγάλα κόμματα και κινήματα έχουν μια παρουσία στα κοινωνικά μίντια μπλογκς σελίδες facebook, στο twitter- που χρησιμοποιούν σαν έναν πρόσθετο τρόπο για να στρατολογήσουν νέους υποστηρικτές. Να στείλουν μηνύματα, ν ανταποκριθούν σε συμβάντα και σε μερικές περιπτώσεις να διαμορφώσουν πολιτικές. Τέτοια είναι η ανάπτυξη που τα πολιτικά κόμματα ακολουθούν στα συνδεδεμένα κοινωνικά μίντια στο facebook και αλλού και ν ανακόπτουν την τυπική συμμετοχή των μελών σε πολλές απ αυτές τις ομάδες, αποτελούμενες από δεκάδες χιλιάδες συμπαθούντων και υποστηρικτών και που αναπτύσσονται γρήγορα. Για παράδειγμα, το γαλλικό κόμμα Union pour un Movement Populaire έχει γύρω στους 55.000 οπαδούς στο facebook, το βρετανικό κόμμα Labour έχει γύρω στους 130.000 οπαδούς και οι γερμανοί λαϊκιστές πολιτικοί Geert Wilders έχουν πάνω από 200.000 ακόλουθους. Οι εκλογές στις ΗΠΑ του 2012 αποκαλέστηκαν οι πρώτες «εκλογές του facebook καθώς το δημοκρατικό κόμμα επένδυσε εκατομμύρια δολάρια σε στοχευμένες διαφημίσεις και δικτυακές αναλύσεις χρησιμοποιώντας πλατφόρμες κοινωνικών μίντια. Αυτή η μετατόπιση προς τον ονλάϊν πολιτικό ακτιβισμό λαμβάνει χώρα σε μια στιγμή που η τυπική κομματική συμμετοχή των μελών των πολιτικών κομμάτων στη δυτική ευρώπη έχει πέσει, σχεδόν καθολικά και σε απόλυτους όρους και (ακόμη περισσότερο δραματικά) σχετικά με το μέγεθος του εκλογικού σώματος.
Αυτό το συνονθύλευμα πολιτικής δραστηριότητας εικονικού και πραγματικού κόσμου είναι ο τρόπος που εκατομμύρια άνθρωποι ιδιαίτερα νέοι άνθρωποι- σχετίζονται με την πολιτική στον 21ο αιώνα. Αυτός ο εκκολαπτόμενος, βρώμικος και περισσότερο εφήμερος τύπος πολιτικής γίνεται το πρότυπο για τη νεότερη, ψηφιακή γενιά: το Δίκτυο Έρευνας MacArthur για τη νεανική και Συμμετοχική Πολιτική βρήκε ότι 41% των νέων αμερικανών είχε εμπλακεί σε τουλάχιστον μια πολιτική δράση μέσω των κοινωνικών μίντια κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό δοσμένου ότι ένας αυαξανόμενος αριθμός ανθρώπων χρησιμοποιεί τα κοινωνικά μίντια σαν μια πηγή μετάδοσης ειδήσεων. Σύμφωνα με μια έρευνα του Δεκέμβρη του 2011 απ το Κέντρο Έρευνας Pew, πάνω από 50% των ανθρώπων μαθαίνουν τα νέα μέσω των κοινωνικών μίντια μάλλον, παρά από επίσημες πηγές μετάδοσης ειδήσεων. Το να είναι μέλη μιας πολιτικής ομάδας κοινωνικών μίντια επιτρέπει στους ανθρώπους να είναι τμήμα ενός κινήματος, να συνδέονται με ομοϊδεάτες τους σ όλη τη χώρα και να παραμένουν ενήμεροι να συνυφαίνουν τον πολιτικό τους ακτιβισμό με τις κοινωνικές τους δραστηριότητες. Οι πολιτικές κοινωνικών μίντια διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό, από τις καμπάνιες απλής θεματολογίας μέχρι την θεμελίωση λογαριασμών facebook πολιτικού κόμματος με αυστηρό έλεγχο πάνω στο περιεχόμενο. Αλλά αυτοί μοιράζονται από κοινού την ιδέα μιας άμεσης, ελεύθερης και εύκολης εμπλοκής (ή απεμπλοκής) τακτικές ανανεώσεις και πληροφόρηση και ενεργή συμμετοχή απ τα μέλη. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία μιας αίσθησης «εικονικής ενσωμάτωσης» στην ειδική συνδεδεμένη ομάδα ενισχυμένης επίσης απ την πιθανότητα της άμεσης αλληλεπίδρασης με ομοϊδεάτες απ όλο τον κόσμο.
Πολιτικά κόμματα όλων των αποχρώσεων όλο και περισσότερο αναγνωρίζουν την δυνατότητα των κοινωνικών μίντια ν ανταποκριθούν γρήγορα σε συμβάντα και ακόμη και να διαμορφώσουν αυτά τα συμβάντα. Με τόσο λίγα εμπόδια για την είσοδο, η στρατολόγηση τεράστιου αριθμού ανθρώπων είναι σχετικά εύκολη και μπορεί να κάνει τα κινήματα δύσκολα να το αγνοήσουν. Πράγματι, μερικοί αναλυτές συμφωνούν ότι η διάκριση μεταξύ δράσεων που λαμβάνουν χώρα στο «χώρο» και δράσεων που λαμβάνουν χώρα στον «κυβερνοχώρο» έχει ρευστοποιηθεί καθώς οι θεωρίες των κοινωνικών κινημάτων έχουν μετακινηθεί απ τα παραδοσιακά μίντια στα κοινωνικά μίντια.
Ο Γκρίλο.
Ο Μπέπε Γκρίλο είναι ένας απ τους πρώτους πολιτικούς που έχουν ενστερνιστεί αυτή τη μετασχηματιστική αλλαγή και χρησιμοποιώντας τα κοινωνικά μίντια σαν το κύριο μέσο επικοινωνίας, το κίνημά του έχει αυξηθείθ από πρακτικά το τίποτα σε μια μείζονα πολιτική δύναμη της Ιταλίας στο διάστημα 3 χρόνων. Η δημιουργία του Κινήματος των 5 Αστεριών ανακοινώθηκε απ τον Γκρίλο, έναν δημοφιλή τότε ιταλό κωμικό και μπλόγκερ, σ ένα μπλογκ στις 9 Σεπτέμβρη του 2009. Αυτός άρχιζε:
«Στις 4 Οκτώβρη 2009, ένα νέο Εθνικό Κίνημα των 5 Αστεριών θα γεννηθεί. Θα γεννηθεί στο ίντερνετ. Οι ιταλοί πολίτες χωρίς ποινικό μητρώο και που δεν είναι μέλη κανενός πολιτικού κόμματος μπορούν να συνδεθούν τα κόμματα είναι νεκρά. Δεν θέλω να θεμελιώσω ένα «κόμμα», έναν μηχανισμό, μια δομή διαμεσολάβησης. Μάλλον θέλω να δημιουργήσω ένα Κίνημα με ένα πρόγραμμα».
Ο Γκρίλο έχει επαναλάβει πολλές φορές από τότε ότι δεν θέλει να δημιουργήσει ένα πολιτικό κόμμα, αλλά μάλλον ένα νέο κίνημα που θ αλλάξει το ιταλικό κομματικό πολιτικό σύστημα, κάτι που θα δώσει περισσότερη δύναμη στους κανονικούς ανθρώπους μια νέα έκδοση άμεσης δημοκρατίας.
Τα κοινωνικά μίντια είναι κεντρικά σ αυτή την οπτική. Ο Γκρίλο έχει έναν τεράστιο αριθμό ακόλουθων στα κοινωνικά μίντια: σχεδόν 1 εκατομμύριο άνθρωποι έχουν συνδεθεί στη σελίδα του στο facebook. Ο Γκρίλο γράφει τακτικά στο Twitter και στις 6 Νοέμβρη του 2012 είχε 700.556 ακόλουθους. Γενικά, τα ιταλικά κόμματα έχουν κάνει πολύ λίγη χρήση του ίντερνετ και των κοινωνικών μίντια. Για παράδειγμα (πάλι όπως στις 6 Νοέμβρη 2012) ο Nichi Vendola του αριστερού Sinistra Ecologia Liberta (SEL-αριστερά, οικολογία και ελευθερία) έχει 236.436 ακόλουθους, ο Pierluigi Bersani του κεντροαριστερού Partito Democratico (PD-Δημοκρατικό Κόμμα) έχει 146.088, ο Antonio di Pietro έχει 137.220, ο Pierferdinando Casini του κεντρώου Unione di Centro (UDC-Ένωση του Κέντρου) ;exei 71.900, και o Ροβερτο Μαρονι της περιφερειακής Lega Nord (LN-Βόρειος Συνασπισμός) έχει 5.676. Σύμφωνα με την κατάταξη του BlogItalia, το μπλόγκ του Γκρίλο είναι μακράν το πιο πολυδιαβασμένο μπλογκ στην Ιταλία και σύμφωνα με την Alexa, το 7,177ο με τους πιο πολλούς επισκέπτες και ειδωμένο σάϊτ στον κόσμο και το 159ο στην Ιταλία.
