Σάββατο 21 Οκτωβρίου 2017

Πως Μαθαίνει ο Άνθρωπος

Πως Μαθαίνει ο Άνθρωπος (εγκέφαλος, νους, εμπειρία και μάθηση στο σχολείο) του Εθνικού Συμβουλίου Ερευνών των ΗΠΑ.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΚΥΡΙΩΤΕΡΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ


Πως μαθαίνει ο άνθρωπος (εγκέφαλος, νους, εμπειρία και μάθηση στο σχολείο) του Εθνικού Συμβουλίου Ερευνών των ΗΠΑ.
Σημειώσεις: Γιώργος Παπανικολάου


Η μάθηση αλλάζει τη φυσική δομή του εγκεφάλου και μαζί της, τη λειτουργική του οργάνωση.

Η σημασία της λέξης «γνωρίζω» έχει αλλάξει, απ το να είναι κανείς ικανός να θυμάται και να επαναλαμβάνει πληροφορίες, στο να είναι ικανός να τις βρίσκει και να τις χρησιμοποιεί.

Η γνώση των ειδικών συνδέεται και οργανώνεται γύρω από σημαντικές έννοιες, εξαρτάται από ένα σύνολο συνθηκών προκειμένου να προσδιορίσει τα πλαίσια στα οποία καθίσταται εφαρμόσιμη και υποστηρίζει την κατανόηση και τη μεταφορά 9σε άλλα πλαίσια) και όχι μόνο την ικανότητα της απομνημόνευσης.

Fish is fish.
Ο βάτραχος περιγράφει στο ψάρι τι είδε στην ξηρά.
Τι κατάλαβε αυτό; Οι άνθρωποι μοι’αζουν με ψάρια που περπατούν στηριζόμενοι στις ουρές τους. Τα πουλιά είναι ψάρια με φτερά, οι αγελάδες είναι ψάρια με μαστάρια.
Συμπέρασμα: Οι άνθρωποι οικοδομούν νέα γνώση βασιζόμενοι στην ήδη υπάρχουσα γνώση τους.

Να βοηθάμε τους ανθρώπους ν αναλαμβάνουν τον έλεγχο της μάθησής τους.

Η μεταγνώση αναφέρεται στην ικανότητα του ανθρώπου να προβλέπει την επίδοσή του σε διάφορες εργασίες και να παρακολουθεί το υπάρχον επίπεδο εμπέδωσης και κατανόησης.

Η διαδικασία νοηματοδότησης του κόσμου ξεκινάει σε πολύ μικρή ηλικία.

Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της αποτελεσματικής μάθησης είναι ότι εκμαιεύει απ τους μαθητές τις προηγούμενες αντιλήψεις τους για το αντικείμενο που διδάσκεται και τους παρέχει ευκαιρίες να διευρύνουν ή να αμφισβητήσουν τις αρχικές τους αντιλήψεις.

Η οργάνωση των πληροφοριών σε εννοιολογικό πλαίσιο επιτρέπει ευρύτερη μεταβίβαση, δηλ επιτρέπει στον μαθητή να εφαρμόσει όσα έχει μάθει σε νέες καταστάσεις και να αφομοιώσει σχετικές πληροφορίες πιο γρήγορα.

Οι διδάσκοντες πρέπει ν αυξάνουν και ν αξιοποιούν την προϋπάρχουσα γνώση που φέρουν μαζί τους οι μαθητές.

Ο διδάσκων πρέπει να ερευνά ενεργά τη σκέψη των μαθητών.

Οι αρχικές αντιλήψεις των μαθητών αποτελούν το θεμέλιο.
Η χρήση της συχνής διαμορφωτικής αξιολόγησης βοηθάει ώστε να γίνει η σκέψη των μαθητών ορατή στους ίδιους, τους συμμαθητές τους και τους δασκάλους τους.

Η επιφανειακή κάλυψη όλων των θεμάτων σ ένα γνωστικό αντικείμενο πρέπει ν αντικατασταθεί απ τη σε βάθος κάλυψη λιγότερων θεμάτων, η οποία να επιτρέπει την κατανόηση βασικών εννοιών αυτού του αντικειμένου.

Το να ρωτάμε ποια διδακτική τεχνική είναι καλύτερη, είναι σαν να ρωτάμε ποιο εργαλείο είναι καλύτερο, ένα σφυρί, ένα κατσαβίδι ένα μαχαίρι ή μια πένσα.
Στη διδασκαλία, όπως και στο μαστόρεμα, η επιλογή των εργαλείων εξαρτάται απ τη δουλειά που έχουμε να κάνουμε και τα υλικά με τα οποία δουλεύουμε.

Δεν υπάρχει μια καθολικά καλύτερη διδακτική πρακτική.

Η νοημοσύνη είναι μεταβλητή.

Τα σχολεία πρέπει ν αναπτύξουν τρόπους σύνδεσης των όσων μαθαίνουν οι μαθητές στην τάξη με τους υπόλοιπους τομείς της ζωής τους.

Στους ειδήμονες η αφαίρεση αντικαθίσταται απ την αντίληψη.

Στους ειδήμονες η γνώση τους οργανώνεται γύρω από θεμελιώδεις έννοιες ή "μεγάλες ιδέες" που καθοδηγούν τη σκέψη τους.

Στο πλαίσιο της ειδημοσύνης "γνωρίζω περισσότερα" σημαίνει ότι έχω περισσότερες νοηματικές συνενώσεις στη μνήμη μου, και κάθε μια απ αυτές καθορίζεται από περισσότερες συσχετίσεις και ιδιότητες, και αποτελεσματικές μεθόδους για την ανάκτηση των σχετικών συνενώσεων και διαδικασιών για την εφαρμογή αυτών των πληροφοριακών μονάδων σε πλαίσια επίλυσης προβλημάτων.