Ο Γκρίλο έχει χρησιμοποιήσει την παρουσία του στο ίντερνετ και το δίκτυο κοινωνικών μίντια για να προβάλλει θέματα και να διαδώσει τις απόψεις του σ αυτά, να διευθετήσει και να διαφημίσει οφλάϊν συμβάντα και να προάγει τη συζήτηση κι δραστηριότητες στο επίπεδο της λαϊκής βάσης γι αυτά τα θέματα, για παράδειγμα, διευθετώντας εκδηλώσεις σε πλατείες, τοπικές συναντήσεις, διαδηλώσεις και ψηφοφορίες. Ο Γκρίλο έχει γίνει ικανός να μετασχηματίζει αυτή την ονλάϊν υποστήριξη σε πολιτική επιρροή στον πραγματικό κόσμο. Εθνικά, το M5S έχει σταθερά αναδειχθεί 2ο ή 3ο σε δημοσκοπήσεις στα μέσα του 2012, με πάνω από 20% των ανταποκρινόμενων στις έρευνες στο δεύτερο μισό του χρόνου να λένε ότι θα ψηφίσουν το κίνημα. Βεβαια, ο Γκρίλο έχει προσδιορίσει τα πολιτικά θέματα που εμπίπτουν στα ενδιαφέροντα πολλών ιταλών και τα έχουν κάνει κυρίαρχο ρεύμα: διαφθορά, δωροδοκία, σεξουαλικά σκάνδαλα και οι πολιτικές των προνομίων και των ρουσφετιών που έχουν δημιουργήσει την αποκαλούμενη «κάστα».
Η μελέτη.
Πιστεύουμε ότι είναι επωφελές να κατανοήσουμε το κίνημα σαν έναν νέο πολιτικό παίχτη, που εργάζεται μάλλον διαφορετικά απ τα κόμματα, παρά να προσπαθούμε ν αναλύσουμε αυτό με την οπτική που χρησιμοποιούμε για να εξετάσουμε τα κόμματα, μια προσέγγιση που αναπόφευκτα καταλήγει με το να χαρακτηρίζει το M5S σαν «δυσλειτουργικό κόμμα».
Επομένως, τα στοιχεία της έρευνας που παρουσιάζονται σ αυτήν την έκθεση συλλέχθηκαν τον Αύγουστο του 2012, στοχοποιώντας τους οπαδούς στο facebook ενός αριθμού ομάδων facebook που θεωρήθηκε ότι σχετίζονται με τον Γκρίλο (δες το παράρτημα για λεπτομέρειες). Το facebook επιλέχθηκε γιατί είναι το πιο ευρέως διαδεδομένο και πιο δημοφιλές σάϊτ κοινωνικής δικτύωσης στην Ιταλία. Στα μέλη αυτών των ομάδων παρουσιάστηκε μια διαφήμιση προσκαλώντας τους να συμμετέχουν σε μια έρευνα και πατώντας πάνω στη διαφήμιση, τα άτομα ανακατευθύνονταν σε μια έρευνα που προσκαλούνταν να συμπληρώσουν. Η έρευνα και οι διαφημίσεις παρουσιάστηκαν στα ιταλικά και μετά μεταφράστηκαν πάλι στα αγγλικά για τους σκοπούς αυτής της έκθεσης.
Συνολικά 2.245 άνθρωποι ανταποκρίθηκαν σ αυτή την έρευνα. Με την αφαίρεση των στοιχείων που ήταν φθαρμένα, σκόπιμα παραπλανητικά ή ανολοκλήρωτα, στο τέλος η έρευνα συμπεριέλαβε ένα τελικό σύνολο 1.865 στοιχείων απαντήσεων. Τα αποτελέσματα επεξεργάστηκαν έναντι των ονλάϊν δημογραφικών των ομάδων που ήταν διαθέσιμα μέσω του διαφημιστικού εργαλείου του facebook. Αυτό έγινε για τη βελτίωση της εγκυρότητας και της ακρίβειας των συμπερασμάτων για τον ονλάϊν πληθυσμό. Αν και η ονλάϊν στρατολόγηση σε κοινωνική έρευνα είναι ευρέως διαδεδομένη, η αυτοεπιλεγμένη στρατολόγηση μέσω ιστιότοπων κοινωνικής δικτύωσης φέρνει καινοφανείς προκλήσεις. Επειδή αυτή είναι μια καινοτόμα μέθοδος έρευνας με δυνατά σημεία και αδυναμίες, έχουμε συμπεριλάβει μια σε βάθος συζήτηση της μεθοδολογίας στο παράρτημα.
Αποτελέσματα
Ηλικία και δημογραφικά.
Συνολικά, 63% των οπαδών του Μπέπε Γκρίλο στο facebook είναι άντρες και 37% γυναίκες το οποίο αντιστοιχεί με την υπάρχουσα έρευνα για το θέμα. Οι οπαδοί στο facebook του Μπέπε Γκρίλο είναι επίσης μεγαλύτεροι από τον μέσο χρήστη του facebook. Υπάρχουν 64% των οπαδών πάνω απ την ηλικία των 30, σε σύγκριση με το 51% όλων των ιταλών χρηστών facebook.
Οι εκπαιδευμένοι άνεργοι.
Περίπου λίγο παραπάνω απ τους μισούς απ όσους ανταποκρίθηκαν -54%- είπαν ότι είχαν απολυτήριο λυκείου (το οποίο είναι πάνω απ τον ιταλικό μέσο όρο του 34,8%). Αυτό μπορεί ν αντανακλά το γεγονός ότι γενικά- αυτοί με την υψηλότερη μόρφωση είναι περισσότερο πιθανόν να χρησιμοποιούν το ίντερνετ τακτικά για νέα και πολιτική πληροφόρηση. Ωστόσο, οι οπαδοί του Γκρίλο στο facebook ήταν περισσότερο πιθανό να ήταν άνεργοι σε σχέση με τον μέσο ιταλό πολίτη (19% έναντι 7,9%).
Όχι μόνο μια ομάδα του ίντερνετ.
Γύρω στο 20% λένε ότι είναι «τυπικά μέλη του M5S». Όταν ρωτιούνται τι είδους πολιτικό ακτιβισμό έχουν ή θα θεωρούσαν ότι μπορούν να εμπλακούν, είναι εντυπωσιακό πόσο λίγοι οπαδοί του Μπέπε Γκρίλο στο facebook αρνήθηκαν να αποκλείσουν ιδιαίτερες δράσεις, σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό. Για παράδειγμα, ενώ 51% των ιταλών είπε ότι ποτέ δεν θα συμμετείχαν σε μποϋκοτάζ, μόνο 9% των οπαδών του Γκρίλο έκφρασαν την ίδια άποψη. Μια υψηλή αναλογία όσων ανταποκρίθηκαν δεν απάντησαν σ αυτή την ερώτηση, πράγμα που υποδεικνύει ότι όσοι συμμετείχαν στην έρευνα δεν αισθάνονταν άνετα να μιλούν για την οφλάϊν πολιτική τους δραστηριότητα.
Τα οικονομικά και η ανεργία είναι τα κύρια ενδιαφέροντα.
Όταν ρωτήθηκαν να καταγράψουν τα κυριότερα ενδιαφέροντά τους από μια λίστα των 18, οι οπαδοί του Γκρίλο ήταν περισσότερο πιθανό ν αναφέρουν τα οικονομικά σαν ένα απ τα δύο κορυφαία. Η οικονομική κατάσταση (62%) και η ανεργία (61%) είναι μακράν τα δύο πιο συχνά επιλεγμένα, με τη φορολογία στην Τρίτη θέση (43%).
Γενικά θετικοί προς τη μετανάστευση.
Όσοι απάντησαν ρωτήθηκαν επίσης ευθέως τι σκέφτονταν για τη μετανάστευση. Φάνηκε ότι οι οπαδοί του Γκρίλο είναι πιο πιθανό απ το γενικό κοινό να δουν τη μετανάστευση σαν μια ευκαιρία (56% σε σύγκριση με 28%). Πρέπει να σημειωθεί ωστόσο, ότι όσοι είναι κάτω απ τα 30 ήταν περισσότερο πιθανό να καταγράψουν την μετανάστευση σαν ένα κορυφαίο θέμα, παρά εκείνοι πάνω απ τα 30.
Πεσιμιστές για το μέλλον της Ιταλίας.
Γενικά, οι οπαδοί του Γκρίλο ήταν περισσότερο πιθανό σε σχέση με το γενικό κοινό να είναι πεσιμιστές για το μέλλον, για μια σειρά μέτρα:
31% σκέφτονταν ότι ότι οι ζωές τους θα χειροτέρευαν σε 12 μήνες, σε σύγκριση με το 18% του ιταλικού λαού.
66% σκέφτονταν την οικονομική κατάσταση στη ιταλία να χειροτερεύει, σε σύγκριση με το 43% του ιταλικού λαού.
49% θεωρούσαν την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους να χειροτερεύει, σε σύγκριση με το 24% του ιταλικού λαού.
78% θεωρούσαν ότι τα πράγματα πηγαίνουν προς το χειρότερο στην ιταλία, σε σύγκριση με το 65% του ιταλικού λαού.