Τ αναλυτικά προγράμματα πρέπει να οργανώνονται με τρόπο που να οδηγεί στην εννοιολογική κατανόηση.

Οι μαθητές να οργανώσουν τη γνώση τους με τρόπο που να έχει κάποια σημασία.

Αντί το πρότυπο του "όλο απαντήσεις ειδικού", το πρότυπο των "ταλαντούχων αρχάριων" (συνειδητοποιούν ότι όσα γνωρίζουν είναι ελάχιστα συγκριτικά με το σύνολο της γνώσης που υπάρχει διαθέσιμη.

Προσαρμοστική ειδημοσύνη (εξετάζουν διαρκώς το γνωστικό τους επίπεδο, επιθυμώντας να το ξεπεράσουν. Δεν προσπαθούν να κάνουν τα ίδια πράγματα πιο εύκολα, προσπαθούν να τα κάνουν καλύτερα).

Οι ειδήμονες προσπαθούν πρώτα να κατανοήσουν το πρόβλημα, εξετάζοντάς το συνήθως σε επίπεδο βασικών εννοιών ή γενικών ιδεών.

Η γνώση πρέπει να είναι "ενταγμένη σε ένα ορισμένο πλαίσιο" ώστε να μπορεί ν ανακληθεί όταν χρειάζεται, αλλιώς παραμένει αδρανής.

Μεταβίβαση είναι η ικανότητα να επεκτείνει κανείς σε νέα πλαίσια αναφοράς, όσα έμαθε σε κάποιο άλλο πλαίσιο.

Είναι καλύτερα να "μορφώνουμε" ευρύτερα τον άνθρωπο, παρά να τον "εκπαιδεύουμε" ώστε να πραγματοποιεί συγκεκριμένα έργα.

Αύξησε την ικανότητά του να θυμάται ακολουθίες ψηφίων, έμαθε να χρησιμοποιεί συγκεκριμένη προϋπάρχουσα γνώση που διέθετε, ώστε να "συνενώνει" τις πληροφορίες σε ομάδες που είχαν νόημα για τον ίδιο.

Οι αφηρημένες αναπαραστάσεις της γνώσης ενισχύουν τη μεταβίβαση.

Κάθε νέα μάθηση προϋποθέτει μεταβίβαση από κάποια προηγούμενη.

Χωρίς ένα επαρκές επίπεδο αρχικής γνώσης, η μεταβίβαση δεν μπορεί να επιτευχθεί.

Η μεταβίβαση επηρεάζεται απ το βαθμό στον οποίο οι άνθρωποι μαθαίνουν κατανοώντας περισσότερο, παρά απομνημονεύοντας απλά σύνολα γεγονότων.

Η ανάπτυξη της ειδημοσύνης συμβαίνει μόνο μετά από σημαντική επένδυση σε χρόνο. Ακόμα και τα εμφανώς ταλαντούχα άτομα χρειάζονται μεγάλη εξάσκηση προκειμένου ν αναπτύξουν την ειδημοσύνη τους.

Η διδακτική στρατηγική "γεφύρωση" επιχειρεί να χτίσει μια γέφυρα απ τις σωστές πεποιθήσεις των μαθητών (τις λεγόμενες έννοιες αγκύρωσης) προς τις παρανοήσεις, μέσα από μια σειρά ενδιάμεσων ανάλογων καταστάσεων.

Οι γνωσιακές αλλαγές δεν είναι αποτέλεσμα απλής συσσώρευσης πληροφοριών, προκύπτουν μέσα απ τις διαδικασίες αναδιοργάνωσης των εννοιών.

Ο εγκέφαλος είναι ένα δυναμικό όργανο, διαμορφωμένο στο μεγαλύτερο μέρος του από την εμπειρία και τη δραστηριότητα του ανθρώπου.

Η κατανόηση του πότε και πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη γνώση, οι λεγόμενες συνθήκες εφαρμοσιμότητας, είναι σημαντικό χαρακτηριστικό της ειδημοσύνης.

Η μεταβίβαση της μάθησης είναι μια ενεργός διαδικασία.

Η πιο αποτελεσματική μάθηση πραγματοποιείται όταν οι μαθητές μεταφέρουν όσα έχουν μάθει σε πολλές και διαφορετικές νέες καταστάσεις.

Οι μαθητές έρχονται στο σχολείο με προϋπάρχουσες γνώσεις που μπορούν να διευκολύνουν ή να παρεμποδίσουν τη μάθηση.

Το βασικό γνώρισμα της ειδημοσύνης είναι η λεπτομερής και οργανωμένη κατανόηση των σημαντικών δεδομένων ενός συγκεκριμένου πεδίου.

Ο κύριος δείκτης της ιδιότητας του ειδήμονα είναι ο χρόνος που δαπανά μαθαίνοντας και δουλεύοντας σε ένα γνωστικό πεδίο.

Η ειδημοσύνη απαιτεί καλά οργανωμένη γνώση των εννοιών, των αρχών και των διαδικασιών έρευνας.

Κάθε ιστορικό γεγονός είναι μια ιστορία και όχι η ίδια η ιστορία.

Κάθε τομέας της γνώσης έχει μοναδική δομή και διαφορετικές μεθόδους έρευνας που συνδέονται μ αυτόν.

Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να είναι ειδήμονες τόσο στο αντικείμενό τους, όσο και στη διδασκαλία.



Πως διάβαζε ο Λένιν τον Μαρξ




Πως Μαθαίνει ο Άνθρωπος (εγκέφαλος, νους, εμπειρία και μάθηση στο σχολείο) του Εθνικού Συμβουλίου Ερευνών των ΗΠΑ.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΚΥΡΙΩΤΕΡΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