70% θεωρούσαν ότι τα πράγματα πηγαίνουν προς το χειρότερο στην ευρωπαϊκή ένωση, σε σύγκριση με το 40% του ιταλικού λαού.
Πολύ δυσαρεστημένοι με τη δημοκρατία και την πολιτική των κομμάτων στην Ιταλία.
Η σαρωτική πλειοψηφία (83%) των ανταποκρινόμενων δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένοι με τη δημοκρατία στην Ιταλία και μόλις 4% έκφρασαν ικανοποίηση. Αυτό δεν εκπλήσσει δοσμένης της θεματολογίας των καμπανιών του Γκρίλο. Πράγματι, η δυσφορία για τη δημοκρατία στην Ιταλία είναι υψηλή συνολικά, πράγμα που υποδεικνύει σημαντικό δυναμικό για περαιτέρω ανάπτυξη της υποστήριξης του Γκρίλο. Επιπλέον, όταν ρωτήθηκαν σε μια ανοιχτή ερώτηση γιατί υποστηρίζουν τον Γκρίλο, οι οπαδοί είπαν ότι το κάνουν λόγω της απογοήτευσης απ τα μεγάλα κόμματα ή περιμένοντας την αλλαγή (41%) ή διότι αυτοί είναι προσκολλημένοι στις αξίες του κινήματος (28%). Σύμφωνα με τους ανταποκρινόμενους, τα προβλήματα που τους οδηγούν στην υποστήριξη του κινήματος των 5 αστεριών είναι τα ιταλικά κόμματα και το ιταλικό πολιτικό σύστημα και λιγότερο η πλατειά ιδέα της «δημοκρατίας» και της «εκπροσώπησης». Συνολικά, η υποστήριξή τους εξαρτάται αυστηρά απ την ιδέα της «αλλαγής» του συστήματος, της κρατούσας ελίτ και των παραδοσιακών τρόπων άσκησης της πολιτικής.
Οι υποστηρικτές τείνουν να βρίσκονται αριστερά του κέντρου.
Ζητήσαμε απ τους ανταποκρινόμενους να τοποθετήσουν τους εαυτούς τους στο πολιτικό φάσμα που εκτείνεται απ το 1 μέχρι το 10, με το 1 να είναι το περισσότερο αριστερό και το 10 το περισσότερο δεξιό. Ο μέσος όρος ήταν 3,88, υποδεικνύοντας ότι οι οπαδοί του Γκρίλο θεωρούν τους εαυτούς τους να είναι γενικά αριστερά του κέντρου. Στο παράδειγμά μας, 23% είπαν ότι ψήφισαν το Italia dei Valori (IDV-Ιταλία των Αξιών) και 22% το PD στις εκλογές του 2008. Ένα σημαντικό ποσοστό, (13%) όσων απάντησαν επίσης ψήφισαν το PDL, ενώ 5% είχαν υποστηρίξει τη Λίγκα του Βορρά. Το απομένον 25% ήταν ή μικροί για να ψηφίσουν το 2008 ή ήταν απόντες.
Χαμηλή εμπιστοσύνη στους πολιτικούς και κοινωνικούς θεσμούς.
Σύμφωνα με την αντικαθεστωτική ρητορική του M5S και του Γκρίλο, λιγότερο από 20% εμπιστεύονται την ευρωπαϊκή ένωση. Μόνο 8% εμπιστεύονται την κυβέρνηση. 3% εμπιστεύονται τα πολιτικά κόμματα και 2% εμπιστεύονται το κοινοβούλιο. Οι οργανισμοί που φαίνονται σαν να είναι στην καρδιά της οικονομικής κρίσης, είναι ιδιαίτερα υποκείμενοι σε δυσπιστία: μόλις 2% εμπιστεύονται τις τράπεζες και τους οικονομικούς θεσμούς και 6% τις μεγάλες επιχειρήσεις. Αυτές οι αναλογίες είναι μικρότερες από κείνες για τον ιταλικό λαό.
Η εμπιστοσύνη για το ίντερνετ και για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις είναι υψηλή.
Οι μόνοι δύο θεσμοί, οργανισμοί και πόροι μίντια που χαίρουν της εμπιστοσύνης των μισών από όσους απάντησαν είναι το ίντερνετ (76%) και οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (61%). Το ποσοστό του ίντερνετ είναι σε αντίθεση με το χαμηλό ποσοστό εμπιστοσύνης στα άλλα μίντια. Μόνο 11% εμπιστεύεται τον τύπο (σε σύγκριση με 34% των ιταλών συνολικά) και λιγότερο από 4% την τηλεόραση (σε σύγκριση με το 40% των ιταλών συνολικά). Λόγω της κριτικής του Γκρίλο από μακρού χρόνου στα παραδοσιακά ιταλικά μίντια, αυτά τα αποτελέσματα δεν εκπλήσσουν.
Επιπτώσεις.
Ο Γκρίλο έχει αναγάγει σε κύριο θέμα τον τρόπο με τον οποίο διεξάγεται η πολιτική στην Ιταλία. Μένοντας σε μια αντικαθεστωτική πλατφόρμα και χρησιμοποιώντας τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας, αυτός έχει συνδυάσει το μέσο και το μήνυμα για να δημιουργήσει έναν ευφυώς καινοτόμο τύπο κινήματος. Η αξιοσημείωτη επιτυχία του Γκρίλο δείχνει την αποτελεσματικότητα του να επικοινωνείς και να οργανώνεις μέσω του ίντερνετ και τις δυνατότητες που έχεις να μιλάς άμεσα σε εκατομμύρια ανθρώπους: ιδιαίτερα με κείνους που είναι απογοητευμένοι με τις υπάρχουσες πολιτικές δομές. Αλλά οι επιπτώσεις της επιτυχίας του Γκρίλο εκτείνονται πολύ πέραν της Ιταλίας. Πολλά απ τα ενδιαφέροντα των υποστηρικτών του Γκρίλο μοιράζονται με ανθρώπους απ όλη την ευρωπαϊκή ένωση. Την τελευταία δεκαετία, η εμπιστοσύνη στην ευρωπαϊκή ένωση, τις εθνικές κυβερνήσεις και το κοινοβούλιο είναι σε πτώση σε όλη την ήπειρο. Το 2002, 39% των ευρωπαίων εμπιστεύονταν την εθνική κυβέρνηση και 42% το κοινοβούλιο, ενώ το 2012 μόνο 28%. Αυτό σε συνδυασμό με τη μείωση της συμμετοχής των μελών των κομμάτων και της προσέλευσης των ψηφοφόρων, δείχνει ότι η έκκληση των κινημάτων σαν το M5S ενώ συνδυάζουν μια αντικαθεστωτική ρητορική με έξυπνους τρόπους χρήσης των σύγχρονων μίντια- θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά μήκος της ευρώπης.
Φυσικά, τα κοινωνικά μίντια είναι μόνο μέρος της ιστορίας. Η επιτυχία του Γκρίλο επίσης δείχνει ότι επικοινωνώντας και οργανώνοντας μέσω του ίντερνετ δεν είναι κάποιο υποκατάστατο του πολιτικού ακτιβισμού στον πραγματικό κόσμο, αλλά μάλλον κάτι που μπορεί να τον διευκολύνει. Το M5S δρα επίσης τοπικά και η δύναμή του φαίνεται να είναι ο τρόπος που συνδυάζει τον οφλάϊν και τον ονλάϊν ακτιβισμό αποτελεσματικά. Οι «συναντήσεις», που γίνονται από ανθρώπους που μαζεύονται και συναντιοπυνται οφλάϊν στις τοπικές τους κοινότητες κάθε βδομάδα περίπου, είναι κρίσιμες για την επιτυχία του κινήματος: αυτοί συνήθως καθοδηγούν τις συζητήσεις και τους διαλόγους, για παράδειγμα μελετώντας την έκταση στην οποία οι επιτροπές της πόλης ή οι τοπικές κυβερνήσεις λειτουργούν. Ο ίδιος ο Γκρίλο αναγνωρίζει ότι η ονλάϊν καμπάνια δεν είναι αρκετή, αυτός είναι πολύ ενεργός με εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα, με την προσέλκυση μεγάλου αριθμού ανθρώπων και την κάλυψη απ τα μίντια. Αυτή είναι η αντίδραση του παραδοσιακού, οφλάϊν πολιτικού ακτιβισμού και νέων τρόπων επικοινωνίας και οργάνωσης του ακτιβισμού που είναι τόσο μετασχηματιστικός.
Οι πολιτικές των κοινωνικών μίντια επίσης παρουσιάζουν προκλήσεις στα συστήματα παραγωγής και εφαρμογής πολιτικών. Για παράδειγμα, η καμπάνια μέσω κοινωνικών μίντια τείνει να οφελήσει εκείνους που είναι ενεργοί και εκπαιδευμένοι στη χρήση των κοινωνικών μίντια και δεν είναι πάντα αντιπροσωπευτικοί του πληθυσμού σαν όλου. Επιπλέον, καθώς όλο και περισσότερα πολιτικά κόμματα αρχίζουν να χρησιμοποιοπυν τα κοινωνικά μίντια για πολιτικούς σκοπούς και τρόπους διαχείρισης, αυτό θα μπορούσε να γίνει ένα νέο πεδίο για άσκηση πολιτικής πίεσης και για καμπάνιες το οποίο θα μπορούσε να έχει ένα επιζήμιο αποτέλεσμα στη χρήση των κοινωνικών μίντια σαν χώρο για ανοιχτή, ελεύθερη ανταλλαγή και για μετάδοση πληροφοριών. Τα ονλάϊν κινήματα με μια ευρεία υποστηρικτική βάση είναι επίσης λιγότερο ικανά να επιβάλλουν πειθαρχία σε κάποια κομματική γραμμή, με δυνητικά απρόβλεπτες συνέπειες για τους ηγέτες αυτών των κινημάτων.
Οπωσδήποτε, ο Γκρίλο και το M5S ανταποκρίνονται στα ενδιαφέροντα των ιταλών (και των ευρωπαίων γενικότερα) και χρησιμοποιούν τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας αποτελεσματικά γι αυτό. Η αξιοσημείωτη επιτυχία του αποδείχνει μια επιθυμία για αλλαγή. Τα καθεστωτικά κόμματα θάκαναν καλά να πάρουν στα σοβαρά το κίνημα, κατανοώντας τι έλκει τα ενδιαφέροντα των υποστηρικτών και ανταποκρινόμενα στις προκλήσεις που το κίνημα έχει παρουσιάσει, καθώς και μαθαίνοντας απ την επιτυχία που αυτό έχει μέχρι τώρα απολαύσει.
Μετάφραση απ τα αγγλικά: Γιώργος Παπανικολάου
(Έρευνας με θέμα «Νέοι πολιτικοί παίχτες στην Ευρώπη-Ο Μπέπε Γκρίλο και το Κίνημα των 5 Αστεριών»-«τα κοινωνικά μέσα μαζικής επικοινωνίας αλλάζουν την πολιτική στην Ευρώπη» του ανεξάρτητου, μη κερδοσκοπικού, διακομματικού ιδρύματος/ δεξαμενής σκέψης στη Βρετανία Demos).
Αλλαγές στον τρόπο που επικοινωνούμε απ την εκτύπωση Γκούτενμπεργκ στην τηλεοπτική μετάδοση του προεδρικού διαλόγου στις ΗΠΑ έχουν πάντα μια επίδραση στα πολιτικά κόμματα και κινήματα. Το ίντερνετ δεν διαφέρει: οι αναλυτές έχουν από καιρό συμφωνήσει ότι η μαζική επικοινωνία μέσω του διαδικτύου θα διευκολύνει τη μαζική δράση φέρνοντας μαζί ομάδες γύρω από απλά θέματα, μειώνοντας τα εμπόδια για την είσοδο και επομένως θεμελιακά αλλάζοντας τη φύση των πολιτικών κινημάτων. Τα κοινωνικά μίντια μερικές φορές αποκαλούμενα web 2.0- είναι τώρα στο προσκήνιο αυτής της αλλαγής. Όλο και περισσότεροι από μας ζούμε τον περισσότερο απ τον κοινωνικό μας, τον επαγγελματικό μας και τον πολιτικό μας χρόνο ονλάϊν (συνδεδεμένοι). Το facebook, το Twitter, το Google+ και το Linkedin είναι όλα παραδείγματα μιας γρήγορης μεταφοράς των ζωών των ανθρώπων αλληλεπιδράσεις, ταυτότητες, συζητήσεις και απόψεις σ ένα νέο είδος δημόσιας σφαίρας, ένα τεράστιο ψηφιακό κοινωνικό κοινοβούλιο. Οι Ευρωπαίοι περνάνε κατά μέσο όρο 4 ώρες την ημέρα συνδεδεμένοι και έχουν γύρω στους 250 εκατομμύρια λογαριασμούς FACEBOOK.
Αναπόφευκτα αυτό αλλάζει και την πολιτική επίσης. Το μέγεθος, η ποικιλομορφία και ο δυναμισμός των πλατφορμών των κοινωνικών μίντια επιτρέπουν στους ανθρώπους να συνδέονται και να σχηματίζουν κοινωνικά κινήματα έξω απ τα υπάρχοντα πολιτικά κανάλια πολύ περισσότερο γρήγορα και εύκολα από οποτεδήποτε πριν. Νέα κοινωνικά κινήματα αναδύονται χρησιμοποιώντας τα κοινωνικά μίντια και αμφισβητώντας τα υπάρχοντα κόμματα μ έναν τρόπο αδιανόητο πριν μια δεκαετία. Ο αγγλικός αμυντικός συνασπισμός στη Βρετανία, το κόμμα των πειρατών στη Γερμανία και το κίνημα κατάληψης είναι όλα παραδείγματα κινημάτων που έχουν χρησιμοποιήσει τα κοινωνικά μίντια για ν αναπτυχθούν γρήγορα και να δημιουργήσουν μια σημαντική πολιτική και κοινωνική επιρροή, όλα στα τελευταία 3 χρόνια.
Την ίδια στιγμή, το καθολικό ρεύμα και τα καθιερωμένα πολιτικά κόμματα αρχίζουν ν αναγνωρίζουν τη δύναμη των κοινωνικών μίντια. Αυξανόμενα, τα περισσότερα μεγάλα κόμματα και κινήματα έχουν μια παρουσία στα κοινωνικά μίντια μπλογκς σελίδες facebook, στο twitter- που χρησιμοποιούν σαν έναν πρόσθετο τρόπο για να στρατολογήσουν νέους υποστηρικτές. Να στείλουν μηνύματα, ν ανταποκριθούν σε συμβάντα και σε μερικές περιπτώσεις να διαμορφώσουν πολιτικές. Τέτοια είναι η ανάπτυξη που τα πολιτικά κόμματα ακολουθούν στα συνδεδεμένα κοινωνικά μίντια στο facebook και αλλού και ν ανακόπτουν την τυπική συμμετοχή των μελών σε πολλές απ αυτές τις ομάδες, αποτελούμενες από δεκάδες χιλιάδες συμπαθούντων και υποστηρικτών και που αναπτύσσονται γρήγορα. Για παράδειγμα, το γαλλικό κόμμα Union pour un Movement Populaire έχει γύρω στους 55.000 οπαδούς στο facebook, το βρετανικό κόμμα Labour έχει γύρω στους 130.000 οπαδούς και οι γερμανοί λαϊκιστές πολιτικοί Geert Wilders έχουν πάνω από 200.000 ακόλουθους. Οι εκλογές στις ΗΠΑ του 2012 αποκαλέστηκαν οι πρώτες «εκλογές του facebook καθώς το δημοκρατικό κόμμα επένδυσε εκατομμύρια δολάρια σε στοχευμένες διαφημίσεις και δικτυακές αναλύσεις χρησιμοποιώντας πλατφόρμες κοινωνικών μίντια. Αυτή η μετατόπιση προς τον ονλάϊν πολιτικό ακτιβισμό λαμβάνει χώρα σε μια στιγμή που η τυπική κομματική συμμετοχή των μελών των πολιτικών κομμάτων στη δυτική ευρώπη έχει πέσει, σχεδόν καθολικά και σε απόλυτους όρους και (ακόμη περισσότερο δραματικά) σχετικά με το μέγεθος του εκλογικού σώματος.
Αυτό το συνονθύλευμα πολιτικής δραστηριότητας εικονικού και πραγματικού κόσμου είναι ο τρόπος που εκατομμύρια άνθρωποι ιδιαίτερα νέοι άνθρωποι- σχετίζονται με την πολιτική στον 21ο αιώνα. Αυτός ο εκκολαπτόμενος, βρώμικος και περισσότερο εφήμερος τύπος πολιτικής γίνεται το πρότυπο για τη νεότερη, ψηφιακή γενιά: το Δίκτυο Έρευνας MacArthur για τη νεανική και Συμμετοχική Πολιτική βρήκε ότι 41% των νέων αμερικανών είχε εμπλακεί σε τουλάχιστον μια πολιτική δράση μέσω των κοινωνικών μίντια κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό δοσμένου ότι ένας αυαξανόμενος αριθμός ανθρώπων χρησιμοποιεί τα κοινωνικά μίντια σαν μια πηγή μετάδοσης ειδήσεων. Σύμφωνα με μια έρευνα του Δεκέμβρη του 2011 απ το Κέντρο Έρευνας Pew, πάνω από 50% των ανθρώπων μαθαίνουν τα νέα μέσω των κοινωνικών μίντια μάλλον, παρά από επίσημες πηγές μετάδοσης ειδήσεων. Το να είναι μέλη μιας πολιτικής ομάδας κοινωνικών μίντια επιτρέπει στους ανθρώπους να είναι τμήμα ενός κινήματος, να συνδέονται με ομοϊδεάτες τους σ όλη τη χώρα και να παραμένουν ενήμεροι να συνυφαίνουν τον πολιτικό τους ακτιβισμό με τις κοινωνικές τους δραστηριότητες. Οι πολιτικές κοινωνικών μίντια διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό, από τις καμπάνιες απλής θεματολογίας μέχρι την θεμελίωση λογαριασμών facebook πολιτικού κόμματος με αυστηρό έλεγχο πάνω στο περιεχόμενο. Αλλά αυτοί μοιράζονται από κοινού την ιδέα μιας άμεσης, ελεύθερης και εύκολης εμπλοκής (ή απεμπλοκής) τακτικές ανανεώσεις και πληροφόρηση και ενεργή συμμετοχή απ τα μέλη. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία μιας αίσθησης «εικονικής ενσωμάτωσης» στην ειδική συνδεδεμένη ομάδα ενισχυμένης επίσης απ την πιθανότητα της άμεσης αλληλεπίδρασης με ομοϊδεάτες απ όλο τον κόσμο.
Πολιτικά κόμματα όλων των αποχρώσεων όλο και περισσότερο αναγνωρίζουν την δυνατότητα των κοινωνικών μίντια ν ανταποκριθούν γρήγορα σε συμβάντα και ακόμη και να διαμορφώσουν αυτά τα συμβάντα. Με τόσο λίγα εμπόδια για την είσοδο, η στρατολόγηση τεράστιου αριθμού ανθρώπων είναι σχετικά εύκολη και μπορεί να κάνει τα κινήματα δύσκολα να το αγνοήσουν. Πράγματι, μερικοί αναλυτές συμφωνούν ότι η διάκριση μεταξύ δράσεων που λαμβάνουν χώρα στο «χώρο» και δράσεων που λαμβάνουν χώρα στον «κυβερνοχώρο» έχει ρευστοποιηθεί καθώς οι θεωρίες των κοινωνικών κινημάτων έχουν μετακινηθεί απ τα παραδοσιακά μίντια στα κοινωνικά μίντια.
Ο Γκρίλο.
Ο Μπέπε Γκρίλο είναι ένας απ τους πρώτους πολιτικούς που έχουν ενστερνιστεί αυτή τη μετασχηματιστική αλλαγή και χρησιμοποιώντας τα κοινωνικά μίντια σαν το κύριο μέσο επικοινωνίας, το κίνημά του έχει αυξηθείθ από πρακτικά το τίποτα σε μια μείζονα πολιτική δύναμη της Ιταλίας στο διάστημα 3 χρόνων. Η δημιουργία του Κινήματος των 5 Αστεριών ανακοινώθηκε απ τον Γκρίλο, έναν δημοφιλή τότε ιταλό κωμικό και μπλόγκερ, σ ένα μπλογκ στις 9 Σεπτέμβρη του 2009. Αυτός άρχιζε:
«Στις 4 Οκτώβρη 2009, ένα νέο Εθνικό Κίνημα των 5 Αστεριών θα γεννηθεί. Θα γεννηθεί στο ίντερνετ. Οι ιταλοί πολίτες χωρίς ποινικό μητρώο και που δεν είναι μέλη κανενός πολιτικού κόμματος μπορούν να συνδεθούν τα κόμματα είναι νεκρά. Δεν θέλω να θεμελιώσω ένα «κόμμα», έναν μηχανισμό, μια δομή διαμεσολάβησης. Μάλλον θέλω να δημιουργήσω ένα Κίνημα με ένα πρόγραμμα».
Ο Γκρίλο έχει επαναλάβει πολλές φορές από τότε ότι δεν θέλει να δημιουργήσει ένα πολιτικό κόμμα, αλλά μάλλον ένα νέο κίνημα που θ αλλάξει το ιταλικό κομματικό πολιτικό σύστημα, κάτι που θα δώσει περισσότερη δύναμη στους κανονικούς ανθρώπους μια νέα έκδοση άμεσης δημοκρατίας.
Τα κοινωνικά μίντια είναι κεντρικά σ αυτή την οπτική. Ο Γκρίλο έχει έναν τεράστιο αριθμό ακόλουθων στα κοινωνικά μίντια: σχεδόν 1 εκατομμύριο άνθρωποι έχουν συνδεθεί στη σελίδα του στο facebook. Ο Γκρίλο γράφει τακτικά στο Twitter και στις 6 Νοέμβρη του 2012 είχε 700.556 ακόλουθους. Γενικά, τα ιταλικά κόμματα έχουν κάνει πολύ λίγη χρήση του ίντερνετ και των κοινωνικών μίντια. Για παράδειγμα (πάλι όπως στις 6 Νοέμβρη 2012) ο Nichi Vendola του αριστερού Sinistra Ecologia Liberta (SEL-αριστερά, οικολογία και ελευθερία) έχει 236.436 ακόλουθους, ο Pierluigi Bersani του κεντροαριστερού Partito Democratico (PD-Δημοκρατικό Κόμμα) έχει 146.088, ο Antonio di Pietro έχει 137.220, ο Pierferdinando Casini του κεντρώου Unione di Centro (UDC-Ένωση του Κέντρου) ;exei 71.900, και o Ροβερτο Μαρονι της περιφερειακής Lega Nord (LN-Βόρειος Συνασπισμός) έχει 5.676. Σύμφωνα με την κατάταξη του BlogItalia, το μπλόγκ του Γκρίλο είναι μακράν το πιο πολυδιαβασμένο μπλογκ στην Ιταλία και σύμφωνα με την Alexa, το 7,177ο με τους πιο πολλούς επισκέπτες και ειδωμένο σάϊτ στον κόσμο και το 159ο στην Ιταλία.
Ο Γκρίλο έχει χρησιμοποιήσει την παρουσία του στο ίντερνετ και το δίκτυο κοινωνικών μίντια για να προβάλλει θέματα και να διαδώσει τις απόψεις του σ αυτά, να διευθετήσει και να διαφημίσει οφλάϊν συμβάντα και να προάγει τη συζήτηση κι δραστηριότητες στο επίπεδο της λαϊκής βάσης γι αυτά τα θέματα, για παράδειγμα, διευθετώντας εκδηλώσεις σε πλατείες, τοπικές συναντήσεις, διαδηλώσεις και ψηφοφορίες. Ο Γκρίλο έχει γίνει ικανός να μετασχηματίζει αυτή την ονλάϊν υποστήριξη σε πολιτική επιρροή στον πραγματικό κόσμο. Εθνικά, το M5S έχει σταθερά αναδειχθεί 2ο ή 3ο σε δημοσκοπήσεις στα μέσα του 2012, με πάνω από 20% των ανταποκρινόμενων στις έρευνες στο δεύτερο μισό του χρόνου να λένε ότι θα ψηφίσουν το κίνημα. Βεβαια, ο Γκρίλο έχει προσδιορίσει τα πολιτικά θέματα που εμπίπτουν στα ενδιαφέροντα πολλών ιταλών και τα έχουν κάνει κυρίαρχο ρεύμα: διαφθορά, δωροδοκία, σεξουαλικά σκάνδαλα και οι πολιτικές των προνομίων και των ρουσφετιών που έχουν δημιουργήσει την αποκαλούμενη «κάστα».
Η μελέτη.
Πιστεύουμε ότι είναι επωφελές να κατανοήσουμε το κίνημα σαν έναν νέο πολιτικό παίχτη, που εργάζεται μάλλον διαφορετικά απ τα κόμματα, παρά να προσπαθούμε ν αναλύσουμε αυτό με την οπτική που χρησιμοποιούμε για να εξετάσουμε τα κόμματα, μια προσέγγιση που αναπόφευκτα καταλήγει με το να χαρακτηρίζει το M5S σαν «δυσλειτουργικό κόμμα».
Επομένως, τα στοιχεία της έρευνας που παρουσιάζονται σ αυτήν την έκθεση συλλέχθηκαν τον Αύγουστο του 2012, στοχοποιώντας τους οπαδούς στο facebook ενός αριθμού ομάδων facebook που θεωρήθηκε ότι σχετίζονται με τον Γκρίλο (δες το παράρτημα για λεπτομέρειες). Το facebook επιλέχθηκε γιατί είναι το πιο ευρέως διαδεδομένο και πιο δημοφιλές σάϊτ κοινωνικής δικτύωσης στην Ιταλία. Στα μέλη αυτών των ομάδων παρουσιάστηκε μια διαφήμιση προσκαλώντας τους να συμμετέχουν σε μια έρευνα και πατώντας πάνω στη διαφήμιση, τα άτομα ανακατευθύνονταν σε μια έρευνα που προσκαλούνταν να συμπληρώσουν. Η έρευνα και οι διαφημίσεις παρουσιάστηκαν στα ιταλικά και μετά μεταφράστηκαν πάλι στα αγγλικά για τους σκοπούς αυτής της έκθεσης.
Συνολικά 2.245 άνθρωποι ανταποκρίθηκαν σ αυτή την έρευνα. Με την αφαίρεση των στοιχείων που ήταν φθαρμένα, σκόπιμα παραπλανητικά ή ανολοκλήρωτα, στο τέλος η έρευνα συμπεριέλαβε ένα τελικό σύνολο 1.865 στοιχείων απαντήσεων. Τα αποτελέσματα επεξεργάστηκαν έναντι των ονλάϊν δημογραφικών των ομάδων που ήταν διαθέσιμα μέσω του διαφημιστικού εργαλείου του facebook. Αυτό έγινε για τη βελτίωση της εγκυρότητας και της ακρίβειας των συμπερασμάτων για τον ονλάϊν πληθυσμό. Αν και η ονλάϊν στρατολόγηση σε κοινωνική έρευνα είναι ευρέως διαδεδομένη, η αυτοεπιλεγμένη στρατολόγηση μέσω ιστιότοπων κοινωνικής δικτύωσης φέρνει καινοφανείς προκλήσεις. Επειδή αυτή είναι μια καινοτόμα μέθοδος έρευνας με δυνατά σημεία και αδυναμίες, έχουμε συμπεριλάβει μια σε βάθος συζήτηση της μεθοδολογίας στο παράρτημα.
Αποτελέσματα
Ηλικία και δημογραφικά.
Συνολικά, 63% των οπαδών του Μπέπε Γκρίλο στο facebook είναι άντρες και 37% γυναίκες το οποίο αντιστοιχεί με την υπάρχουσα έρευνα για το θέμα. Οι οπαδοί στο facebook του Μπέπε Γκρίλο είναι επίσης μεγαλύτεροι από τον μέσο χρήστη του facebook. Υπάρχουν 64% των οπαδών πάνω απ την ηλικία των 30, σε σύγκριση με το 51% όλων των ιταλών χρηστών facebook.
Οι εκπαιδευμένοι άνεργοι.
Περίπου λίγο παραπάνω απ τους μισούς απ όσους ανταποκρίθηκαν -54%- είπαν ότι είχαν απολυτήριο λυκείου (το οποίο είναι πάνω απ τον ιταλικό μέσο όρο του 34,8%). Αυτό μπορεί ν αντανακλά το γεγονός ότι γενικά- αυτοί με την υψηλότερη μόρφωση είναι περισσότερο πιθανόν να χρησιμοποιούν το ίντερνετ τακτικά για νέα και πολιτική πληροφόρηση. Ωστόσο, οι οπαδοί του Γκρίλο στο facebook ήταν περισσότερο πιθανό να ήταν άνεργοι σε σχέση με τον μέσο ιταλό πολίτη (19% έναντι 7,9%).
Όχι μόνο μια ομάδα του ίντερνετ.
Γύρω στο 20% λένε ότι είναι «τυπικά μέλη του M5S». Όταν ρωτιούνται τι είδους πολιτικό ακτιβισμό έχουν ή θα θεωρούσαν ότι μπορούν να εμπλακούν, είναι εντυπωσιακό πόσο λίγοι οπαδοί του Μπέπε Γκρίλο στο facebook αρνήθηκαν να αποκλείσουν ιδιαίτερες δράσεις, σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό. Για παράδειγμα, ενώ 51% των ιταλών είπε ότι ποτέ δεν θα συμμετείχαν σε μποϋκοτάζ, μόνο 9% των οπαδών του Γκρίλο έκφρασαν την ίδια άποψη. Μια υψηλή αναλογία όσων ανταποκρίθηκαν δεν απάντησαν σ αυτή την ερώτηση, πράγμα που υποδεικνύει ότι όσοι συμμετείχαν στην έρευνα δεν αισθάνονταν άνετα να μιλούν για την οφλάϊν πολιτική τους δραστηριότητα.
Τα οικονομικά και η ανεργία είναι τα κύρια ενδιαφέροντα.
Όταν ρωτήθηκαν να καταγράψουν τα κυριότερα ενδιαφέροντά τους από μια λίστα των 18, οι οπαδοί του Γκρίλο ήταν περισσότερο πιθανό ν αναφέρουν τα οικονομικά σαν ένα απ τα δύο κορυφαία. Η οικονομική κατάσταση (62%) και η ανεργία (61%) είναι μακράν τα δύο πιο συχνά επιλεγμένα, με τη φορολογία στην Τρίτη θέση (43%).
Γενικά θετικοί προς τη μετανάστευση.
Όσοι απάντησαν ρωτήθηκαν επίσης ευθέως τι σκέφτονταν για τη μετανάστευση. Φάνηκε ότι οι οπαδοί του Γκρίλο είναι πιο πιθανό απ το γενικό κοινό να δουν τη μετανάστευση σαν μια ευκαιρία (56% σε σύγκριση με 28%). Πρέπει να σημειωθεί ωστόσο, ότι όσοι είναι κάτω απ τα 30 ήταν περισσότερο πιθανό να καταγράψουν την μετανάστευση σαν ένα κορυφαίο θέμα, παρά εκείνοι πάνω απ τα 30.
Πεσιμιστές για το μέλλον της Ιταλίας.
Γενικά, οι οπαδοί του Γκρίλο ήταν περισσότερο πιθανό σε σχέση με το γενικό κοινό να είναι πεσιμιστές για το μέλλον, για μια σειρά μέτρα:
31% σκέφτονταν ότι ότι οι ζωές τους θα χειροτέρευαν σε 12 μήνες, σε σύγκριση με το 18% του ιταλικού λαού.
66% σκέφτονταν την οικονομική κατάσταση στη ιταλία να χειροτερεύει, σε σύγκριση με το 43% του ιταλικού λαού.
49% θεωρούσαν την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους να χειροτερεύει, σε σύγκριση με το 24% του ιταλικού λαού.
78% θεωρούσαν ότι τα πράγματα πηγαίνουν προς το χειρότερο στην ιταλία, σε σύγκριση με το 65% του ιταλικού λαού.
70% θεωρούσαν ότι τα πράγματα πηγαίνουν προς το χειρότερο στην ευρωπαϊκή ένωση, σε σύγκριση με το 40% του ιταλικού λαού.
Πολύ δυσαρεστημένοι με τη δημοκρατία και την πολιτική των κομμάτων στην Ιταλία.
Η σαρωτική πλειοψηφία (83%) των ανταποκρινόμενων δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένοι με τη δημοκρατία στην Ιταλία και μόλις 4% έκφρασαν ικανοποίηση. Αυτό δεν εκπλήσσει δοσμένης της θεματολογίας των καμπανιών του Γκρίλο. Πράγματι, η δυσφορία για τη δημοκρατία στην Ιταλία είναι υψηλή συνολικά, πράγμα που υποδεικνύει σημαντικό δυναμικό για περαιτέρω ανάπτυξη της υποστήριξης του Γκρίλο. Επιπλέον, όταν ρωτήθηκαν σε μια ανοιχτή ερώτηση γιατί υποστηρίζουν τον Γκρίλο, οι οπαδοί είπαν ότι το κάνουν λόγω της απογοήτευσης απ τα μεγάλα κόμματα ή περιμένοντας την αλλαγή (41%) ή διότι αυτοί είναι προσκολλημένοι στις αξίες του κινήματος (28%). Σύμφωνα με τους ανταποκρινόμενους, τα προβλήματα που τους οδηγούν στην υποστήριξη του κινήματος των 5 αστεριών είναι τα ιταλικά κόμματα και το ιταλικό πολιτικό σύστημα και λιγότερο η πλατειά ιδέα της «δημοκρατίας» και της «εκπροσώπησης». Συνολικά, η υποστήριξή τους εξαρτάται αυστηρά απ την ιδέα της «αλλαγής» του συστήματος, της κρατούσας ελίτ και των παραδοσιακών τρόπων άσκησης της πολιτικής.
Οι υποστηρικτές τείνουν να βρίσκονται αριστερά του κέντρου.
Ζητήσαμε απ τους ανταποκρινόμενους να τοποθετήσουν τους εαυτούς τους στο πολιτικό φάσμα που εκτείνεται απ το 1 μέχρι το 10, με το 1 να είναι το περισσότερο αριστερό και το 10 το περισσότερο δεξιό. Ο μέσος όρος ήταν 3,88, υποδεικνύοντας ότι οι οπαδοί του Γκρίλο θεωρούν τους εαυτούς τους να είναι γενικά αριστερά του κέντρου. Στο παράδειγμά μας, 23% είπαν ότι ψήφισαν το Italia dei Valori (IDV-Ιταλία των Αξιών) και 22% το PD στις εκλογές του 2008. Ένα σημαντικό ποσοστό, (13%) όσων απάντησαν επίσης ψήφισαν το PDL, ενώ 5% είχαν υποστηρίξει τη Λίγκα του Βορρά. Το απομένον 25% ήταν ή μικροί για να ψηφίσουν το 2008 ή ήταν απόντες.
Χαμηλή εμπιστοσύνη στους πολιτικούς και κοινωνικούς θεσμούς.
Σύμφωνα με την αντικαθεστωτική ρητορική του M5S και του Γκρίλο, λιγότερο από 20% εμπιστεύονται την ευρωπαϊκή ένωση. Μόνο 8% εμπιστεύονται την κυβέρνηση. 3% εμπιστεύονται τα πολιτικά κόμματα και 2% εμπιστεύονται το κοινοβούλιο. Οι οργανισμοί που φαίνονται σαν να είναι στην καρδιά της οικονομικής κρίσης, είναι ιδιαίτερα υποκείμενοι σε δυσπιστία: μόλις 2% εμπιστεύονται τις τράπεζες και τους οικονομικούς θεσμούς και 6% τις μεγάλες επιχειρήσεις. Αυτές οι αναλογίες είναι μικρότερες από κείνες για τον ιταλικό λαό.
Η εμπιστοσύνη για το ίντερνετ και για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις είναι υψηλή.
Οι μόνοι δύο θεσμοί, οργανισμοί και πόροι μίντια που χαίρουν της εμπιστοσύνης των μισών από όσους απάντησαν είναι το ίντερνετ (76%) και οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (61%). Το ποσοστό του ίντερνετ είναι σε αντίθεση με το χαμηλό ποσοστό εμπιστοσύνης στα άλλα μίντια. Μόνο 11% εμπιστεύεται τον τύπο (σε σύγκριση με 34% των ιταλών συνολικά) και λιγότερο από 4% την τηλεόραση (σε σύγκριση με το 40% των ιταλών συνολικά). Λόγω της κριτικής του Γκρίλο από μακρού χρόνου στα παραδοσιακά ιταλικά μίντια, αυτά τα αποτελέσματα δεν εκπλήσσουν.
Επιπτώσεις.
Ο Γκρίλο έχει αναγάγει σε κύριο θέμα τον τρόπο με τον οποίο διεξάγεται η πολιτική στην Ιταλία. Μένοντας σε μια αντικαθεστωτική πλατφόρμα και χρησιμοποιώντας τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας, αυτός έχει συνδυάσει το μέσο και το μήνυμα για να δημιουργήσει έναν ευφυώς καινοτόμο τύπο κινήματος. Η αξιοσημείωτη επιτυχία του Γκρίλο δείχνει την αποτελεσματικότητα του να επικοινωνείς και να οργανώνεις μέσω του ίντερνετ και τις δυνατότητες που έχεις να μιλάς άμεσα σε εκατομμύρια ανθρώπους: ιδιαίτερα με κείνους που είναι απογοητευμένοι με τις υπάρχουσες πολιτικές δομές. Αλλά οι επιπτώσεις της επιτυχίας του Γκρίλο εκτείνονται πολύ πέραν της Ιταλίας. Πολλά απ τα ενδιαφέροντα των υποστηρικτών του Γκρίλο μοιράζονται με ανθρώπους απ όλη την ευρωπαϊκή ένωση. Την τελευταία δεκαετία, η εμπιστοσύνη στην ευρωπαϊκή ένωση, τις εθνικές κυβερνήσεις και το κοινοβούλιο είναι σε πτώση σε όλη την ήπειρο. Το 2002, 39% των ευρωπαίων εμπιστεύονταν την εθνική κυβέρνηση και 42% το κοινοβούλιο, ενώ το 2012 μόνο 28%. Αυτό σε συνδυασμό με τη μείωση της συμμετοχής των μελών των κομμάτων και της προσέλευσης των ψηφοφόρων, δείχνει ότι η έκκληση των κινημάτων σαν το M5S ενώ συνδυάζουν μια αντικαθεστωτική ρητορική με έξυπνους τρόπους χρήσης των σύγχρονων μίντια- θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά μήκος της ευρώπης.
Φυσικά, τα κοινωνικά μίντια είναι μόνο μέρος της ιστορίας. Η επιτυχία του Γκρίλο επίσης δείχνει ότι επικοινωνώντας και οργανώνοντας μέσω του ίντερνετ δεν είναι κάποιο υποκατάστατο του πολιτικού ακτιβισμού στον πραγματικό κόσμο, αλλά μάλλον κάτι που μπορεί να τον διευκολύνει. Το M5S δρα επίσης τοπικά και η δύναμή του φαίνεται να είναι ο τρόπος που συνδυάζει τον οφλάϊν και τον ονλάϊν ακτιβισμό αποτελεσματικά. Οι «συναντήσεις», που γίνονται από ανθρώπους που μαζεύονται και συναντιοπυνται οφλάϊν στις τοπικές τους κοινότητες κάθε βδομάδα περίπου, είναι κρίσιμες για την επιτυχία του κινήματος: αυτοί συνήθως καθοδηγούν τις συζητήσεις και τους διαλόγους, για παράδειγμα μελετώντας την έκταση στην οποία οι επιτροπές της πόλης ή οι τοπικές κυβερνήσεις λειτουργούν. Ο ίδιος ο Γκρίλο αναγνωρίζει ότι η ονλάϊν καμπάνια δεν είναι αρκετή, αυτός είναι πολύ ενεργός με εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα, με την προσέλκυση μεγάλου αριθμού ανθρώπων και την κάλυψη απ τα μίντια. Αυτή είναι η αντίδραση του παραδοσιακού, οφλάϊν πολιτικού ακτιβισμού και νέων τρόπων επικοινωνίας και οργάνωσης του ακτιβισμού που είναι τόσο μετασχηματιστικός.
Οι πολιτικές των κοινωνικών μίντια επίσης παρουσιάζουν προκλήσεις στα συστήματα παραγωγής και εφαρμογής πολιτικών. Για παράδειγμα, η καμπάνια μέσω κοινωνικών μίντια τείνει να οφελήσει εκείνους που είναι ενεργοί και εκπαιδευμένοι στη χρήση των κοινωνικών μίντια και δεν είναι πάντα αντιπροσωπευτικοί του πληθυσμού σαν όλου. Επιπλέον, καθώς όλο και περισσότερα πολιτικά κόμματα αρχίζουν να χρησιμοποιοπυν τα κοινωνικά μίντια για πολιτικούς σκοπούς και τρόπους διαχείρισης, αυτό θα μπορούσε να γίνει ένα νέο πεδίο για άσκηση πολιτικής πίεσης και για καμπάνιες το οποίο θα μπορούσε να έχει ένα επιζήμιο αποτέλεσμα στη χρήση των κοινωνικών μίντια σαν χώρο για ανοιχτή, ελεύθερη ανταλλαγή και για μετάδοση πληροφοριών. Τα ονλάϊν κινήματα με μια ευρεία υποστηρικτική βάση είναι επίσης λιγότερο ικανά να επιβάλλουν πειθαρχία σε κάποια κομματική γραμμή, με δυνητικά απρόβλεπτες συνέπειες για τους ηγέτες αυτών των κινημάτων.
Οπωσδήποτε, ο Γκρίλο και το M5S ανταποκρίνονται στα ενδιαφέροντα των ιταλών (και των ευρωπαίων γενικότερα) και χρησιμοποιούν τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας αποτελεσματικά γι αυτό. Η αξιοσημείωτη επιτυχία του αποδείχνει μια επιθυμία για αλλαγή. Τα καθεστωτικά κόμματα θάκαναν καλά να πάρουν στα σοβαρά το κίνημα, κατανοώντας τι έλκει τα ενδιαφέροντα των υποστηρικτών και ανταποκρινόμενα στις προκλήσεις που το κίνημα έχει παρουσιάσει, καθώς και μαθαίνοντας απ την επιτυχία που αυτό έχει μέχρι τώρα απολαύσει.
Μετάφραση απ τα αγγλικά: Γιώργος Παπανικολάου
Μπέπε Γκρίλο: «Θέλουμε
να καταστρέψουμε
τα πάντα»
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 28/02/2013 16:17 |
http://www.tanea.gr/news/world/article/5003844/mpepe-gkrilo-na-ginei-dhmopshfisma-an-theloyme-to-eyrw-h-oxi/
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 28/02/2013 16:17 |
http://www.tanea.gr/news/world/article/5003844/mpepe-gkrilo-na-ginei-dhmopshfisma-an-theloyme-to-eyrw-h-oxi/
ένα θέμα που
υπάρχει είναι
οι διαφορετικές
αντιδράσεις χωρών στην κρίση.
.Στον βορρά(γερμανία,σκανδιναβία) παλιότερα εμφανίστηκε το οικολογικό κίνημα(κυρίως στην γερμανία οι πράσινοι),ενώ τώρα σε γερμανία και σουηδία κυρίως έχουμε τα κόμματα των πειρατών.
Σε άλλες χώρες έχουμε την άνοδο της ακροδεξιάς(ελλάδα,γαλλία,αγγλία και παλιότερα στην γερμανία γύρω στο 90)
Σε άλλες χώρες έχουμε την ενδυνάμωση τοπικιστικών κινημάτων (ιταλία,βέλγιο,μεγάλη βρετανία)
Σε κάποιες χώρες το πολιτικό σύστημα προσπαθεί να επιβιώσει(ισπανία,πορτογαλία ελλάδα).
Ο γκρίλο αποτελεί κάτι που δύσκολα μπορεί κανείς να εντάξει στις προηγούμενες εντυπώσεις...
Ιστορικά έρχεται μετά την απαξίωση της λανθασμένης προσπάθειας αντίδρασης μέσω της λίγκας του βορρά στο βορρά και μέσω των πρώην φασιστών στον ιταλικό νότο,κυρίως όταν ήρθε στην εξουσία(άλλη περίπτωση ψήφου διαμαρτυρίας,στις αρχές της δεκαετίας του 90) ....Δεν είναι τυχαίο ότι η λίγκα ξεφούσκωσε και εκεί που ήταν δυνατή,και ανέβηκε ο γκρίλο.Ακόμα παρά το γεγονός ότι συμμετείχε στις ιταλικές εκλογές πειρατικό κόμμα δεν πήρε παρά ελάχιστες ψήφους...
Κάποιες σκέψεις μπορούν να γίνουν για την ψήφο διαμαρτυρίας(είναι σωστή;είναι κατάλληλη αντίδταση;οδηγεί πουθενά
κάτι άλλο που δεν αναφέρθηκε:ο γκρίλο προβαλόταν έστω περιορισμένα.Αναφορές γινόντουσαν σε ειδήσεις,πολιτικές εκπομπές,στις καθεστωτικές εφημερίδες...Υπ΄ηρχε εφημερίδα που υποστήριζε ανοικτά-και άκριτα γκρίλλο-η μοναδική ανεξάρτητη ιταλική εφημερίδα il fatto quotidiano.(το ζήτημα αυτό υπήρξε η αιτία αποχώρησης δημοσιογράφων από την εφημερίδα που έφτιαξαν άλλη εφημερίδα που όμως έκλεισε(pubblico)
Αντίθετα τα κομμουνιστικά κόμματα δεν είχαν καθόλου προβολή(καθεστωτικές εφημερίδες,δελτία ειδήσεων,πολιτικές εκπομπές).Μετά και το κλείσιμο όλων των κομμουνιστικών εφημερίδων και την απαξίωση της ιστορικής εφημερίδας μανιφέστο έμειναν μόνο τα κομματικά έντυπα(μηνιαία ή εβδομαδιαία) που ήταν δύσκολο ή αδύνατο να βρεις(κάποια έβρισκες μόνο σε κάποια βιβλιοπωλεία ή αν τύχαινες στον δρόμο κανένα σύντροφο που μοίραζε την εφημερίδα).Δυνατότητα χρηματοδότησης δεν υπήρχε μια και οι πιο χτυπημένοι από την κρίση είναι οι σύντροφοι(ανεργία,καθυστερήσεις καταβολής μισθών,εργασία στη μαύρη).
ο γκρίλο όντας ζάπλουτος δεν είχε ιδιαίτερο οικονομικό πρόβλημα,ενώ και πολλοί που τον ψήφισαν ανήκουν στο μεσαίο/ανώτερο οικονομικό-μορφωτικό στρώμα της ιταλικής κοινωνίας.Στις συναντήσεις των στελεχών ή μελών του γκρίλο κάνει εντύπωση ότι οι περισσότεροιό είναι από ηλικιακής άποψης στα άντα ενώ σπανίζουν οι πιο νέοι.
.Στον βορρά(γερμανία,σκανδιναβία) παλιότερα εμφανίστηκε το οικολογικό κίνημα(κυρίως στην γερμανία οι πράσινοι),ενώ τώρα σε γερμανία και σουηδία κυρίως έχουμε τα κόμματα των πειρατών.
Σε άλλες χώρες έχουμε την άνοδο της ακροδεξιάς(ελλάδα,γαλλία,αγγλία και παλιότερα στην γερμανία γύρω στο 90)
Σε άλλες χώρες έχουμε την ενδυνάμωση τοπικιστικών κινημάτων (ιταλία,βέλγιο,μεγάλη βρετανία)
Σε κάποιες χώρες το πολιτικό σύστημα προσπαθεί να επιβιώσει(ισπανία,πορτογαλία ελλάδα).
Ο γκρίλο αποτελεί κάτι που δύσκολα μπορεί κανείς να εντάξει στις προηγούμενες εντυπώσεις...
Ιστορικά έρχεται μετά την απαξίωση της λανθασμένης προσπάθειας αντίδρασης μέσω της λίγκας του βορρά στο βορρά και μέσω των πρώην φασιστών στον ιταλικό νότο,κυρίως όταν ήρθε στην εξουσία(άλλη περίπτωση ψήφου διαμαρτυρίας,στις αρχές της δεκαετίας του 90) ....Δεν είναι τυχαίο ότι η λίγκα ξεφούσκωσε και εκεί που ήταν δυνατή,και ανέβηκε ο γκρίλο.Ακόμα παρά το γεγονός ότι συμμετείχε στις ιταλικές εκλογές πειρατικό κόμμα δεν πήρε παρά ελάχιστες ψήφους...
Κάποιες σκέψεις μπορούν να γίνουν για την ψήφο διαμαρτυρίας(είναι σωστή;είναι κατάλληλη αντίδταση;οδηγεί πουθενά
κάτι άλλο που δεν αναφέρθηκε:ο γκρίλο προβαλόταν έστω περιορισμένα.Αναφορές γινόντουσαν σε ειδήσεις,πολιτικές εκπομπές,στις καθεστωτικές εφημερίδες...Υπ΄ηρχε εφημερίδα που υποστήριζε ανοικτά-και άκριτα γκρίλλο-η μοναδική ανεξάρτητη ιταλική εφημερίδα il fatto quotidiano.(το ζήτημα αυτό υπήρξε η αιτία αποχώρησης δημοσιογράφων από την εφημερίδα που έφτιαξαν άλλη εφημερίδα που όμως έκλεισε(pubblico)
Αντίθετα τα κομμουνιστικά κόμματα δεν είχαν καθόλου προβολή(καθεστωτικές εφημερίδες,δελτία ειδήσεων,πολιτικές εκπομπές).Μετά και το κλείσιμο όλων των κομμουνιστικών εφημερίδων και την απαξίωση της ιστορικής εφημερίδας μανιφέστο έμειναν μόνο τα κομματικά έντυπα(μηνιαία ή εβδομαδιαία) που ήταν δύσκολο ή αδύνατο να βρεις(κάποια έβρισκες μόνο σε κάποια βιβλιοπωλεία ή αν τύχαινες στον δρόμο κανένα σύντροφο που μοίραζε την εφημερίδα).Δυνατότητα χρηματοδότησης δεν υπήρχε μια και οι πιο χτυπημένοι από την κρίση είναι οι σύντροφοι(ανεργία,καθυστερήσεις καταβολής μισθών,εργασία στη μαύρη).
ο γκρίλο όντας ζάπλουτος δεν είχε ιδιαίτερο οικονομικό πρόβλημα,ενώ και πολλοί που τον ψήφισαν ανήκουν στο μεσαίο/ανώτερο οικονομικό-μορφωτικό στρώμα της ιταλικής κοινωνίας.Στις συναντήσεις των στελεχών ή μελών του γκρίλο κάνει εντύπωση ότι οι περισσότεροιό είναι από ηλικιακής άποψης στα άντα ενώ σπανίζουν οι πιο νέοι.
οπτήρας
Επισκέπτης
Επισκέπτης
Υποψήφια για την
προεδρία στην
Ιταλία προτείνει
το κόμμα
του Γκρίλο
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26511&subid=2&pubid=113027317
http://www.neakriti.gr/?page=newsdetail&DocID=1028804
http://www.enet.gr/?i=news.el.kosmos&id=358486
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26511&subid=2&pubid=113028652
http://www.e-go.gr/news/article.asp?catid=17827&subid=2&pubid=129358303
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26511&subid=2&pubid=113027317
http://www.neakriti.gr/?page=newsdetail&DocID=1028804
http://www.enet.gr/?i=news.el.kosmos&id=358486
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26511&subid=2&pubid=113028652
http://www.e-go.gr/news/article.asp?catid=17827&subid=2&pubid=129358303
Ιταλία-προεδρικές εκλογές:
Τα βλέμματα
στρέφονται στην τέταρτη ψηφοφορία
http://www.ert.gr/eidiseis/diethni/europe/story/156153/italia-proedrikes-ekloges-ta-vlemmata-strefontai-stin-tetarti-psifoforia#.UXD_BkQ3MW4
http://www.ert.gr/eidiseis/diethni/europe/story/156153/italia-proedrikes-ekloges-ta-vlemmata-strefontai-stin-tetarti-psifoforia#.UXD_BkQ3MW4
Ομπάμα: η επανάσταση
Ένα ντοκιμαντέρ για το κύμα που «έσπρωξε» τον Μπάρακ Ομπάμα έως το Λευκό Οίκο και μια από τις μεγαλύτερες πολιτικές εκστρατείες που έγιναν ποτέ. http://tvxs.gr/node/41169
http://www.dailymotion.com/video/xgvoz4_yyyyyy-y-yyyyyyyyyy_people#.UXaV3EQ3MW4
Ένα ντοκιμαντέρ για το κύμα που «έσπρωξε» τον Μπάρακ Ομπάμα έως το Λευκό Οίκο και μια από τις μεγαλύτερες πολιτικές εκστρατείες που έγιναν ποτέ. http://tvxs.gr/node/41169
http://www.dailymotion.com/video/xgvoz4_yyyyyy-y-yyyyyyyyyy_people#.UXaV3EQ3MW4
Ιταλία: Αποτυχία «Πέντε
Αστέρων» στις
δημοτικές εκλογές...
http://nonews-news.blogspot.gr/2013/05/blog-post_2857.html
http://nonews-news.blogspot.gr/2013/05/blog-post_2857.html
Διαγράφεται η επικρίτρια
του Μπέπε
Γκρίλο
http://newpost.gr/post/225691/diagrafetai-h-epikritria-toy-mpepe-gkrilo
http://newpost.gr/post/225691/diagrafetai-h-epikritria-toy-mpepe-gkrilo
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου